Genetika: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k (GR) File:ADN animation.gif → File:DNA animation.gif Criterion 3 (obvious error) |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 6:
}}
'''Genetika'''
Molekulyar səviyyədə genetik tədqiqatların əsas obyekti nuklein turşuları, DNT və RNT molekullarıdır. Bunlar irsi informasiyanın saxlanılmasını, ötürülməsini və realizə olunmasını təmin edir.
Sətir 19:
[[1900-cü il]]də Q.de-Friz (1848-1935) Hollandiyada, K.Korrens (1864-1933) Alma-niyada, E.Çermak (1871-1962) Avstriyada müxtəlif bitkilər üzərində (lalə, qarğıdalı, noxud) bir-birindən asılı olmayaraq 35 il öncə, Q.Mendelin aldığı nəticələri yenidən təkrar etmişlər. Q.de-Friz, Q.Mendelin müəyyən etdiyi irsi qaydaları əlamətlərin irsən keçmə qanunu adlandırmağı təklif etmişdir.
1900-1912-ci illər genetika elminin inkişafında şərti olaraq '''birinci mərhələ''' sayıla bilər.
1900-cü ildən irsiyyət və dəyişkənlik haqqında elm müstəqil bir bioloji elm kimi yaranmış və intensiv inkişafa başlamışdır. 1906-cı ildə ingilis alimi U.Betsonun (1861-1926) təklifı ilə bu elmə "genetika" adı verilmişdir (latın sözü geneo-törədirəm). Bu illər ərzində müxtəlif növ heyvan və bitki orqanizmləri üzərində Q.Mendelin kəşf etdiyi qanunlar sınaqdan çıxmış və bu qanunların universallığı təsdiq edilmişdir. U.Bet-sonun toyuqlar, kəpənəklər, laboratoriya gəmiriciləri üzərində, isveç alimi Q.Nilson-Elenin dənli bitkilər üzərində polimeriya və kəmiyyət əlamətlərinin irsiliyi, danimarka alimi V.İohansenin (1857-1927) qarğıdalı, taxıl bitkiləri üzərində apardığı işlər genetika elminin inkişafında mühüm rol oynamışdır. 1909-cu ildə V.İohansen "gen", "genotip", "fenotip" terminlərini təklif etmiş, təmiz xətlər və populyasiya haqqında təlim yaratmışdır.
Genetikanın inkfşafında '''ikinci
Genetika elminin tarixi inkişafının (1925-1940) '''üçüncü
Mutagenezin inkişafında və onun tətbiqi istiqamətində Rusiyada görkəmli gene-tiklər N.P.Dubinin, V.V.Saxarov, M.E.Lobaşev, S.M.Qerşenzon, İ.A.Rapoport, İngil-tərədə Ş.Auerbax, Azərbaycanda Ə.M.Quliyev zəngin işlər aparmışlar. Bitki hücey-rələrində xromosom sayının dəyişilməsi ilə əlaqədar - poliploidiya - genom muta-siyalarının alınması istiqamətində yeni üsullardan istifadə olunmasında belarus alimləri A.R.Jerbrak və L.P.Breslavetsin, Azərbaycanda isə İ.K.Abdullayevin işləri təqdirə la-yiqdir. Q.D.Karpeçenko allopoliploidiya üsulundan istifadə edərək tətbiqi yolla yeni növ bitkilərin alınmasını göstərmişdir. Bu mərhələdə təkamüldə genetik proseslərin öyrə-nilməsi istiqaməti yaranıb inkişaf etmişdir. Həmin istiqamətin əsası rus genetiki S.S.Çetverikov (1880-1959), ingilis genetikləri R.Fişer və C.Xoldeyn və ABŞ genetiki S.Rayt tərəfindən qoyulmuşdur.
'''Dördüncü
== Həmçinin bax ==
|