Şimali Makedoniya: Redaktələr arasındakı fərq

'''Şimali Makedoniya''' ([[Makedon dili{{Dil-mk|mak]]. ''Северна Македонија''; [[Alban dili|alb]]. ''Maqedonia e Veriut''}}) və ya, rəsmi adı ilə olaraq '''Şimali Makedoniya Respublikası''' ([[Makedon dili{{dil-mk|mak]]. ''Република Северна Македонија''; [[Alban dili|alb]]. ''Republika e Maqedonisë së Veriut''}}) — cənubCənub-şərqiŞərqi [[Avropa|Avropada]] dövlət. Şimali Makedoniyada, [[Balkan yarımadası|Balkan yarımadasında]]nda [[Dənizə çıxışı olmayan dövlətlər|dənizə çıxışı olmayan]] ölkədir. Şimal-qərbdə [[Kosovo]]([[Tanınmayan və ya qismən tanınan dövlətlər|qismən tanınan]]), şimal-şərqdə [[Serbiya]], qərbdə [[Albaniya]], cənubda [[Yunanıstan]], şərqdə isə [[Bolqarıstan|Bolqarıstanla]] həmsərhəddir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri [[Skopye]] şəhəri, ümumi sahəsi 25,713 kvadrat kilometrdirölkə. Şimali Makedoniya keçmiş [[Yuqoslaviya Sosialist Federativ Respublikası|YuqoslaviyanınYuqoslaviya]]nın tərkibində yer alan ölkələrdən biri olmuşdur və 8 sentyabr 1991-ci ildəilin sentyabr ayında öz müstəqilliyini elan etmişdir. Ölkə 1991-ci ildən 2019-cu ilin fevral ayınadək ölkə rəsmi olaraq '''Makedoniya Respublikası''' (mak. ''{{Dil-mk|Република Македонија''}}), adlandırılmışdır. Beynəlxalqdaha aləmdəçox isə '''Makedoniya Keçmiş YuqoslavYuqoslaviya Respublikası''' '''Makedoniya''' (mak. ''{{Dil-mk|Поранешна Југословенска Република Македонија''}}) və ya da sadəcə '''Makedoniya''' (mak. ''{{dil-mk|Македонија''}}) kimi tanınmışdır.

Şimali Makedoniya 8 aprelÖlkə 1993-cü ildə [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]]na üzv seçilmişdir. Lakin Yunanıstan ilə Şimali Makedoniya arasında yaşanan [[Makedoniya adı uğrunda mübahisə|ad mübahisəsinə görə]] təşkilat çərçivəsində ölkənin adı Keçmiş YuqoslavYuqoslaviya Respublikası Makedoniya kimi göstərilməyə başlandıbaşladı. Eyni ad bir çox beynəlxalq təşkilatlarda da istifadə olunmuşdur. 2018-ci ilin iyun ayında [[Yunanıstan]] və Makedoniya arasında Prespa müqaviləsi imzalanmışdırimzalamışdır. Müqaviləyə əsasən hər iki tərəfin maraqlarına uyğun olaraq Makedoniyanın adı Şimali Makedoniya Respublikası ilə əvəz olunmalı idi. Ölkənin adının dəyişdirilməsi rəsmi olaraq 2019-cu ilin 12 fevral tarixində qüvvəyə mindi.

[[Dənizə çıxışı olmayan dövlətlər]]dən olan Şimali Makedoniya şimalda [[Serbiya]], qərbdə [[Albaniya]], cənubda [[Yunanıstan]], şərqdə isə [[Bolqarıstan]] ilə qonşudur. Ölkə Yunanıstanın şimal hissəsini, Bolqarıstanın cənub-qərbini və Albaniyanın cənub-şərqini əhatə edən Makedoniya bölgəsində yerləşir. Şimali Makedoniya coğrafiyasının əsasını dağlar, dərələr və çaylar təşkil edir. 500 min nəfər əhalisi olan paytaxt [[Skopye]] eyni zamanda ölkənin ən böyük şəhəridir. Ölkə əhalisinin əsası [[makedonlar]]dan təşkil olunmuşdur. [[Makedoniyada albanlar|Albanlar]] ölkənin 25%-ni təşkil edir. Şimali Makedoniyada eyni zamanda bəlli sayda [[Makedoniya türkləri|türklər]], [[Qaraçılar|romanlar]], [[Makedoniya Respublikasında serblər|serblər]], [[ŞimaliMakedoniya MakedoniyadaRespublikasında boşnaklar|boşnaklar]], [[arumınlar]] və [[bolqarlarbolqar]]lar da yaşayır.

E.ə. 2-ci əsrdə Romalılar bölgəni fəth edərək, Makedoniya əyaləti ilə birləşdirmişdirlər. Ərazi [[Bizans İmperiyası]]nın tərkibində yer almış və dəfələrlə slavyan tayfalarının hücumuna məruz qalmışdır. Bizans, Bolqar və Serb imperiyaları arasında yaşanan çaxnaşmaların ardınca 14-cü əsrdən 20-ci əsrin əvvəllərinədək ərazi [[Osmanlı İmperiyası]]nın hökmranlığı altında qalmışdır. 1912-1913-cü illərdə baş verən [[Balkan müharibələri]]ndən sonra indiki Şimali Makedoniya ərazisi serblərin hökmranlığına keçmişdir. [[Birinci Dünya müharibəsi]]nin (1914-1918) ardınca Yuqoslaviya krallığı ilə birləşmiş, [[İkinci Dünya müharibəsi]] zamanı bolqarlar ələ keçirmiş və 1945-ci ildə müharibədən sonra respublika olaraq yenidən yaranmış və 1965-ci ildən etibarən [[Yuqoslaviya Sosialist Federativ Respublikası]]nın bir pir parçası olmuşdur. Şimali Makedoniya 1991-ci ilədək Yuqoslaviyanın tərkibində Makedoniya Sosialist Respublikası kimi qalmışdır.