Şamdan bəy (dram): Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 3:
== Məzmunu ==
O, "Dilin bəlası, yaxud Şaradan bəy" (1895) komediyasında burjua cəmiyyətinin doğurduğu fəlakətlərə qarşı çıxır, Şamdan bəy obrazında dövrün lovğa, ikiüzlü dost görünüşlü düşmənlərini ifşa edirdi. Dramaturq bu əsərində ilk dəfə olaraq kapitalizm aləminin bəlalarından xilas olmaq üçün mütərəqqi qüvvələrin ittifaqı ideyasını irəli sürürdü.<ref>{{cite web |url =http://axar.az/news/layiheler/47514.html |archiveurl =http://web.archive.org/web/20181016004755/http://axar.az/news/layiheler/47514.html |archivedate = 26 Aug 2019 |title =Nəriman Nərimanov tarixdə |author = |date = |publisher = |accessdate = 2020-03-14 |language = }}</ref>
Nəriman Nərimanov "Dilin bəlası, yaxud Şamdan bəy" komediyasında kapitalizm münasibətlərinin formalaşdığı dövrdə hakim burjuaziya cəmiyyətinin əxlaq pozlunluğununu, riyakarlığını Şamdan bəy simasında açıb göstərir. Dörd məclisdən ibarət olan bu komediya sadə dramatik konflikt əsasında qurulmuşdur. Bu münaqişə insanlıqlarını itirmiş "Zəmanə fırıldaqçısı" Şamdan bəyə qarşı əsərin qəhrəmanı Yusifin dostları ilə birlikdə apardığı mübarizə əsasında yaranıb.<ref>{{cite book |last=Nərimanov |first=Nəriman |date= 2017|title=Seçilmiş əsərləri |url= |location=Bakı |publisher="Nurlar"|page= 570 səh|isbn= |author-link=}}</ref> <ref>{{cite book |last=Əhmədov |first=Teymur |date=2005 |title=Nəriman Nərimanovun dramaturgiyası |url= |location=Bakı |publisher="Nurlar" |page=384 |isbn=9952-403-30-5 |author-link=}}</ref>
Dramaturq Şamdan bəyin son monoloqunda bir tərəfdən onun mənəvi sarsıntı keçirdiyini, buna baxmayaraq qaranlıq fikirlərdən əl çəkmədiyini göstərirsə, o biri tərəfdən onun intiharının əsl səbəbini nəzərə çatdırır. Şamdan bəy deyir:
{{sitat|Çünki bundan da pis gün görmək istəmirəm. Bundan sonra qalıb nə edəcəyəm? Yemək yox, içmək yox, dost yox, aşna yox. Hamı məndən qaçır.}}
== Obrazlar ==
* Yusif — mәdәniyyәtli, qulluq edәn cavan oğlan, Avropa libasında
* Qulu — Yusifin nökәri
* Xәdicә — Yusifin nişanlısı, 19 yaşında
* Hacı İbrahim — Xәdicәnin atası, 40 yaşında
* Nigar — onun övrәti, 50 yaşında
* Nazlı — onun qulluqçusu, 20 yaşında
* Niyaz bәy — Xәdicәnin dayısı, 40 yaşında, çәrkәzi libasında
* Şamdan bәy — Yusifin dostu, 30 yaşında, çәrkәzi libasında, bığı yoğun
* Sultan, Murad, Rәsul-- Yusifin dostları, cavan oğlanlar, 30 yaşında. Kimi Avropa libasında vә kimi çәrkәzi libasında
* Rza bәy, Heydәr bәy, Nәcәf bәy — Şәhәrin mütәşәxxis bәylәrindәn, 40 yaşında, çәrkәzi libasında
* Cәfәr — Hacı İbrahimin nökәri
* Pәrzad qarı — qoca övrәt, 50 yaşında
== İstinadlar ==
| |||