Qara Yanvar: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə
Sətir 40:
[[Şəkil:RIAN archive 850809 General Secretary of the CPSU CC M. Gorbachev (crop).jpg|thumb|[[Mixail Qorbaçov]]]]
 
1988-ci ildə [[Azərbaycan SSR]] [[Sovet İttifaqı]]nın ən [[konservatizm|konservativ]] respublikalarından biri idi və siyasi [[dissident]]lər üçün burada yer yox idi.<ref name="conservative">{{cite book|last1=de Vaal|first1=Tomas|title=Qara bağ|date=2008|publisher="İlay M MC"|isbn=978-9952-25-086-2|pages=344|url=http://www.ebooks.az/view/9f81DPlg.pdf|accessdate=28 avqust 2016|archiveurl=http://www.ebooks.az/view/9f81DPlg.pdf|archivedate=28 avqust 2016}}</ref> [[Ermənistan SSR]]-də də partiya iyerarxiyasının böyük hissəsi yeni millətçi hərəkatla əməkdaşlıq etmək arzusunda olduğundan, burada millətçilər hakimiyyəti daha asanlıqla ələ keçirdilər.<ref name="conservative" /> Azərbaycanda hakimiyyət və müxalifət arasında kompromis üçün heç bir əsas yox idi, həm də respublikanın gələcək taleyi barədə onlar fərqli fikirdə idilər.<ref name="conservative" /> Fikir ayrılığın digər səbəbi rusdilli [[kosmopolitizm|kosmopolit]] Bakı ziyalıları ilə respublikanın digər əhalisini bir-birindən ayıran uçurum idi.<ref name="conservative" /> "Alimlər klubu"nun bəzi iştirakçılariştirakçıları partiya üzvləri idilər.<ref name="conservative" /> Millətçiliyi təbliğ edən və [[Mixail Qorbaçov]]un [[perestroyka]]ya maraq göstərməyən radikal ictimai xadimlər onlara nifrət edirdilər.<ref name="conservative" /> İki ən məşhur radikal – tarixçi [[Etibar Məmmədov]] və həmkarlar ittifaqı fəalı [[Nemət Pənahov]] 1940-cı illərdə Ermənistanı tərk etmiş azərbaycanlı ailələrindən idilər.<ref name="conservative" /> Hökumət və parçalanmış müxalifət "oyunun qaydalarını" razılaşdıra bilmədiklərindən, hakimiyyət uğrunda mübarizə uzun sürdü.<ref name="conservative" /> Sonda, 1990-cı ilin yanvarda Bakıda rəsmi Moskva və [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]] arasında qanlı qarşıdurma baş verdi.<ref name="conservative" /> Sovet rəhbərliyi SSRİ tarixində ilk dəfə sovet şəhərinə qoşun yeritdi.<ref name="conservative" />
 
Qara Yanvar başlayanda kütləvi zorakılığın həyəcan doğuran əlamətləri artıq sezilirdi: hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən müdafiəsiz qalmış ermənilər; Xalq Cəbhəsində mötədillərin radikallar tərəfindən sıxışdırılması; hakimiyyəti əlindən verən və yenidən özünə qaytarmağa can atan yerli partiya rəhbərliyi; Azərbaycanın Sovet İttifaqı tərkibindən çıxmasına imkan verməmək üçün hər bir addıma hazır olan Moskva rəhbərliyi.<ref name="conservative" /> [[Qarabağ]]dan gələn xəbərlər vəziyyəti daha da gərginləşdirirdi. Yanvarın 9-da [[Ermənistan parlamenti]] Dağlıq Qarabağ öz büdcəsinə daxil etmək qərarına səs verdi və əlbəttə ki, bu addım azərbaycanlıları qəzəbləndirdi. Qarabağın şimalında – [[Göygöl rayonu|Xanlar]] və [[Şaumyan rayonu (Azərbaycan SSR)|Şaumyan]] rayonlarında ermənilərlə azərbaycanlılar arasında toqquşmalar baş verdi, insanlar girov götürüldü, daxili qoşunlarm dörd əsgəri öldürüldü.<ref>Bakatin, "4 o p o ra b npomeAineM BpeMeHiı'' ("Yol keçmiş zamanda"), səh. 174.</ref>