Plebsin patrisiatla mübarizəsi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k düzenleme using AWB
k clean up using AWB
Sətir 22:
Ümumiyətlə kodifikasiya plebsin uğuru idi, maqistratların özbaşınalığının yerini qanun tuturdu. Ölümə məhkum olunmuşun [[komisia]]lara [[appelyasiya]]sı([[provokasiya hüququ]]). Buna baxmayaraq bəzi qanunlar plebsə qarşı idi: borc hüququ çox sərt idi, patrisilərlə plebeylər arasındaki nigahlar isə qadağan idi.
E.ə 451-450-ci illər hadisələri az qaldı mürtəce çevrilişə gətirsin. Appi Klavdi başda olmaqla desimvirlər vəzifə səlahiyətlərini başa vurmaqdan imtina etdilər, plebeylərin Romadan yeni uzaqlaşması və senatdakı müxalifət onların istefasına gətirdi.
E.ə 449-cu ildə konsullar [[Lusi Valeri]] və [[Mark Horasi]]nin qanunlarına görə xalq tribunlarının toxunulmazlığı bərpa olundu. Provokasiya hüququ təstiqtəsdiq edildi. Bu qanunlar desimvirlərin ləğv etdiyi xalq nailiyətlərini bərpa edirdi. Nəhayət, plebeylərin də işatirak etdiyi [[triba]]lara görə yığıncaqlarda, qəbul edilmiş qərarlar qanun qüvvəsinə əldə etdi. İnnən belə [[tribut komisiaları]], [[kurial]] və [[senturial]] [[komisia]]larla birgə tam hüququlu xalq yığıncaqları növünə çevrildi. E.ə 445 il plebsin yeni qələbə isə ilə qeyd olundu. [[Kanuley qanunu]]na görə patrisilərlə plebeylərin nigahına icazə verildi. Bu hüquqdan ilk növbədə plebsin yuxarıları yararlandı. Qanun yeni patrisial-plebey zadəganlığı yaranmasında ilk addım oldu. Elə o vaxt da plebeylərin konsulluğa buraxılması məsələsi ilk dəfə qalxdı.
 
=== Liçini-Seksti qanunu ===
Sətir 33:
[[Litsini-Seksti]] qanunlarından bir az sonra plebeylər üçün başqa vəzifələr də əlçatan oldu, o cümlədən [[senzor]], [[diktator]] və [[pretor]].
=== Xalq yığıncağı ali instansiyadır. Peteli-Papiri və Hortenzi qanunları. ===
E.ə IV əsrin ikinci yarısında xalq yığıncaqlarının qərarlarını "atalar"(senat və patrisial kurial komisialar) tərəfindən qəbulu qaydası dəyişdirildi. İndi təstiqtəsdiq qərarın qəbul olunmasından sonra deyil, əvvəl verilirdi və beləliklə [[fiksiya]]ya salınırdı. Xalq yığıncağı həlledici qanunverici [[instansiya]]ya çevrildi.
E.ə IV əsr yeni mühüm dəyişikliklə yadda qaldı. E.ə 326 yaxud 313 ildə [[Peteli-Papiri qanunu]] ilə təstiqtəsdiq olundu ki, borclu kreditorun qarşısında ancaq mülkiyyəti ilə cavabdehdir canı ilə yox. Bu qanunla Romada borc köləliyi və vətəndaşların qull edilməsi ləğv edildi.
Sonuncu qanun olaraq, [[plebisçit]]in(tribalara görə xalq qərarları)qanuni qüvvəsini təstiqtəsdiq edən, [[Hortenzi qanunu]] qəbul edildi(e.ə 283).
 
== Nəticə ==