Estoniya: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 47:
Müasir Estoniya ərazisində insanlar eramızdan 8500 il əvvəldən məskunblaşmağa başlayıblar. Estonların əsas dini bütpərəstlik olub. Lakin 11-ci əsrdən etibarən [[Qərbi Avropa]] dövlətləri şimalda yaşayan xalqları xristianlaşdırmaq məqsədilə onlara qarşı xaç yürüşləri təşkil etməyə başlayıblar. Bu müharibələr tarixə [[Şimali xaç yürüşləri]] adı ilə keçib. Xaç yürüşlərindən əvvəl avropalılar həmin xalqları sülh yolu ilə xristianlaşdırmağa çalışıblar, lakin bunun bir nəticə vermədiyini görəndə onlara qarşı müharibəyə başlayıblar. Xaçlılar [[1208]]-ci ildə Estoniyaya qarşı ilk yürüşə çıxdılar. [[1227]]-ci ildə Estoniya alman və [[Danimarka]] qoşunları tərəfindən işğal olundu. [[1228]]-ci ildən 1560-cı illərə kimi Estoniya [[Tevton ordeni]]nin tərkibində olmuşdur. [[Rusiya]] və [[Livoniya Konfederasiyası]] arasında baş vermiş [[Livoniya müharibəsi]] (1558–1583) nəticəsində dağıldı. Bu müharibə Estoniya üçün çox böyük fəlakətlərə səbəb oldu. Bu müharibədən əvvəl Estoniyanın əhalisi 250-300.000 nəfər idisə, 17-ci əsrin 20-ci illərində əhalinin sayı 120-140.000 nəfər olmuşdu.
 
Rəsmi olaraq 1517-ci ildə almaniyalı keşiş [[Martin Lüter]]in yazdığı [[95 tezis]]in elan olunması ilə [[Avropa]]da başlanmış Reformasiya hərəkatının Estoniyanın da daxil olduğu Baltikyanı ərazilərə çox böyük təsiri oldu. Buna uyöunuyğun olaraq həmin ölkələrdə din, təhsil, dil, siyasət böyük ölçüdə dəyişikliklərə uğradı. Kilsə ayinlərində yerli dildildən istifadə olunmağa başlandı (reformasiyadan əvvəl bunun üçün [[latın dili]]<nowiki/>ndən istifadə olunurdu). Livoniya müharibəsi nəticəsində Estoniya tamamilə [[İsveç]] imperiyasının tərkibinə daxil oldu. [[1631]]-ci ildə İsveç kralı [[Qustav II Adolf]] feodallardan kəndlilərə daha böyük hüquqlar verilməsini əmr etdi. [[1632]]-ci ildə Estoniyada ilk dəfə olaraq [[çap mətbəəsi]] və [[Tartu|Dorpat]] şəhərində (1918-ci ildən sonra [[Tartu]] adlanıb) universitet açıldı. İsveçin hakimiyyəti altında olanolduğu dövr Estoniyada tərəqqi dövrü hesab olunur. Əhalinin sayı 1657-ci ilə qədər sürətlə artdı. Həmin ildə baş vermiş epidemiya bu artımı dayandırdı. 1695-1697-ci illərdə Estoniyada baş vermiş fəlakətli aclıq illərində əhalinin 20%-i, təxminən 70.000 nəfər qırıldı.
 
== Siyasət ==