Bosfor: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 2.274:
== Dəniz qəzaları ==
[[Şəkil:Ortakoy mosque.jpg|200px|thumb|left|Boğazdan keçən yük gəmisi]]
Coğrafi xüsusiyyətlərinə görə son dərəcə riskli bir su yolu olan boğazdan MontroMontrö Boğazlar müqaviləsinin imzalandığı [[1936]]-cı ildə orta hesabla 4.700 gəmi keçərkən bu gün bu sayı 55 mini keçir. Bu gəmilərin, demək olar ki, 20 minə yaxını neft daşıyan tankerləridir. Hər il orta hesabla boğazdan 135 milyon ton xam neft daşınır. Boğazın əyri quruluşunun dənizçilər üçün ən çətin yollarından biri olduğunu nəzərə alsaq, İstanbulun böyük risk altında olduğu görülür. Son illərdə dəniz təhlükəsizliyi üçün hazırlanmış ciddi tədbirlər nəticəsində boğazda böyük bir dəniz qəzası baş verməmişdir. Ancaq keçmişdə bir çox tanker və yük gəmisi qəzaları İstanbulda ekoloji fəlakətlərə və milyonlarla lirə maddi itkiyə səbəb oldu.<ref>{{cite web
|url = http://www.denizhaber.com/index.php?sayfa=yazar&id=11&yazi_id=100095
|archiveurl = http://web.archive.org/web/20150207033357/http://www.denizhaber.com/index.php?sayfa=yazar&id=11&yazi_id=100095
|archivedate = 7 fevral 2015
|title = Bosfor boğazındakı dəniz qəzaları
|author =
|date =
|work =
|publisher = www.denizhaber.com
|accessdate =
|language = {{dil-tr|}}
}}</ref>. Bu gəmilərin, demək olar ki, 20 minə yaxını neft daşıyan tankerləridir. Hər il orta hesabla boğazdan 135 milyon ton xam neft daşınır. Boğazın əyri quruluşunun dənizçilər üçün ən çətin yollarından biri olduğunu nəzərə alsaq, İstanbulun böyük risk altında olduğu görülür. Son illərdə dəniz təhlükəsizliyi üçün hazırlanmış ciddi tədbirlər nəticəsində boğazda böyük dəniz qəzası baş verməmişdir. Ancaq keçmişdə bir çox tanker və yük gəmisi qəzaları İstanbulda ekoloji fəlakətlərə və milyonlarla lirə maddi itkiyə səbəb oldu.
 
Boğazda ilk ciddi qəza 14 dekabr [[1960]]-cı ildə [[Yunan|yunan]] bayraqlı ''World Harmony'' və [[Yuqoslaviya]] bayraqlı ''Peter Zoranic'' adlı gəmilərin toqquşması ilə baş verdi. Qəzada 20 dənizçi həyatını itirdi və tonlarla neft boğaz sularına qarışdı<ref>{{cite web
Boğazda ilk ciddi qəza 14 dekabr [[1960]]-cı ildə [[Yunan|yunan]] bayraqlı ''World Harmony'' və [[Yuqoslaviya]] bayraqlı ''Peter Zoranic'' adlı gəmilərin toqquşması ilə baş verdi. Qəzada 20 dənizçi həyatını itirdi və tonlarla neft boğaz sularına qarışdı. Altı il sonra, 1 yanvar [[1966]]-cı ildə iki [[SSRİ]] bayraqlı ''Kransky Oktyabr'' və ''Lutsk '' gəmiləri toqquşdu. Dənizə axan neft yanmağa başladı. Suda yayılan neftlə genişlənən yanğın Karaköy körpüsünü və bir bərəni yandırdı. [[Rumıniya]] bayraqlı tanker '' Independenta'' 15 noyabr [[1979]]-cu ildə yunan quru yük gəmisi ''Evriyali'' ilə toquşdu. 100 min ton xam [[neft]] daşıyan [[Rumıniya]] tankeri partladı. 43 dənizçinin öldüyü partlayışın şiddətindən boğazın sahilindəki minlərlə evlərin və müəssisələrin şüşələri qırıldı. Dənizə dağılan neft günlərlə yandı. 14 oktyabr [[1991]]-ci ildə [[Livan]] bayraqlı ''Rabinion'' və [[Filippin]] bayraqlı [[Madonna Lily]] adlı gəmilər toqquşdu. Qəza nəticəsində 21 min qoyun boğaz sularında boğuldu. Bunlardan başqa boğazda bir neçə ildən bir daha kiçik qəzalar olurdu. Bu günə qədər bir çox nümunəsi yaşanan bu qəzalar, demək olar ki, hər il baş verir. Teatr aktyoru Oya Başarın Yeniköydəki malikanəsi və Sarıyerdəki oyun meydançası da gəmilərin qəzaya uğradığı yerlərdəndir. Boğazdan istifadə edən gəmilər heç bir qəza yaratmamaq üçün körpünün ayaqlarına, mayaklara və şamandıralara 50 metrdən çox yaxınlaşması, şəxsi heyətin qanın 50 promildən çox spirt olması da qadağandır.
|url = http://www.lojiport.com/author_article_print.php?id=137
|archiveurl = http://web.archive.org/web/20120126122052/http://www.lojiport.com/author_article_print.php?id=137
|archivedate = 26 yanvar 2012
|title = Bosfor boğazında qəzalar
|author =
|date =
|work =
|publisher = www.lojiport.com
|accessdate =
|language = {{dil-tr|}}
}}</ref>. Altı il sonra, 1 yanvar [[1966]]-cı ildə iki [[SSRİ]] bayraqlı ''Kransky Oktyabr'' və ''Lutsk '' gəmiləri toqquşdu. Dənizə axan neft yanmağa başladı. Suda yayılan neftlə genişlənən yanğın Karaköy körpüsünü və bir bərəni yandırdı. [[Rumıniya]] bayraqlı tanker '' Independenta'' 15 noyabr [[1979]]-cu ildə yunan quru yük gəmisi ''Evriyali'' ilə toquşdu. 100 min ton xam [[neft]] daşıyan [[Rumıniya]] tankeri partladı<ref>{{cite web
|url = http://www.radikal.com.tr/ek_haber.php?ek=cts&haberno=1609
|archiveurl = http://web.archive.org/web/20110820195222/http://www.radikal.com.tr/ek_haber.php?ek=cts&haberno=1609
|archivedate = 20 avqust 2011
|title = Ən böyük tanker qəzaları
|author =
|date =
|work =
|publisher = www.radikal.com.tr
|accessdate =
|language = {{dil-tr|}}
Boğazda ilk ciddi qəza 14 dekabr [[1960]]-cı ildə [[Yunan|yunan]] bayraqlı ''World Harmony'' və [[Yuqoslaviya]] bayraqlı ''Peter Zoranic'' adlı gəmilərin toqquşması ilə baş verdi. Qəzada 20 dənizçi həyatını itirdi və tonlarla neft boğaz sularına qarışdı. Altı il sonra, 1 yanvar [[1966]]-cı ildə iki [[SSRİ]] bayraqlı ''Kransky Oktyabr'' və ''Lutsk '' gəmiləri toqquşdu. Dənizə axan neft yanmağa başladı. Suda yayılan neftlə genişlənən yanğın Karaköy körpüsünü və bir bərəni yandırdı. [[Rumıniya]] bayraqlı tanker '' Independenta'' 15 noyabr [[1979]]-cu ildə yunan quru yük gəmisi ''Evriyali'' ilə toquşdu. 100 min ton xam [[neft]] daşıyan [[Rumıniya]] tankeri partladı}}</ref>. 43 dənizçinin öldüyü partlayışın şiddətindən boğazın sahilindəki minlərlə evlərin və müəssisələrin şüşələri qırıldı. Dənizə dağılan neft günlərlə yandı. 14 oktyabr [[1991]]-ci ildə [[Livan]] bayraqlı ''Rabinion'' və [[Filippin]] bayraqlı [[Madonna Lily]] adlı gəmilər toqquşdu. Qəza nəticəsində 21 min qoyun boğaz sularında boğuldu. Bunlardan başqa boğazda bir neçə ildən bir daha kiçik qəzalar da olurdu. Bu günə qədər bir çox nümunəsi yaşanan bu qəzalar, demək olar ki, hər il baş verir. Teatr aktyoru Oya Başarın Yeniköydəki malikanəsi və Sarıyerdəki oyun meydançası da gəmilərin qəzaya uğradığı yerlərdəndir. Boğazdan istifadə edən gəmilər heç bir qəza yaratmamaq üçün körpünün ayaqlarına, mayaklara və şamandıralara 50 metrdən çox yaxınlaşması, şəxsi heyətin qanınqanında 50 promildən çox spirt olması da qadağandır.<ref>{{cite web
|url = http://www.lojiport.com/author_article_print.php?id=137
|archiveurl = http://web.archive.org/web/20120126122052/http://www.lojiport.com/author_article_print.php?id=137
|archivedate = 26 yanvar 2012
|title = Bosfor boğazında qəzalar
|author =
|date =
|work =
|publisher = www.lojiport.com
|accessdate =
|language = {{dil-tr|}}
}}</ref>.
 
== Mədəniyyətə təsiri ==