Mehmed Əmin Əli Paşa: Redaktələr arasındakı fərq

Eyni il içində [[Sədrəzəm|sədarət]]<nowiki/>dən alınan Mehmed Əmin Paşa, yeni [[sədrəzəm]] [[Kürəkən Mehmed Əli Paşa]]<nowiki/>nın da təklifi ilə öncə [[İzmir]], ardından [[Xudavəndigar vilayəti|Xudavəndigar valiliyi]]<nowiki/>nə (indiki icra hakimliyi) təyin edildi ([[1854]]). Çox keçmədən valilik vəzifəsi qalmaq şərtiylə, yeni açılan Tənzimat məclisinin rəisliyinə gətirildi. [[Krım müharibəsi]] əsnasında üçüncü dəfə [[Xariciyyə Nazirliyi|Xariciyyə naziri]] oldu və müharibənin sonunda sülh müzakirələri ilə bağlı [[Vyana]]<nowiki/>ya göndərildi. [[1855]]-ci ilin [[may]]<nowiki/>ında ikinci dəfə [[Sədrəzəm|sədarət]]<nowiki/>ə gətirilən Mehmed Əmin Paşa müharibənin ardınan toplanan Paris konfransında təmsilçi oldu və [[30 mart]] [[1856]] tarixli Paris sülh müqaviləsini imzaladı. İstər bu münasibətlə elan edilən İslahat fərmanı ([[18 fevral]] [[1856]]) səbəbilə, istərsə də konfransda dövləti layiqincə təmsil etməməsi ittihamları səbəbilə, xüsusilə [[Mustafa Rəşid paşa|Rəşid Paşa]] tərəfindən ağır tənqid edildi və vəzifədən alınaraq yerinə [[Mustafa Rəşid paşa|Rəşid Paşa]] təyin olundu ([[noyabr]] [[1856]]). Ona təklif edilən [[Xariciyyə Nazirliyi|Xariciyyə nazirliyi]]<nowiki/>ni qəbul etməsə də, [[Mustafa Rəşid paşa|Rəşid Paşa]]<nowiki/>nın [[Sədrəzəm|sədarət]]<nowiki/>dən alınmasının ardından nazirlik vəzifəsini qəbul etdi. Beləcə ikisi arasındakı soyuq müharibə gözlər önünə sərilmiş oldu. Buna baxmayaraq [[Mustafa Rəşid paşa|Rəşid Paşa]]<nowiki/>nın [[1857]]-ci ilin [[oktyabr]]<nowiki/>ında başlayan [[Sədrəzəm|sədarət]]<nowiki/>ində [[Xariciyyə Nazirliyi|Xariciyyə nazirliyi]]<nowiki/>ni davam etdirdi və [[Mustafa Rəşid paşa|Rəşid Paşa]]<nowiki/>nın vəfatının ardından üçüncü dəfə [[Sədrəzəm|sədarət]]<nowiki/>ə gətirildi ([[11 yanvar]] [[1858]]). Bir il davam edən bu [[Sədrəzəm|sədarət]]<nowiki/>i ərzində dövlətin içində olduğu maliyyə böhranı dərinləşmiş, sarayın israfçılığı və müsrif xərclərini tənqid etməsinin ardından vəzifədən alındı ([[18 yanvar]] [[1859]]). Vəzifədən alındıqdan sonra Tənzimat məclisi rəisliyinə gətirilən Mehmed Əmin Paşa [[sədrəzəm]]<nowiki/>in [[Rumeli əyaləti|Rumeli]]<nowiki/>yə səyahəti əsnasında sədarət vəkili, [[Xariciyyə Nazirliyi|Xariciyyə naziri]] [[Mehmed Fuad Paşa|Fuad Paşa]]<nowiki/>nın [[Dəməşq əyaləti|Dəməşq]]<nowiki/>ə təyinatının ardından isə əvvəlcə vəkil olaraq, daha sonra isə tam təyinatla altıncı dəfə [[Xariciyyə Nazirliyi|Xariciyyə naziri]] təyin edildi ([[1861]]). [[Əbdüləziz (sultan)|Sultan Əbdüləziz]]<nowiki/>in taxta çıxışının ardından ([[6 avqust]] [[1861]]) dördüncü dəfə [[Sədrəzəm|sədarət]]<nowiki/>ə gətirilən Mehmed Əmin Paşa çox keçmədən [[22 noyabr]]<nowiki/>da yenidən vəzifədən alındı. Ancaq yerinə təyin olunan [[Mehmed Fuad Paşa|Fuad Paşa]]<nowiki/>nın [[Sədrəzəm|sədarət]]<nowiki/>i, Mehmed Əmin Paşanın [[Xariciyyə Nazirliyi|Xariciyyə nazirliyi]] şərtiylə qəbul etməsi səbəbilə yeddinci dəfə bu vəzifəyə gətirildi və 6 il boyunca bu vəzifədə qaldı. [[1867]]-ci ildə [[Krit]] və Serbiya məsələləri səbəbilə vəzifədən alınan [[Mehmed Rüşdü Paşa|Rüşdü Paşa]]<nowiki/>nın yerinə beşinci dəfə [[sədrəzəm]]<nowiki/>liyə gətirildi ([[11 fevral]] [[1867]]). Bu əsnada [[Serblər|serblərl]]<nowiki/>ə mülayim siyasət yürütmüş və vəziyyəti onların xeyrinə həll etmişdir. Krit üsyanının yatırılması üçün hərbi birliklər təyin etsə də, üsyanın [[Fransa]] və [[Rusiya İmperiyası|Rusiya]] tərəfindən dəstəklənməsi vəziyyəti çətinləşdirdi. Həm bu hal, həm də serblərə olan mülayim rəftarı haqqında şayələrin yayılmasına səbəb oldu. Ziya Paşa və [[Əli Suavi]] kimi müxalifləri tərəfindən ağır şəkildə tənqid edildi.[[Şəkil:Mehmed Əmin Əli Paşa məzarı.jpg|left|thumb|Paşanın [[Süleymaniyyə məscidi]]<nowiki/>nin həzirəsindəki məzarı<nowiki/><nowiki/><nowiki/>]]Yaxın dostu [[Mehmed Fuad Paşa|Fuad Paşa]]<nowiki/>nın ölümünün ardından ([[1869]]) [[Xariciyyə Nazirliyi|Xariciyyə nazirliyi]]<nowiki/>ni də ələ alan Mehmed Əmin Paşa bu tarixdən etibarən dövlət məsələlərində tək söz sahibi oldu və bu gücünü ölümünə qədər əlində tutdu. Xarici siyasətdə [[Mustafa Rəşid paşa|Rəşid Paşa]]<nowiki/>nın əksinə [[Fransa]] yanlısı siyasət yürütdü. [[7 sentyabr]] [[1871]]-ci ildə [[Vərəm|vərəm xəstəliyi]]<nowiki/>ndən vəfat edən Mehmed Əmin Əli Paşanın cənazəsi [[Süleymaniyyə məscidi|Süleymaniyyə külliyəsi]]<nowiki/>ndəki həzirədə dəfn edilmişdir.<ref>Balyuzi, Hasan (1991). ''Bahá'u'lláh: The King of Glory'' (Second ed.). Oxford, UK: George Ronald. p. 469. ISBN <bdi>0-85398-328-3</bdi>.</ref>