Özəlləşdirmə: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 44:
 
Dövlət mülkiyyətinin və onun funksiyalarının xüsusi bölməyə tam və ya qismən ötürülməsinin bütün dünya üzrə 22 müxtəlif üsulu mövcuddur.
 
 
 
Sətir 62 ⟶ 63:
*[[əhali]]nin həyat səviyyəsinin və sosial vəziyyətinin yaxşəlaşdırılması.
 
1992-ci ildə [[Dövlət]] [[Əmlak]] komitəsi yaradılmışdır. Özəlləşdirmənin [[strategiya]] və taktikasının[[taktika]]sının müəyyən edilməsi həmim dövlət strukturuna tapşırılmışdır. 1993 –cü ilin yanvar ayında “Azərbaycan Respublikasında dövlət mülkiyyətinin özəlləşdirilməsi haqqında” qanun qəbul edilməsi ilə respublikada özəlləşdirmə prosesinə başlanmışdır. [[1995-ci ilinil]]in oktyabr ayında Azərbaycan respublikasınınRespublikasının qanununa[[qanun]]una uyğun olaraq “Azərbaycan“[[Azərbaycan]] Respublikasında[[Respublika]]sında 1995-1998 – cilci il illərdə dövlət mülkiyyətinin özəlləşdirilməsinin Dövlət Proqramı” təsdiq olunmuşdur. Bu proqram qanunlara[[qanun]]lara müvafiq olaraq hazırlnmışdır və özəlləşdirmənin məqsədi və vəzifələri, istiqamətləri, mərhələləri öz əksini tapmışdır.
 
Azərbaycanda özəlləşdirmə prosesi 4 mərhələdən ibarətdir:
 
I mərhələ 1996-1998-ci illər əhatə edən birinci mərhələ ən çətin və məsuliyyətli dövrdür. Çünki özəlləşdirməyə inam xalq arasında inma cox az idi , hüquqi normativ baza ancaq yardıldıyaradıldı.Bu mırhıələmərhələ əsasən kiçik müəssisələrin özəlləşdiriləsini əhatə etməklə xırda mülkiyyətçilərin[[mülkiyyət]]çilərin yarnması ilə məhdudlaşdı.
 
II mərhələ 1998-2000- ci illər – özəlləşdirmənin həlledici dövrü sayılır, cünki bütövlükdə özəlləşdirmənin gələcək taleyi bu mərhələnin necə aparılmasından asılıdır. Məhz bu dövrdə strateji özəlləşdirmə başladı , orta və iri mülkiyyətçilər təbəqəsi meydana gəldi. Bazar iqtisadiyyatının əsas atributları – [[qiymətli kağızlar]] bazarı , Milli [[Depozit]] [[Sistem]]i, [[Dövlət]] [[registr]]i , [[fond]] [[birja]]ları , yeni iqtisadi mühit formalaşdı.
Sətir 83 ⟶ 84:
2)orta və iri [[dövlət]] [[müəssisə]]lərinin özəlləşdirilməsi.
 
Özlləşdirilən müəssisələr[[müəssisə]]lər işçilərin sayına görə 3 qrupa bölünür : müəssisələrin[[müəssisə]]lərin təsnifatı zamanı kiçik müəssiələrə 10-50 , orta müəssisələrə 50-300, iri müəssisələrə isə 300-dən çox işçisi olan müəssiələr daxil edilir.
 
 
== Sahibkarlığın inkişafında özəlləşdirmənin rolu==
 
Azərbaycanda dövlət müstəqilliyi bərpa olunduqdan sonra ictimai həyatda və dövlət quruculuğunda köklü islahatlar ölkəmizi beynəlxalq aləmin bərabərhüquqlu üzvünə çevirdi.
 
Mülkiyyətin özəlləşdirilməsi isə ölkəmizin özəlləşdirməqabağı iqtisadi vəziyyət , ümumi sosail-iqtisadi göstəricilər və tənnəzül meyilləri ilə şərtlənirdi. Həmin dövr üçün idarəetmə sistemlərinin pozulması , respublikalar və müəssisə¬lərarası iqtisadi əlaqələrin tamamilə iflic olması , dövlət mülkiyyətində müəssələrin səmərəli idarə olunmasını əvvəlki səviyyədə saxlamaq mümükün deyildi. Eyni zamanda dövlət tərəfindən müəssisələrə investisiya qoyuluşlarının birdən-birə kəsilməsi , müəssisələrin isə dövriyyə vəsaitlərinin olmaması artıq iqtisadi təsiretmə faktoru olaraq onların təsərrüfat fəaliyyıtinə təsir edirdi.
 
Özəlləşdirmənin başladığı dövrdən indiyədək xidmət, iaşə , ticarət və s. sahələrə aid 50 minə yaxın kiçik [[dövlət]] [[müəssisə]] və [[obyekt]]i özəlləşdirilmişdir. Bu proses zamanı orta və iri dövlət müəssiələrinin bazasında 1600-ə yaxın səhmdar cəmiyyəti yardılaraq və sonradan özəlləşdirilmişdir. İnidiyədək müəssisə və obyektlərin özəlləşdirilməsindən təxminın 1 milyard manat dövlət büdcəsinə vəsait daxil olmuşdur ki, bu da müvafiq qaydada ölkəinin sosial iqtisadi problemlərinin həllinə yönəldilmişdir. 100-ə yaxın dövlət müəssisə və obyekti investisiya müsabiqələri vasitəsilə özəlləşdirilmişdir. Bu isə [[müəssisə]]lərin və cəlb edilmiş [[investor]]ların fəaliyyəti üçün əlverişli şərait yaratmışdır. [[İnvestisiya]] müsabiqələrinin qalibləri həmin müəssisələrdə [[istehsal]] fəaliyyətinin bərpası , iş yerlərinn açılması , yeni [[texnologiya]]ların və [[idarəetmə]] [[təcrübə]]sinin tətbiqinə 1 milyard manatdan cox investisiya qoyulmuşdur. [[İnvestisiya]] müsabiqəsi yolu ilə özəlləşdirilmiş dövlət müəssisələrinin fəaliyyətində özəlləşdirmədən sonra əsaslı dönüş yaranmış , müəssisələrin istehsal ahəgi bərpa edilmiş , zəruri investisiyalar cəlb olunmuş və rəqabət qabiliyyətli istehsal-texniki və istehlak təyinatlı məhsulların istehsalına nail olunmuşdur.
 
Vaxtıilə özəlləşdirilmiş müəssisələrə [[iqtisadiyyat]]ımızın bütün sahələrində görmək olar. Bunlara [[sənaye]] , [[kənd]] təsrrüfatı , [[turizm]] , [[bank]]çılıq, [[rabitə]] , nəqliyyat və s sahələrdə rast gəlmək olar. Bu sırada “Qaradağ Sement”, “Bakıelektroqaynaq”, “Siyəzən Broyler”, “Dəvəçi Broyler”, “Gəncə Şərab-2”, “Hilton” hotel ,“Alov Qüllələri” , “Həyat Recensi” , “Azərcell” və “ [[Bakcell]]” BM, [[ölkə]]nin ikinci böyük bankı “Kapitalbank” və s. Bu [[müəssisə]]lərdə 100 minlərlə insan işləyir,həmin müəssisələr həm tikinti, həm taxılçılıq , çörək istehsalı , şərabçılıq, quşçuluq , xidmət sahələri ölkənin daxili istehsalında əsas yerləri tuturlar.
 
[[Dövlət]] [[əmlak]]ının özəlləşdirilməsində 2012-ci ildən başlayaraq elektron xidmətlər tətbiq olunur. Komitənin 31 [[elektron]] xidmətindən 8-i məhz [[hərrac]]larda iştirakı ilə bağlıdır. Bu xidmətlərə [[səhmdar]] [[cəmiyyət]]lərinin səhmlərinin, [[nəqliyyat]] vasitələrinin , müsadirə edilmiş [[əmlak]]ların satışı, əmək kollektivi üzvlərinin güzəştli satışa dair hərraclarda iştirak üçün müraciətin qəbulu aiddir. Belə xidmətlər komitənin elektron xidmətlər [[portal]]ı “ [[Elektron]] Hökümət” portalı üzərindən vətəndaşlara və digər istifadəçilərə təqdim olunur.