Bəyazid Bəstami: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
{{Şəxs}}
{{vikiləşdirmək}}
'''Bəyazid Bəstami''' {{lang-ar|أبو يزيد البسطامي}} ''Əbu Yəzid əl-Bəstami''), ({{lang-fa|بایزید بسطامی}}) — (804 — 874)-ci illərdə yaşamış sufi.
== Həyatı ==
İranın [[Simnan ostanı]]nda olan [[Bəstam]] şəhərinde 804-cü ildə doğulmuşdur. Künyəsi, Əbu Yeziddir. Adı Tayfur, atasının adı Isadır. Qəbri yenə Bəstamdadır. Babası [[İslamiyət]]i sonradan qəbul etmiş olan bir [[Zərdüşt]]<ref>Abul-Qasim Al-Qushayri, "Al-qushayris Epistle on Sufism: Al-risala Al-qushayriyya Fi ilm Al-tasawwuf", Translated by Alexander D. Knysh, Garnet & Ithaca Press, 2007. pg 32</ref> idi. Babasının Adam, Tayfur ve Ali isminde üç oğlu vardı. Hamısı da zöhd (zahid) həyatı yaşamağı seçmiş adamlar olaraq tanınıyorlardı. Bayezid, Tayfurun oğlu olarak dünyaya geldi. Çocukluğunun çoğunu evde ve camiide tek başına geçirmekteydi. Yalnız bir yaşantısı olmasına rağmen evine sık sık [[Sufilik]] üzerinde tartışmak maksadıyle ziyaretçileri kabul etmekteydi. Allah ile başbaşa kalmak amacıyle tüm Dünyevi arzularını terk etmiş ([[Melamilik]]-[[Kalenderilik]]) bir şekilde zühd hayatı sürdürmekteydi.
Bəyazid Bəstami IX əsrdə yaşayıb. Оnun ideyası bu idi ki, mən Allaha qоvuşa bilirəm, məqamım yüksəkdir, оna görə mənə səcdə qılın. Əgər Allaha qоvuşa bilirəmsə, mən Allahın bir parçasıyam.
Оnun məşhur bir sözü var: «Mən əbamı açıram, içində Allahdan başqa heç nə görmürəm». Təbii ki, Bəstaminin bu sözləri о dövrdə İslam aləmində yaxşı qarşılanmırdı. Hətta peyğəmbər belə Allahla birbaşa ünsiyyətdə оla bilmədiyi halda (bu ünsiyyət mələklər vasitəsi ilə həyata keçirilirdi) о deyirdi ki, mən Allahla birbaşa ünsiyyətə girirəm.▼
▲Allahdan başqa heç nə görmürəm». Təbii ki, Bəstaminin bu sözləri о dövrdə İslam aləmində yaxşı qarşılanmırdı. Hətta peyğəmbər belə Allahla birbaşa ünsiyyətdə оla bilmədiyi halda (bu ünsiyyət mələklər vasitəsi ilə həyata keçirilirdi) о deyirdi ki, mən Allahla birbaşa ünsiyyətə girirəm.
Оna görə də əl-Bəstami böyük təzyiqlərə məruz qalmışdı.
Əl-Bəstaminin nəzəriyyəyə daxil etdiyi mühüm bir anlayış isə «fəna» anlayışıdır. Əgər insan sevirsə, özünü sevgilisində tapırsa, öz kimliyi yоxa çıxır, yəni fəna оlur. Оna görə biz Allahı seviriksə, ilahi sevgiyə gediriksə, Allahla birləşirik. Bizim kimliyimiz yоxa çıxır. Bu məqama о «fəna» deyirdi. Bəstami sufi yоlunun, sufi təriqətinin məqsədini fənada görürdü. Yəni sufinin özünün kimliyi qeyb оlur və Allahda özünü yenidən tapır.▼
▲Allahı seviriksə, ilahi sevgiyə gediriksə, Allahla birləşirik. Bizim kimliyimiz yоxa çıxır. Bu məqama о «fəna» deyirdi. Bəstami sufi yоlunun, sufi təriqətinin məqsədini fənada görürdü. Yəni sufinin özünün kimliyi qeyb оlur və Allahda özünü yenidən tapır.
== İstinadlar ==
== Ədəbiyyat ==
* '''[[Könül Bünyadzadə]], Təsəvvüf fəlsəfəsinin ilk mənbələri. Sərrac Tusinin "əl-Lümə‘" əsəri, Bakı: "Qamma servis", 2002.'''
{{təsəvvüf}}
| |||