Zəngibasar rayonu: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k →‎top: clean up using AWB
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 40:
[[Şəkil:Argavand Tower Rear.JPG|thumb|250px|right|Rayon ərazisində yerləşən [[Qaraqoyunlular]] dövrünə aid [[Pir Hüseyin türbəsi (İrəvan)|Pir Hüseyin türbəsi]]]]
 
XIX əsrin əvvəllərində [[İrəvan xanlığı]] 15 mahaldan – [[Qırxbulaq mahalı|QIrxbulaq]], [[Zəngibasar mahalı|Zəngibasar]], [[Gərnibasar mahalı|Gərnibasar]], [[Vedi mahalı|Vedi]], [[Şərur mahalı|Şərur]], [[Sürməli mahalı|Sürməli]], [[Dərəkənd-Parçanis mahalı|Dərəkənd-Parçanis]], [[Səədli mahalı|Səədli]], [[Talın mahalı|Talın]], [[Seyidli-Axsaqqallı mahalı|Seyidli-Axsaqqallı]], [[Sərdarabad mahalı|Sərdarabad]], [[Körpübasar mahalı|Körpübasar]], [[Abaran mahalı|Abaran]], [[Dərəçiçək mahalı|Dərəçiçək]] və [[Göyçə mahalı|Göyçə]] mahallarından ibarət idi. Xanlığın mərkəzini – [[İrəvan]] şəhərini [[1804]]-[[1813]]-cü illərdə ruslar ələ keçirmək üçün iki dəfə cəhd göstərmişdilərsə də, buna nail olmamışdılar.
 
[[1828]]-ci ildə [[Rusiya]] ilə [[İran]] arasında imzalanan [[Türkmənçay müqaviləsi]]nə əsasən Şimali Azərbaycanın [[Naxçıvan]] və [[İrəvan xanlığı|İrəvan xanlıqları]] ərazisində Erməni vilayəti təşkil edilmişdir. Cəmisi 25 min erməninin yaşadığı həmin ərazilərə [[İran]] və [[Türkiyədən]] kütləvi surətdə ermənilər köçürülmüşdü ki, vilayətin etnik tərkibi ermənilərin say üstünlüyü ilə nəticələnsin və bununla da erməni vilayətinin inzibati-ərazi bölgüsü möhkəmləndirilsin.
 
Ermənilərin [[İran]] və [[TürkiyədənTürkiyə]]dən indiki Ermənistan ərazisinə kütləvi surətdə köçürülməsi ilə paralel olaraq erməni vilayətinə daxil edilən İrəvan əyalətinin [[Qırxbulaq]], Zəngibasar, [[Körpübasar]], [[Vedi]], [[Şərur]], [[Sürməli]], [[Dərəkənd-Parçanis]], Saatlı (Səədli), [[Talin]], Seyidli-Ağsaqqallı, [[Sərdarabad]], [[Gərnibasar]], [[Abaran]], [[Dərəçiçək]], [[Göyçə]] (bir hissəsi) mahallarının, [[Naxçıvan]] əyalətinin [[Əlincəçay]], [[Məvazixatun]], [[Xok]], [[Naxçıvan]], [[Dərələyəz mahalı|Dərələyəz]] mahallarının, [[Ordubad]] dairəsinin [[Ordubad]], [[Əylis]], Dəstə, [[Biləv]][[Çənnəp]] mahalları türklərinin əksəriyyəti əsasən [[Türkiyə]][[İran]]aİrana köçməyə məcbur olmuşlar.
 
[[1930]]-cu illərdə [[Vedi]]nınVedinin, [[Zəngibasar]]ınZəngibasarın, [[Qəmərli]]ninQəmərlinin, [[Dərələyəz]]inDərələyəzin, [[Ağbaba]]nınAğbabanın və digər bölgələrin əlli mindən artıq türk əhalisi ailəliklə [[Qazaxıstan SSR]]-in çöllərinə sürgün edilmişdilər. Sərt iqlim və bərbad mənzil şəraitinə uyğunlaşa bilməyən əhalinin xeyli hissəsi tələf olmuşdu.
 
Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət heyətinin müxtəlif fərmanları ilə rayon üzrə [[w:ru:Переименование тюркских топонимов в Армении|dəyişdirilmiş tarixi yer adları]]:
Sətir 186:
#Azərbaycan Respublikası MDSPİHA, f.276, s.8, iş 463, v.23; Bax: Bəxtiyar Nəcəfov, Лицо врага (История Армянского национализма в Закавказье в конце XIX начале XX в.), Bakı, 1993
#Грибойедов А., Seçilmiş əsərləri, 2-ci cild, Moskva, 1977.
 
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
 
== Mənbə ==
Sətir 191 ⟶ 194:
 
== Xarici keçidlər ==
 
* [http://www.west-land.az/ Qərbi Azərbaycan: azərbaycanlılara qarşı genosid demoqrafik statistika güzgüsündə]
* [http://karabakh-doc.azerall.info/ru/azerpeople/ap069az-12.php Qərbi Azərbaycanın türk mənşəlli toponimləri]
Sətir 199 ⟶ 201:
== Həmçinin bax ==
 
*[[Qərbi Azərbaycan]]
*[[Azərbaycanlıların Qərbi Azərbaycandan deportasiyası]]
Sətir 205 ⟶ 206:
*[[Zəngibasar mahalı]]
*[[Cəfərabad türbəsi]]
 
== İstinadlar ==
<references/>
 
{{Zəngibasar kəndləri}}