Teoman: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k parametr düzəlişləri using AWB
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 25:
}}
 
'''Teoman xan''' ([[Çin dili|çin.]] - 頭曼 ; {{DVTY}}) — [[Hunlar]]ın bilinən ilk hökmdarı.<ref>http://azens.az/component/k2/item/1115-ilk-turk-hoekmdar-teoman</ref>
 
E.ə. III əsr ərəfələrində yaşayan Teoman ilk böyük Hun hökmdarıdır. İlk dövrlərdə Türk hökmdarlarına "Yabgu" da deyilirdi, bu görə bəzən "Teoman Yabgu" və ya "Tuman Yabgu" da deyilirdi. Fərqli Türk boyları arasında birliyi təmin edərək, mərkəzi bir idarə qurmuş və beləcə e.ə. 220-ci ildə ilk Hun xaqanı olaraq iş başına keçmişdir. Türk boyları o zamana qədər ən yaxınlıqdakı Çin İmperatorluğuna bir çox axın reallaşdırmışdı, hər nə qədər bu axınlar Çinlilər üçün təhdid kimi görünsə də, Türk boyları heç bir zaman birlikdə hərəkət etmədikləri üçün böyük bir Hun axını olmamışdı. Teoman boyları birləşdirib Hun Dövlətini qurunca bu ən başda Çin olmaq üzrə o dövrdə Orta Asiyadakı bir çox fərqli qrupu və birliyi qorxutdu. Hücumlar zamanı Hunlar Çindən daha əhəmiyyətli torpaqlar ələ keçirmişdi.
Sətir 35:
Çin qaynağına görə, Teoman digər oğlunu taxta keçirmək məqsədiylə Meteni Yüeçjilere (Orta Asiya xalqı) girov olaraq göndərir. Daha sonra da Yüeçjiler üzərinə gedər. Bu vəziyyətdə Yüeçjiler Meteni öldürmək istəyirlər ancaq Mete at taparaq onların əlindən qaçmağı bacarır və ölkəsinə geri dönür. Bunun üzərinə atası Teoman da onun cəsarətini təqdir edərək onu orduda bir qrupun başına rəhbər göndərir. Mete əsgərlərini öyrətməyə başlayır və onlara "ovda və döyüşdə mən hara ox atsam, siz də oraya ox atacaqsınız. Mənim ox atdığım yerə ox asmasaz başını kəsərəm" deyə xəbərdarlıq edir. Ovda öz atına ox atır və atmayanların başını kəsər. Sonra bir ov zamanı atasının atına ox atır və əsgərləri də eynisini edərlər. Ən sonunda atası Teoman ilə çıxdığı bir ovda ona nişan alaraq ox atır və digərləri də eynisini edirlər. Beləcə, Teoman öldürülür. Ardından Teomanın yoldaşları və digər tərəfdarları öldürülür.
 
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{Sələf-xələf (Hun hökmdarları) | HÖKMDAR = Tuman | ZAMAN = E.ə. 220 - E.ə. 209 | SƏLƏF = Bilinmir | XƏLƏF = [[Mete xaqan]] }}
 
== İstinadlar ==
<ref>http://azens.az/component/k2/item/1115-ilk-turk-hoekmdar-teoman</ref>
 
[[Kateqoriya:E.ə. 209-cu ildə vəfat edənlər]]