Zülfüqar Hacıbəyov: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 37:
}}
 
'''Zülfüqar Hacıbəyov''' (tam adı: ''Zülfüqar Əbdülhüseyn oğlu Hacıbəyov''; {{comment|d.|doğum}} [[17 aprel]] [[1884]], [[Şuşa]], [[Şuşa qəzası]], [[Rusiya imperiyası]] – {{comment|ö.|ölüm}} [[30 sentyabr]] [[1950]], [[Bakı]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]) — [[Azərbaycan]] və [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|sovet]] bəstəkarı, [[Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimlərinin siyahısı|Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi]] (1943), [[Azərbaycan Dövlət Musiqili Teatrı|Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrı]]<nowiki/>nın banilərindən biri. O, [[Üzeyir Hacıbəyov]]<nowiki/>un qardaşı və [[Niyazi|Niyazi Tağızadə]]<nowiki/>nin atası olmuşdur.
 
== Bioqrafiya ==
Zülfüqar Hacıbəyov 17 aprel 1884-cü ildə [[Şuşa|Şuşa şəhəri]]<nowiki/>ndə anadan olub. Zülfüqar kiçik qardaşları [[Üzeyir Hacıbəyov]] və [[Ceyhun Hacıbəyli]]<nowiki/>nin incəsənətdə formalaşmasında çox böyük rolu olmuşdur. Zülfüqar Hacıbəyovun təsir göstərdiyi digər sənətkarlar arasında [[Müslüm Maqomayev]], [[Hüseynqulu Sarabski]], [[Hüseyn Ərəblinski]] var. O, 30 sentyabr 1950-ci ildə [[Bakı|Bakı şəhəri]]<nowiki/>ndə vəfat etmişdir.<ref>{{cite web|url=https://azertag.az/xeber/BASTAKAR_ZULFUQAR_HACIBAYOVUN_125_ILLIK_YUBILEYI_QEYD_OLUNMUSDUR-452967|title=BƏSTƏKAR ZÜLFÜQAR HACIBƏYOVUN 125 İLLİK YUBİLEYİ QEYD OLUNMUŞDUR|archivedate=20 iyun 2018|date=17 sentyabr 2009|accessdate=20 iyun 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180620133440/https://azertag.az/xeber/BASTAKAR_ZULFUQAR_HACIBAYOVUN_125_ILLIK_YUBILEYI_QEYD_OLUNMUSDUR-452967|publisher=[[Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|azertag.az]]}}</ref>
 
== Yaradıcılığı ==
[[Şəkil:Улица, на которой жил Зульфугар Гаджибеков.jpg|250px|thumb|Zülfüqar Hacıbəyov yaşadığı bina]]
Zülfüqar Hacıbəyov ilk [[Azərbaycan]] [[operetta]]<nowiki/>sı – «50 yaşında cavan» (1910) əsərinin müəllifidir. Operetta Azərbaycan səhnəsində komediya janrının ilk nümunəsi sayılır. Həm mətni, həm də musiqisi Zülfüqar Hacıbəyov tərəfindən yazılan əsər sadə və əyləncəli məzmuna malik üçpərdəli və dördşəkillidir. Əsərin ilk tamaşası 1911-ci ilin aprel ayında [[Tbilisi|Tiflis şəhəri]]<nowiki/>nə Gürcü Zadəganları Teatrında olmuşdur. Sonralar operetta [[Bakı]]<nowiki/>da, [[Naxçıvan]]<nowiki/>da, [[İrəvan]]<nowiki/>da və [[Şuşa]]<nowiki/>da göstərilmişdir. Zülfüqar Hacıbəyovun əsərləri [[Azərbaycan musiqisi|Azərbaycanın musiqi sənəti]]<nowiki/>ndə mühüm rol oynamışdır. [[Azərbaycan bəstəkarlarının siyahısı|Azərbaycan bəstəkarları]]<nowiki/>nın yaradıcılığına yeni bir cərəyan gətirən «"[[Aşıq Qərib (opera)|Aşıq Qərib]]»" operasında xalq rəvayətindən istifadə olunmuşdur. O, 1917-ci ildə «[[Üç aşiq və ya Məlikməmməd]]» adlı fantastik süjetə malik bir operanın səhnəyə qoyulması üçün xüsusi geyimlər də hazırlatmışdır. Buna baxmayaraq, [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|sovet hökuməti]]<nowiki/>nin təzyiqi nəticəsində əsər tamaşaya qoyulmamışdır.<ref>{{cite web|url=http://www.anl.az/down/meqale/azerbaycan/2012/avqust/257590.htm |title=Bir nəslin iki Zülfüqarı||archiveurl=https://web.archive.org/web/20180620132832/http://www.anl.az/down/meqale/azerbaycan/2012/avqust/257590.htm|archivedate=20 iyun 2018|date=1 avqust 2012|publisher=anl.az|accessdate=20 iyun 2018}}</ref>
 
[[XX əsr]]<nowiki/>in birinci rübündə məşhurlaşan «Kənd qızı», «Çoban qız» və «Əsgər nəğməsi» bəstəkarın ilk mahnıları sayılır. [[Azərbaycan klassik musiqisi]]<nowiki/>nin formalaşmasında da Zülfüqar Hacıbəyovun rolu böyükdür.<ref>{{cite web|url=http://www.musigi-dunya.az/new/added.asp?action=print&txt=392 |title=ÖLMƏZ SƏNƏTKAR (Zülfüqar Hacıbəyovun anadan olmasının 120 illiyi)|first=Rza|last=Bayramov|accessdate=20 iyun 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130122004656/http://musigi-dunya.az/new/added.asp?action=print&txt=392|archivedate=20 yanvar 2013|date=20 yanvar 2013|publisher=musigi-dunya.az}}</ref>
 
O, 1932-ci ildə «Kölə qadınların rəqsi» adlı simfonik pyes bəstələmişdir. Bundan başqa, Zülfüqar Hacıbəyov bir sıra kantatalar da yaratmışdır. 1935-ci ildə oğlu – [[Niyazi]] ilə birlikdə [[Cəfər Cabbarlı]]<nowiki/>nın [[Almaz (pyes)|eyniadlı pyesi]] əsasında çəkilən ilk səsli Azərbaycan filminə – "[[Almaz (film, 1936)|Almaz]]"a musiqi yazmışdır. Zülfüqar Hacıbəyovun son əsəri 1950-ci ildə [[Zakir Bağırov]]<nowiki/>la birlikdə yazdığı kantata olub.<ref>{{cite web|url=http://khatai.cls.az/more/text/22213 |title=Zülfüqar Hacıbəyov|date=30 sentyabr 2015|publisher=http://khatai.cls.az|accessdate=20 iyun 2018}}</ref>
 
== Əsərləri ==
Sətir 58:
 
=== Operalar ===
*"[[Aşıq Qərib (opera)|Aşıq Qərib]]" (1915) – [[Aşıq Qərib dastanı|eyniadlı dastan]] əsasında. Librettosu [[Üzeyir Hacıbəyov]]<nowiki/>undur.
*"[[Nüşabə (opera)|Nüşabə]]" – [[Nizami Gəncəvi|Nizami]]<nowiki/>nin "[[İskəndərnamə]]" poeması və [[Abdulla Şaiq]]in librettosu əsasında. Yarımçıq qalıb.
*"[[Üç aşiq və ya Məlikməmməd]]" – yarımçıq qalıb.
 
Sətir 70:
=== Digər əsərlər ===
*"Kölə qadınların rəqsi" (1932) – simfonik əsər
*"[[Cəngi rəqsi|Cəngi]]" – Xalq Çalğı Alətləri Orkestri üçün. [[Fikrət Əmirov]]<nowiki/>la birgə hazırlanıb.
 
== Filmoqrafiya ==
Sətir 81:
 
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
<references/>
 
{{Xarici istinadlar}}