Ateizm: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə |
|||
Sətir 1:
{{Ateizm}}
[[Şəkil:Atheismsymbol endorsed by AAI.svg|thumb|Ateizm simvolu]]
'''Ateizm''' — geniş mənada, [[tanrı]]ların mövcudluğuna [[inanc|inamın]] olmamasıdır.<ref name="encyc-unbelief-def-issues" /><ref name="oxdicphil" /><ref name="religioustolerance" /><ref>{{cite encyclopedia|url=http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/atheism|encyclopedia=[[OxfordDictionaries.com]]|title=Atheism|publisher=[[Oxford University Press]]|accessdate=2017-04-23|date=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160911080901/http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/atheism|archivedate=11 September 2016|url-status=live}}</ref> Daha az bir konsepsiyada, ateizm hər hansı ilahi bir varlıq olduğuna dair inancın rəddidir.<ref name="eb2011-atheism" /><ref name="encyc-philosophy" /> Daha da dar bir mənada, ateizm xüsusilə "heç bir tanrı yoxdur", mövqeyidir.<ref name="encyc-unbelief-def-issues" /><ref name="oxdicphil" /><ref name="RoweRoutledge" /><ref>{{cite encyclopedia|url=https://plato.stanford.edu/entries/atheism-agnosticism/#1|encyclopedia=[[Stanford Encyclopedia of Philosophy]]|title=Atheism and Agnosticism|publisher=Metaphysics Research Lab, Stanford University|accessdate=|author=J.J.C. Smart|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161211005616/https://plato.stanford.edu/entries/atheism-agnosticism/#1|archivedate=11 December 2016|url-status=live|author-link=J.J.C. Smart|year=2017}}</ref> Ateizm ən ümumi şəkildə [[Tanrının varlığı məsələsi|ən azı bir tanrının mövcudluğu]]<nowiki/>na inam olan [[teizm]]lə ziddiyyət təşkil edir.<ref name="reldef
Etimoloji kökə əsasən ateizm qədim yunan sözü olub — "ἄθεος" (ateos) mənası "tanrı yoxdur" deməkdir. Qədim dövrdə daha iri cəmiyyət tərəfindən<ref name="drachmann" /> ibadət edilən tanrılara inanmayan və ya onlara ibadət etməktən imtina edənlər üçün alçaldıcı söz kimi istifadə edilirdi.<ref name="Battling Whitmarsh" /> Ateizm termini ortodoks dindarlar tərəfindən dini inanclarını bölüşməyənlərin kateqoriləşdirilməsində istifadə edilirdi.<ref name="Battling Whitmarsh">{{cite book|last1=Whitmarsh|first1=Tim|title=Battling the Gods: Atheism in the Ancient World|publisher=Knopf Doubleday|isbn=978-0-307-94877-9|chapter=8. Atheism on Trial|year=2016}}</ref> Ateizm termini aktual şəkildə 16-cı əsrdə meydana çıxdı.<ref name="Hunter ch 1">{{cite book|last=Wootton|first=David|editor1-last=Hunter|editor1-first=Michael|editor2-last=Wootton|editor2-first=David|title=Atheism from the Reformation to the Enlightenment|date=1992|publisher=Clarendon Press|location=Oxford|isbn=978-0-19-822736-6|chapter=1. New Histories of Atheism}}</ref> Bununla bərabər, azad düşüncənin yayılması, skeptisist sorğulama və dəvamında dini tənqidin artması ilə ateizm termininin tətbiq nöqtəsi daralmağa başladı. Ateist terminindən istifadə edərək özlərini təyin edən ilk şəxslər 18-ci əsrdə [[maarifçilik dövrü]]ndə yaşayırdılar.{{sfn|Armstrong|1999}}<ref name="Hunter ch 1" /> Fransız İnqilabı "Bənzəri görünməmiş ateizm" ilə insan ağılının üstünlüyünü müdafiə edən tarixin ilk böyük siyasi hərəkatına şahid oldu.<ref name="HancockLambert">{{cite book|last=Hancock|first=Ralph|title=The Legacy of the French Revolution|year=1996|publisher=Rowman and Littlefield Publishers|location=Lanham, Massachusetts|isbn=978-0-8476-7842-6|page=22|url=https://books.google.com/books?id=uPgQy3VJ3iIC|accessdate=2015-05-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20150930072801/https://books.google.com/books?id=uPgQy3VJ3iIC|archive-date=30 September 2015|url-status=live}} [https://books.google.com/books?id=uPgQy3VJ3iIC&pg=PA22 Extract of page 22] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150929042900/https://books.google.com/books?id=uPgQy3VJ3iIC&pg=PA22|date=29 September 2015}}</ref>
| |||