Çaldıran döyüşü: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə
Sətir 56:
Saray adamları, o cümlədən sədrəzəm Xadim Əli paşa Şahzadə Əhmədin taxt-taca yiyələnməsinə tərəfdar idilər. Bu da Şahzadə Əhmədin sultan olma şansını xeyli artırırdı.<ref>{{cite book|author=F. Söylemez|title=Yavuz Sultan Selimin taht mücadelesi|publisher=Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi. 33|year=2012|page=67}}</ref>
 
Mövcud olan şanslara baxmayaraq, Şahzadə Əhməd hakimiyyətə yiyələnmək imkanlarını qoruyub saxlaya bilmədi. Bir tərəfdən Səfəvi qoşunlarının təhlükəsinin aradan qaldırılması baxımından onun çeviklik nümayiş etdirməməsu, daha çox müşahidəçi mövqeyində qalması xalq arasında onun nüfuzunun azalmasına səbəb oldu. Digər bir tərəfdən yeniçərilər onu dəstəkləməkdən imtina etdilər və bu da onu real imkanlardan məhrum etdi. Bir tərəfdən də sədrəzəm Xadim Əli paşanın Şahqulu baba üsyanında qətlə yetirilməsi Şahzadə Əhmədin saray daxilindəki dəstəyinin itməsinə gətirib çıxardı. Sultan II Bəyazidin qocalması, nəticədə hakimiyyətin zəifləməsi sultan ailəsinin kiçik oğlu Sultan Səlimin hakimiyyətə keçmək imkanlarını daha da artırdı.<ref>{{harvnb|Mehman Süleymanov|2018|p=377}}</ref>
 
Şahzadə Əhmədin İstanbula[[İstanbul]]a daha yaxın olması və istər [[II Bəyazid|Sultan Bəyazid]], istərsə də saray tərəfindən [[Şahzadə ƏhmədinƏhməd]]in növbəti sultan olmasını qeyd edilən açıqlamalar və hərəkətlər etməsi onun digər qardaşları [[Şahzadə QorqudlaQorqud]]la Sultan Səlimi daha fəal olmağa sövq etdi. Onlar öz niyyətlərinə nail olmaq üçün fəaliyyətlərini daha genişləndirdilər və İstanbula yaxın olmaq üçün tez-tez öz sancaqlarını tərk etməyə başladılar. Bu fəaliyyətlərin nəticəsi idi ki, [[Şahzadə Qorqud]] əvvəlcə hakimi olduğu Təkə sancağından ayrılaraq Saruxan sancağının hakimliyini ələ ala bildi. Sultan Səlim də İstanbula yaxın olmaq üçün atası Sultan Bəyazidə məktub göndərdi, Trabzonun iqtisadi çətinliklərindən ona şikayət etdi və sonra da İstanbula yaxın olan bir sancağa dəyişdirilməsini xahiş etdi. Onun bu xahişi Sultan Əhmədin sultan olmasını dəstəkləyən saray məmurlarını hərəkətə gətirdi və onların təsiri və təzyiqi ilə Sultan Bəyazid Sultan Səlimin Trabzondan[[Trabzon]]dan ayrılmasına icazə vermədi. Sultan Səlim bu qərarla razılaşmadı və Sultan Əhmədin növbəti sultan olacağı barəsində söhbətlər artmağa başlayanda oğlu Şahzadə Süleymanın hakim olduğu Kəfə sancağına yollandı. Burada onun Şahzadə Əhmədə qarşı mübarizəsi daha da gücləndi. Belə ki, Sultan Əhməd onu dəstəkləyən saray mənsublarının, o cümlədən Sultan Bəyazidin özünün və saray vəzilərinin vasitəsilə Sultan Səlimi Trabzona[[Trabzon]]a qaytarmağa, bununla, onun hakimiyyət uğrunda mübarizəsini məhdudlaşdırmağa çalışdı. Lakin o öz məqsədinə
nail olmadı. Sultan Səlim sarayın təzyiqlərini qəbul etmədi və Kəfədə qalmaqla saraya təsir imkanlarının artırılması üçün yollar axtarmağa başladı.
 
Osmanlı sarayı tərəfindən dövrün tanınmış mövlanalarından biri Mövlana Nürəddin Sarıgörən Sultan Səlimin yanına göndərildi ki, onu Trabzona dönməyə razı sala bilsin. Böyük nüfuz və hörmət sahibi olmasına baxmayaraq Sultan Səlim onun xahişini qəbul etmədi və bununla hakimiyyət uğrunda mübarizənin başladığından xəbər verdi.<ref>{{harvnb|Mehman Süleymanov|2018|p=377-378}}</ref>
 
Başqa bir sancağa dəyişdirilməsi üçün Sultan Bəyazidin güzəştə getməsi də Sultan Səlimi yolundan döndərə bilmədi və [[Kəfə]]də qalmağı üstün tutdu. Məsələnin həll edilməsi üçün isə Sultan Səlim Sultan Bəyazidlə görüşməyi vacib bildi və bu məqsədlə Ədirnəyə doğru hərəkət edilməsi qərara alındı. [[I Səlim|Yavuz Sultan Səlim]] Ədirnəyə təkbaşına deyil, silahlı dəstə ilə yollanmağı qərara aldı və elan etdi ki, ətrafına silahlı dəstə toplaması heç də onun atasına qarşı qiyam qaldırması demək deyildir. Bu dəstə kifayət qədər böyük bir dəstə idi və həmin dəstənin [[Ədirnə]]yə aparılması üçün 100-dən artıq gəmidən istifadə etmək lazım gəlmişdi. Onun ətrafına topladığı dəstə ilə Ədirnəyə doğru hərəkətə başlaması saray əyanlarını ciddi təşvişə saldı və onlar Sultan Bəyazidi inandıra bildilər ki, Sultan Səlimin silahlı dəstə ilə hərəkətə başlaması hakimiyyət uğrunda mübarizə planlarna xidmət edir və nəticədə Sultan Səlimin dəstəsinin silahla qarşılanması qərara alındı. Mövcud olan məlumatlar görə, bu vaxtlarda artıq Sultan Bəyazid də Sultan Səlimin taxta daha layiqli olması barəsində düşünməyə başlamışdı. [[Şahzadə Əhməd]]i dəstəkləyən saray əyanları öz işlərini görərək onun bu fikirdən daşındırmağa çalışırdılar. Nəticədə, Sultan Səlimin silahlı dəstəsi qarşısına sarayın qoşun dəstəsi çıxarıldı.<ref>{{cite book|author=F. Söylemez|title=Yavuz Sultan Selimin taht mücadelesi|publisher=Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi. 33|year=2012|page=68-70}}</ref>