Qəsri-Şirin sülh müqaviləsi: Redaktələr arasındakı fərq

== TarixiArxa plan ==

Əvvəlki sülh müqavilələri kimi [[Mərənd sülhü]] də etibarlı olmadı. 1623-cü ildə tərəflər arasında yeni müharibə başladı. Bu dövrdə əsas mübarizə Ərəb İraqında gedirdi. Səfəvi hökmdarı Şah Abbas Bağdad, Kərbəla, Nəcəf və b. şəhərlərlə birgə Ərəb İraqını tutdu. Cənubi Qafqazda isə Axalsix ələ keçirildi. Şah Abbasın ölümündən sonra müharibəni hakimiyyətə gələn I Səfi (1629-1642) davam etdirdi. Osmanlı sultanı IV Murad (1623-1640) Azərbaycana yürüşə başladı. 1634-cü ilin avqustunda İrəvanı tutan osmanlılar Təbrizə yönəldilər. [[Təbriz]] evakuasiya olundu. Şəhəri döyüşsüz tutan osmanlılar burada çox qala bilmədilər. 1635-ci ilin aprelində isə Səfəvilər [[İrəvan]]ı azad etməyə nail oldular. [[Bağdad]] ətrafında döyüşlər osmanlıların xeyrinə oldu, şəhər ələ keçirildi. Tərəflər arasında sülh danışıqları başladı. 1639-cu il mayın 17-də Qəsri-Şirində Səfi xan (Səfəvilər tərəfdən) və Qara Mustafa paşa (Osmanlılar tərəfdən) müqaviləni imzaladılar.

== Şərtləri ==
Bu müqavilə, əsasən 1612-ci il Səfəvi-Osmanlı sülhünü qüvvədə saxlayırdı. Müqaviləyə görə İraqi Ərəb osmanlılarda, Zəncir qalasından şərqdəki torpaqlar osmanlılarda qalırdı. [[Cənubi Qafqaz]]da isə sərhədlər əvvəlki kimi qalırdı. Bununla birgə Səfəvilər İran və [[Qars]]ın, həmçinin Axalsixin işlərinə qarışmayacaqlarına təminat verirdi. Arazın sağ sahilindəki [[Qotur]], [[Maku]] və Mağazberd qalasının sökülməsi nəzərdə tutulurdu. Müqavilə Şah Səfi (1639-cu il 20 may) və Sultan IV Murad tərəfindən ratifikasiya olundu. 1639-cu il [[Qəsri-Şirin]] sülhü 1514-cü ildən davam edən Osmanlı-Səfəvi müharibələrinə son qoydu. Hər iki ölkənin siyasi və iqtisadi həyatına müsbət təsir göstərdi.