Ağrı dağı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə |
||
Sətir 137:
== Siyasi sərhədlər ==
Ağrı dağı [[Türkiyə]], [[Ermənistan]], [[Azərbaycan]] və [[İran]] arasında dördkünc nöqtəni təşkil edir. Zirvəsi həm [[İran]] sərhəddindən, həm də [[Naxçıvan]] sərhədindən [[16]] km qərbdə və Ermənistan sərhədindən [[32]] km (20 mil) cənubda yerləşir. Türkiyə-Ermənistan-Azərbaycan və Türkiyə-İran-Azərbaycan üçbucaq nöqtələri bir-birindən təxminən 8 km məsafədədir, Türkiyə ərazisindən E99 yolunu 39.6553 ° 44.8034 ° E-ə qədər olan E99 yolunu əhatə edən dar bir zolaqla ayrılmışdır.
XVI əsrdən [[1828]]-ci ilə qədər aralı Osmanlı-Fars sərhədinin bir hissəsi idi; Böyük Ağrı zirvəsi və şimal yamacları, Kiçik Ağrı şərq yamacları Farsın nəzarətində idi. [[Rusiya-İran müharibəsi (1826-1828)|1826–28-cı il Rus-İran müharibəsi]] və [[Türkmənçay müqaviləsi]]ndən sonra farsların nəzarətində olan ərazilər [[Rusiya imperiyası]]na verildi. Kiçik Ağrı türk, fars və rus imperiyası sərhədlərinin birləşdiyi nöqtədə oldu. Mövcud beynəlxalq sərhədlər 20-ci əsr boyu formalaşdı. [[Ermənistan-Türkiyə müharibəsi (1920)|1920-ci il Türkiyə-Ermənistan müharibəsi]] zamanı dağ Türkiyənin nəzarəti altına keçdi. 1921-ci il [[Moskva müqaviləsi (1921)|Moskva müqaviləsinə]] və [[Qars müqaviləsi]]nə əsasən rəsmi olaraq [[Türkiyə]]nin bir hissəsi oldu. [[1920]]-ci illərin sonlarında Türkiyə kürd Ağrı üsyanını dayandırmaq səyləri çərçivəsində İran sərhəddini keçdi və Kiçik Ağrının şərq cəbhəsini işğal etdi. İran sonda ərazini Türkiyəyə ərazi mübadiləsində verməyə razı oldu. Ağrı massivinin aşağı zirvəsi olan Kiçik Ağrıdan şərqdə İran-Türkiyə sərhəd ətəyi oldu.
| |||