Metsamor AES: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Kateqoriya:Ermənistanda energetika əlavə olundu HotCat ilə |
|||
Sətir 67:
== Texniki xüsusiyyətləri ==
Ermənistan AES [[Qafqaz]]da unikal layihədir, digər analoqu yoxdur. Bu AES Rusiyanın köhnə VVER-440 reaktoru ilə təchiz edilən iki enerji blokundan ibarətdir. Hər blokun istilik gücü 1375 MVt, elektrik enerji gücü isə 440 MVt-dır. Mövcud təhlükəsizlik problemlərindən dolayı enerji blokunun 1995-ci ildə yenidən işə salınmasından sonra enerji blokunun enerji gücü [[nominal güc]]ün 92%-ə qədər məhdudlaşdırılıb, yəni enerji blokunun icazə verilmiş [[istilik gücü]] 1240 MVt-dan (və ya [[elektrik gücü]] 375 MVt-dən) çox olmamalıdır.<ref name="ria"/> Hazırda AES-in yalnız ikinci enerji bloku fəaliyyətdədir.<ref>[https://ordu.az/az/news/151897/regional-tehlukesizliyin-temin-olunmasinda-qlobal-tehdid--metsamor-aes-ekspert Regional təhlükəsizliyin təmin olunmasında qlobal təhdid - "Metsamor" AES (EKSPERT)]</ref> İrəvanın Moskvaya uran yanacağına görə yaranan 53 milyon dollarlıq borcu müqabilində AES-in idarə edilməsi 2003-cü ildə Rusiyanın [[İnter RAO]] şirkətinə həvalə edilib. Stansiyanın idarə edilməsi 2012-ci ildə yenidən Ermənistan dövlətinin nəzarətinə keçib.
1989-cu ilə qədər stansiyada istifadə olunmuş nüvə yanacağı qalıqları o zamankı RSFSR-ə aparılırdı. Ondan sonra meydana gələn bütün yanacaq tullantıları Metsamor AES-də [[Fransa]]nın [[AREVA]] şirkəti tərəfindən tikilmiş xüsusi saxlama anbarında, istifadə olunmayan ilk enerji blokunun reaktorunda, həmçinin yanacaq saxlanma hovuzunda saxlanılır. İstifadə olunmuş uran yanacağından xüsusi məqsədlər üçün istifadə olunan [[plutonium]] əldə etmək olar. Ermənistan tərəfi istifadə olunmuş yanacaq qalıqlarının Rusiyaya daşınması haqqında danışıqlar aparır.<ref>[https://ru.armeniasputnik.am/economy/20200228/22211445/Otrabotavshee-toplivo-Armyanskoy-AES-mozhet-ispolzovat-Rossiya--direktor-Armatoma.html Ermənistan AES-in yanacağından Rusiya istifadə edə bilər – "Armatom" direktoru]</ref> 2019-cu il üçün yanacaq tullantılarının saxlanma anbarının 20%-i dolub. Həddən artıq çox radioaktiv olduğu üçün tullantıları təyyarə ilə daşınması mümkün deyil, quru yolla Gürcüstan üzərindən tullantıların daşınması isə siyasi səbəblərə görə mümkün olmur. 2020-ci ildə başa çatan quru nüvə yanacağı anbarının istismarına dair lisenziya daha 30 il müddətinə uzadılacaq.<ref>[https://ru.armeniasputnik.am/society/20190830/20234169/Otrabotannoe-yadernoe-toplivo-AES-iz-Armenii-v-Rossiyu-seychas-otpravit-nelzya.html Hazırda Ermənistandan Rusiyaya AES-in işlənmiş nüvə yanacağı göndərilə bilməz]</ref>
Sətir 76:
*2018-ci ildə-1,862 milyard kvt-saat
*2019-cu ildə-1,330 milyard kvt-saat
*2021-dan 3,0-3,3 milyard kVt-saat (plan)<ref name="ria">[https://ria.ru/20180515/1520545625.html Movses Vardanyan: Ermənistan AES 2018-ci ilin sonuna qədər tam gücü ilə işləyəcək]</ref>
== Zəlzələyə dayanıqlığı ==
| |||