Torpağın deqradasiyası: Redaktələr arasındakı fərq

Torpaq üzərindəki istənilən dəyişiklik və ya ekoloji pozuntu ziyanlı və ya istənməyən olaraq dəyərləndirilir.<ref>Conson, D.L., S.H. Ambros, T.J. Basset, M.L. Bouen, D.E. Krammey, J.S. İsakson, D.N. Conson, P. Lamb, M. Saul, and A.E. Winter-Nelson. 1997. Meanings of environmental terms. Journal of Environmental Quality 26: 581–589.</ref> Təbii təhlükələr bir səbəb olaraq dəyərləndirilmir, lakin insan fəaliyyəti sel və ya meşə yanğınları kimi təbii təhlükələrə dolayı yollarla səbəb ola bilər. Bu məsələ torpaq deqradasiyasının kənd təsərrüfatı, məhsuldarlıq, mühit və onun qida təhlükəsizliyi üzərində təsirləri səbəbindən 21-ci əsrin mühüm mövzusu seçilib.<ref>{{cite conference|first=H.|last=Esuaran|author2=R. Lal|author3=P.F. Reyx|year=2001|title=Land degradation: an overview|booktitle=Responses to Land Degradation. Proc. 2nd. International Conference on Land Degradation and Desertification|publisher=Oxford Press|location=Yeni Dehli|url=http://soils.usda.gov/use/worldsoils/papers/land-degradation-overview.html|accessdate=2012-02-05|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120120202018/http://soils.usda.gov/use/worldsoils/papers/land-degradation-overview.html|archivedate=2012-01-20}}</ref> Dünyanın 40% kənd təsərrüfatı torpaqlarının ciddi şəkildə deqradasiyaya uğradığı təxmin edilir.<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/environment/2007/aug/31/climatechange.food|title=Global food crisis looms as climate change and population growth strip fertile land|date=2007-08-31|accessdate=2008-07-23|author=Ian Sample|format=|work=[[The Guardian]]}}</ref>

Torpaq deqradasiyasının tərifinin təyin edilməsi ilə bağlı məsələlərdən biri də dəyişkən perspektivlərdir. Bir qrup insan bu hadisəyə fəlakət, digər bir qrup insan isə xeyir və ya fürsət olaraq yanaşa bilər. Məsələn: yağışların çox olduğu yerdə əkinçiliklə məşğul olmaq elmi cəhətdən torpağın su tərəfindən eroziyaya uğradılması olaraq dəyərləndirilir. Lakin fermerlər üçün bu hadisə məhsuldarlığın artması ilə bağlı olaraq arzu ediləndir.<ref name=":0">Stokinqs, Mayk; Murnaqhan, Niyamh. (2000), ''Land Degradation - Guidelines for Field Assessment'' (PDF), Norwich, UK, səh. 7–15</ref>

Əsrlərlərdir bilinən torpaq deqradasiyasının ənənəvi növləri (su, külək və mexaniki eroziya, fiziki, kimyəvi və bioloji deqradasiya) ilə yanaşı son 50 ildə dörd deqradasiya tipi peyda olub:<ref>Brabant Piyerre, 2010. [http://www.csf-desertification.eu/dossier/item/a-land-degradation-assessment-and-mapping-method A land degradation assessment and mapping method. A standard guideline proposal]. ''Les dossiers thématiques du CSFD.'' N°8. November 2010. CSFD/Agropolis International, Montpellier, France. 52 səh.</ref>

Yüksək əhali sıxlığı həmişə torpaq deqradasiyasına təsir etmir. Əksinə, torpaqların deqradasiyasının əsas səbəbi bu əhali sıxlığının torpaqdan istifadə üsullarıdır. Əhali çoxluğu torpağı olduğundan daha zəngin edərək fayda verə bilər. Torpaq deqradasiyası bir çox Asiya və Afrika ölkələrinin daxili köçlərinə təsir edən əsas faktorlardandır.<ref>Terminski, Boqumil, Towards Recognition and Protection of Forced Environmental Migrants in the Public International Law: Refugee or IDPs Umbrella (December 1, 2011). Policy Studies Organization (PSO) Summit, December 2011</ref>

Həssaslıq və özünübərpa qabiliyyəti torpağın deqradasiyaya qarşı müdafiəsizliyini  ölçməyin yollarındandır. Bu iki faktor müdafiəsizliyin dərəcəsini öyrənmək üçün birləşdirilir<ref name=":0" />. Həssaslıq torpaq üzərində təbii güclərin, insan müdaxiləsinin və ya hər ikisinin təsiri ilə əmələ gəlmiş dəyişikliyin dərəcəsidir. Özünübərpa isə torpağın canlılar aləmində dəyişiklik etmədən dəyişikliyi mənimsəməsi bacarığına deyilir.<ref>{{Citation|author1=Conson, Duqlas|author2=Levis, Laurens.|title=Land Degradation; Creation and Destruction|year=2007|location=Maryland, ABŞ}}</ref> Özünübərpa bacarığına dəyişiklikliyə uğradıqdan sonra əvvəlki vəziyyətə qayıtma bacarığı da daxildir. Landşaftın özünübərpa qabiliyyəti insanların torpaqdan istifadə metodlarından asılı olaraq arta və ya azala bilər. Deqradasiyaya uğramış torpağın özünübərpa qabiliyyəti deqradasiyaya uğramamış torpağınkından daha az olur.