Bosfor: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 1.718:
=== Marmaray layihəsi ===
[[Şəkil:Istanbul Rapid Transit Map.png|250px|thumb|right|Marmaray layihəsinin İstanbul nəqliyyat şəbəkəsində yeri]]
Marmaray, şəhərin iki tərəfini boğazda suyun altından tunel vasitəsilə birləşdirmək üçün hazırlanan dəmir yolu layihəsidir
|url = http://www.marmaray.gov.tr/icerik/marmaray/Marmaray-Teknik-%C3%96zellikleri/56
|archiveurl = https://web.archive.org/web/20170923165554/http://www.marmaray.gov.tr/icerik/marmaray/Marmaray-Teknik-%C3%96zellikleri/56
|archivedate = 23 sentyabr 2013
|title = Marmaray Teknik Özellikleri
|author =
|date =
|work =
|publisher = www.marmaray.gov.tr
|accessdate =
|language = {{dil-tr|}}
}}</ref>. Layihə çərçivəsində boğaz tinellə keçiləcək və iki tərəf bir-birinə bağlanacaq. Qazlıçeşme, Yenikapı, Sirkeci və [[Üsküdar|Üsküdarda]] yeni stansiyalar qurulacaq və Haydarpaşa-Gebze Şəhər Dəmiryolu Xəttindəki mövcud dayanacaqlar yenilənəcək<ref>{{cite web
|url = http://www.marmaray.gov.tr/icerik/marmaray/Marmaray-Teknik-%C3%96zellikleri/56
|archiveurl = https://web.archive.org/web/20170923165554/http://www.marmaray.gov.tr/icerik/marmaray/Marmaray-Teknik-%C3%96zellikleri/56
|archivedate = 23 sentyabr 2013
|title = Marmaray Teknik Özellikleri
|author =
|date =
|work =
|publisher = www.marmaray.gov.tr
|accessdate =
|language = {{dil-tr|}}
}}</ref>. Marmaray layihəsi ümumi 63 [[kilometr]] olacaq dəmir yolu xəttinin 13,6 kilometlik hissəsini təşkil edir.
Layihənin boğazdan keçən hissəsinin uzunluğu 1,4 kilometrdir və zəlzələyə davamlı 11 sualtı tuneldən ibarətdir. Tunelin ucları Qazlıçeşme və İbrahimağa rayonlarında bitir. Mövcud 37 stansiyadan əlavə Yenikapı, Sirkeci və Üsküdarda yeni yeraltı stansiyalar istifadəyə verildi. Layihədən əvvəl dəmiryol xətlərinin sayı ikidən üçə artırıldı və T1 xətti daxili sərnişin daşımalarında istifadə edildi, yeni açılan T3 xətti isə şəhərlərarası yük və sərnişin daşımalarında istifadə edildi.
Marmaray layihəsi başa çatdıqda saatda bir istiqamətə 75 min sərnişin daşınması hədəflənir
|url = http://www.marmaray.gov.tr/icerik/marmaray/Projenin-Hedefleri/50
|archiveurl = http://web.archive.org/web/20180413190302/http://www.marmaray.gov.tr/icerik/marmaray/Projenin-Hedefleri/50
|archivedate = 13 aprel 2018
|title = Marmaray layihəsinin hədəfləri
|author =
|date =
|work =
|publisher = www.marmaray.gov.tr
|accessdate =
|language = {{dil-tr|}}
}}</ref>. Gebze ilə Halkalı arasındakı məsafəni 104 dəqiqəyə endirəcək bu layihə ilə şəhər nəqliyyatında dəmiryol sistemlərinin payının artırılması, boğaz körpülərinin yüklərini azaltmaq və böyük mərkəzlər arasında qısa səyahət təklif etməkdir<ref>{{cite web
|url = http://www.marmaray.gov.tr/icerik/marmaray/Projenin-Hedefleri/50
|archiveurl = http://web.archive.org/web/20180413190302/http://www.marmaray.gov.tr/icerik/marmaray/Projenin-Hedefleri/50
|archivedate = 13 aprel 2018
|title = Marmaray layihəsinin hədəfləri
|author =
|date =
|work =
|publisher = www.marmaray.gov.tr
|accessdate =
|language = {{dil-tr|}}
}}</ref>.
Marmaraydan əlavə Yenikapı, İbrahimağa və Üsküdarda da qurulan yan layihələrlə böyük nəqliyyat mərkəzləri qurulacaqdır. Marmaray, Yenikapı ilə İstanbul Metrosu , Hacıosman-Yenikapı və bu iki xətlə bağlı olan digər xətlər ilə İDO-nun Yenikapı Pieri arasındakı M1 xətti ilə birləşdiriləcəkdir
|url = http://www.marmaray.gov.tr:80/icerik/sefer/Nas%C4%B1l-Giderim/46
|archiveurl = http://web.archive.org/web/20171014061238/http://www.marmaray.gov.tr:80/icerik/sefer/Nas%C4%B1l-Giderim/46
|archivedate = 14 oktyabr 2017
|title = Marmaray - Nasıl Giderim
|author =
|date =
|work =
|publisher = www.marmaray.gov.tr
|accessdate =
|language = {{dil-tr|}}
}}</ref>. Sirkecidəki Zeytinburnu və Kabataş arasındakı T1 xəttinə və Küçükçekmecedə inşasına hələ başlamamış Bakırköy-Beylikdüzü metro xəttinə qoşulacaq xətt, Üsküdarda Üsküdar-Ümraniye metrosuna və İbrahimağadakı Kadıköy-Kartal metrosuna birləşdiriləcək.
Marmaray layihəsinin ana xətləri [[1987]]-ci ildə təyin olundu<ref>{{cite web
Marmaray layihəsinin ana xətləri [[1987]]-ci ildə təyin olundu. Sonrakı illərdə tez-tez müzakirə olunsa da, araşdırmalar [[1995]]-ci ildə başladı. Araşdırmalar 1998-ci ildə başa çatdı və layihə haqqında qərar verildi. Şəhər nəqliyyatı və nəqliyyat sıxlığı problemlərinin həlli olaraq Marmaray layihəsinin həyata keçirilməsinə qərar verildi. 1999-cu ildə Yaponiya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Bankı ilə imzalanan müqaviləyə uyğun olaraq layihənin boğaz keçidi hissəsi üçün proqnozlaşdırılan maliyyə vəsaiti bu bankdan kredit olaraq alındı. ▼
|url = http://www.marmaray.gov.tr:80/icerik/marmaray/Tarih%C3%A7esi/1
[[2002]]-ci ilin mart ayında tender sənədləri hazırlanmağa başladı. [[Tender]] yerli və beynəlxalq podratçılara açıq elan edildi. [[2004]]-cü və [[2006]]-cı illərdə [[Avropa İnvestisiya Bankı]] ilə stansiyaların inşasını, təkmilləşdirilməsini və yeni nəqliyyat vasitələrinin tədarükünü maliyyələşdirmək üçün danışıqlar başladı. [[Layihə|Layihənin]] inşasına 2004-cü ilin may ayında başlanılıb. Layihə boğaz keçidi, abadlıq və yeni tikinti işləri üçün 2,5 milyard dollar büdcə ayırıldı. ▼
|archiveurl = http://web.archive.org/web/20171005073439/http://www.marmaray.gov.tr:80/icerik/marmaray/Tarih%C3%A7esi/1
|archivedate = 5 oktyabr 2017
|title = Marmarayın tarixçəsi
|author =
|date =
|work =
|publisher = www.marmaray.gov.tr
|accessdate =
|language = {{dil-tr|}}
▲
[[2002]]-ci ilin mart ayında tender sənədləri hazırlanmağa başladı<ref>{{cite web
|url = http://www.marmaray.gov.tr:80/icerik/sefer/Nas%C4%B1l-Giderim/46
|archiveurl = http://web.archive.org/web/20171014061238/http://www.marmaray.gov.tr:80/icerik/sefer/Nas%C4%B1l-Giderim/46
|archivedate = 14 oktyabr 2017
|title = Marmaray - Nasıl Giderim
|author =
|date =
|work =
|publisher = www.marmaray.gov.tr
|accessdate =
|language = {{dil-tr|}}
▲
Layihənin quruda aparılan qazıntı işləri tarixi yarımadada qazılan qazıntıların demək olar ki, hər nöqtədən qədim tapıntı çıxması səbəbindən tez-tez dayandı. İstanbul Arxeoloji Muzeyi tərəfindən qazıntı işlərinin izləmək üçün bir [[Osmanlı]] və bir [[Bizans]] tarixçisi təyin olundu. Bu tarixçilər mütəmadi olaraq məruzələr vasitəsilə müvafiq orqanlara məlumat verirdilər
|url = http://www.marmaray.gov.tr:80/icerik/marmaray/Tarih%C3%A7esi/1
|archiveurl = http://web.archive.org/web/20171005073439/http://www.marmaray.gov.tr:80/icerik/marmaray/Tarih%C3%A7esi/1
|archivedate = 5 oktyabr 2017
|title = Marmarayın tarixçəsi
|author =
|date =
|work =
|publisher = www.marmaray.gov.tr
|accessdate =
|language = {{dil-tr|}}
}}</ref>. Marmarayda tikinti işləri Mühafizə Şurası tərəfindən icazə verilən ölçüdə aparıldı. Layihə çərçivəsində söküləcək tarixi binaların qorunaraq başqa yerə köçürülməsi tapşırıldı.
=== Üçüncü körpü dizaynları ===
| |||