Dağıstan: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 9:
== Tarixi ==
[[Şəkil:Influencedurartu1.PNG|thumbnail|right]]
Dağıstandakı ilk insan izləri aşağı paleolit dövrü aiddir: Olduvay (Aşel2,5-1 dövrümilyon il əvvəl<ref>''Деревянко А. П., Анойкин А. А., Казанский А. Ю., Матасова Г. Г.'' [https://cyberleninka.ru/article/n/novye-dannye-po-obosnovaniyu-vozrasta-rannepaleoliticheskogo-kompleksa-artefaktov-mestonahozhdeniya-rubas-1-primorskiy-dagestan Новые данные по обоснованию возраста раннепалеолитического комплекса артефактов местонахождения Рубас-1 (Приморский Дагестан) dövrünə// Известия Алтайского государственного университета. Выпуск № 3 (87) / том 2 / 2015.]</ref><ref>''Ожерельев Д. В.'' [https://www.archaeolog.ru/media/ksia/ksia_241_low.pdf Культурно-хронологическое определение каменных находок из слоя 129 многослойной раннепалеолитической стоянки Мухкай II.] Краткие сообщения Института археологии. Вып. 241 (2015)</ref><ref>''Чепалыга А. Л., Амирханов Х. А., Садчикова Т. А., Трубихин В. М., Пирогов А. Н.'' Геоархеология олдувайских стоянок горного Дагестана. Бюллетень Комиссии по изучению четвертичного периода. № 72. Москва. ГЕОС. 2013. — С. 73-94.</ref><ref>{{cite web |url = https://www.mk.ru/daily/newspaper/article/2012/12/20/788852-po-dagestanu-dva-milliona-let-nazad-brodili-homo-erektus.html |title = По Дагестану два миллиона лет назад бродили хомо эректус |archiveurl = https://web.archive.org/web/20131220232938/http://www.mk.ru/daily/newspaper/article/2012/12/20/788852-po-dagestanu-dva-milliona-let-nazad-brodili-homo-erektus.html |archivedate = 2013-12-20 }}</ref><ref>''Амирханов Х. А., Мащенко Е. Н.'' Урма 1 — местонахождение раннего плейстоцена в Центральном Дагестане (1.2. Памятник Урма-1) // Stratum Plus, 2012</ref>), Aşel dövrü (150-80 min il əvvələ təsadüf edir). Orta Paleolit (Mustie) dövrünə (80-35 min il əvvəlinə) aid tapıntılar ərazinin bütün fiziki-coğrafi bölgələrində mövcuddur. Buzlaqların hərəkət etməyə başladığı Üst Paleolit dövründə insanlar artıq dağlardan düzənliklərə enmişdir. Gedjuk bölgəsində tapılan mamont omba sümüyü buna sübutdur. Aşel dövründə bütün insanlar kimi burada yaşayan əhali də od qalamağı və toplu ovu öyrənmişdir. Mustie dövründə isə ox və kaman ortaya çıxmışdır. Mezolit dövründə (10-9 min il əvvəl) iqlim dəyişmiş, Kaspi dənizinin səviyyəsi alçalmış və Qafqazda buzlar əriməyə başlamışdır. Əhali get-gedə Kaspi (Xəzər) dənizinə tərəf irəliləmiş və yeni yerlərdə məskənləşmişdir. Mekegi və Rugudja kəndləri yaxınlığında yerləşən qaya sənəti tapıntıları da onlara ithaf edilir.
 
Əkinçilik və heyvandarlığa keçid Neolit dövründə başlamışdır (8-7 min il əvvəl). Çox kəndindəki qayadan düzəldilmiş ev [[Neolit dövrü]]ndən qalmadır. Dulusçuluq, toxuma, daşların cilalanması və deşilməsi bu dövrün ən böyük uğurlarındandır. [[Aeneolitik dövr]]də (e.ə 5-4 min) əhəmiyyətli mədəni kəşflər olmuşdur. Dövrün standart evi Girçin kəndində olduğu kimi dairəvi bir plana sahib idi. Həmin yerdə iki məzar da tapılmışdır. Əkinçilik və heyvandarlığın inkişafı qədim Dağıstanın ən əhəmiyyətli hadisələrindəndir . Bu sayədə iqtisadiyyat inkişaf etmiş və əhali artımı ilə yanaşı ərazi də genişlənmişdir. Müvəqqəti və mövsümi yerləşmələr də ortaya çıxmışdır.