|
Azərbaycan parlament tarixində ilk dəfə olaraq millət vəkili tərəfindən irəli sürülmüş və qəbul edilərək geniş ictimai dəstək almış bu Amnistiya Aktı böyük mənəvi-əxlaqi və siyasi məzmun kəsb edib. Amnistiya Aktı həyata keçirilərək minlərlə insanı azadlığa qovuşdurub, onların qayıtmasını həsrət və intizarla gözləyən yaxınlarının, ailə üzvlərinin hədsiz sevincinə səbəb olub.
Mehriban xanım genişmiqyaslı xeyriyyəçilik fəaliyyətinə, nəcib və tərəqqipərvər təşəbbüslərinə görə [[2004]]-cü ildə [[YUNESKO]]-nun, [[2006]]-cı ildə [[İSESKO]]-nun xoşməramlı səfiri adına layiq görülüb.
== Mehriban xanım Əliyevanın Azərbaycanda keçirilən dünya miqyaslı beynalxalq tədbirlərdə xidmətləri ==
=== “Eurovision” Mahnı Müsabiqəsi ===
Mehriban xanım Əliyeva demişdir ki, [[Eurovision Mahnı Müsabiqəsi|"Eurovision" Mahnı Müsabiqəsi]] musiqi mədəniyyəti tarixində ənənəyə çevrilmiş böyük bayram olmaqla yanaşı, həm də mədəniyyətlərarası dialoqa töhfə verən əhəmiyyətli bir tədbir kimi tanınmaqdadır. Bu dəfə bu mötəbər müsabiqə dünya musiqisevərlərinin diqqətini müsəlman Şərqində ilk opera və ilk baletin, [[UNESCO]] tərəfindən bəşəriyyətin şifahi və qeyri-maddi irsinin şah əsərləri siyahısına daxil edilmiş muğamın, ürəkləri riqqətə gətirən [[Qarabağ şikəstəsi|"Qarabağ şikəstəsi"]] kimi möcüzəli musiqinin beşiyi olan Azərbaycana yönəldir. Xalqımız dünya mədəniyyəti incilərini özündə [[Şərq]] və [[Qərb]] motivlərini, müasir ritm və qədim nəğmələri ahəngdar şəkildə birləşdirən milli musiqi əsərləri ilə daim zənginləşdirmiş, dünya musiqi mədəniyyətinin inkişafına öz töhfəsini vermişdir.
"Eurovision-2012" mahnı müsabiqəsinin Təşkilat Komitəsinin sədri qeyd etmişdir ki, ölkəmizdə tarixən tolerantlıq ənənələri, mədəniyyət və sivilizasiyaların dialoqu mövcud olmuşdur. Burada müxtəlif xalqların və dinlərin nümayəndələri əsrlər boyu sülh və əmin-amanlıq şəraitində yaşamış və yaşamaqda davam edirlər.
[[Eurovision Mahnı Müsabiqəsi|"Eurovision" mahnı müsabiqəsi]] keçirilən günlərdə də ifaçıları, qonaqları və tamaşaçıları, milliyyətindən, dinindən və siyasi baxışlarından asılı olmayaraq Bakıya toplaşan bütün insanları musiqi birləşdirəcək.
Azərbaycanın birinci xanımı [[Eurovision Mahnı Müsabiqəsi|"Eurovision" mahnı müsabiqəsinə]] hazırlığın ölkədən böyük və gərgin əmək tələb etdiyini vurğulayıb. Sitat: “bu gərginlik sizinlə xoş görüş ümidi ilə əvəzlənmişdir. Əminəm ki, müxtəlif mədəniyyətlərin qarşılıqlı zənginləşməsinə səbəb olan və xalqlar arasında olan birliyi daha da gücləndirən bu musiqi bayramının, gözəl Bakımızın və qonaqpərvər xalqımızın xoş xatirəsi qəlbinizdə daim yaşayacaqdır.”
Azərbaycanda keçirilən [[Eurovision Mahnı Müsabiqəsi|“Eurovision” mahnı müsabiqəsi]] öz təşkilatçılıq baxımından Avropada çox yüksək qəbul edilmişdir. Respublikada həyata keçirilən hərtərəfli, ciddi işlər, təşkilat komitəsinə Mehriban xanım Əliyevanın rəhbərlik etməsi, yeni arenanın inşası bu mötəbər tədbirin ölkə üçün prioritet məsələ olduğunu bir daha göstərdi. Çünki müstəqilliyini yeni qazanmış ölkə üçün özünü, mədəniyyətini, turizmini dünyaya tanıtmaq və belə böyük tribunadan istifadə etmək olduqca əhəmiyyətli idi.
[[2012]]-ci ildə müsabiqəyə ev sahibliyi edən [[Azərbaycan]] eyni zamanda Avroviziyada 5-ci dəfə iştirak etdi.
[[12 fevral]] tarixində İctimai televiziyanın təşkil etdiyi seçim turunun nəticəsi olaraq ölkəni Avroviziya [[2012]]-də [[Səbinə Babayeva|Səbinə Babayevanın]] təmsil edəcəyi açıqlandı.
Daha sonra 17 mart tarixində ölkəni təmsil edəcək mahnı olan musiqi və sözləri [[İsveç]] bəstəkarları Anders Bagge, Sandra Byurman, Stefan Örn və Yohan Kronlunda aid "When the Music Dies" təqdim olundu. Mahnıya Azərbaycanın milli musiqi aləti olan Balaban əlavə edilmişdi. Azərbaycan ev sahibi ölkə olduğundan [[2012]]-ci ildə avtomatik finalçı olaraq birbaşa final mərhələsində iştirak etdi.
[[26 may]] tarixində isə [[Bakı|Bakıda]] keçirilən finalda "When the Music Dies" 13-cü səhnə aldı. Səhnədə Səbinə Babayevanı ölkənin tanınmış Muğam ustadı olan Alim Qasımov müşaiət etdi. Nəticə olaraq "When the Music Dies" finalda iştirak edən 26 mahnı arasında 4-cü yerə layiq görüldü.
Ən əsası isə Azərbaycan Avropanın musiqi tarixində bir ilk tarix yazdı, ölkə özünü bütün dünyaya tanıtmaqla şöhrətləndi, [[Avropa|Avropanın]] ürəyi bir neçə gün Azərbaycanla döyündü.
=== Avropa oyunları ===
[[I Avropa oyunları|Birinci Avropa Oyunlarının]] tarixi əhəmiyyəti nəzərə alınaraq, dövlət başçısı İlham Əliyevin 17 yanvar 2013-cü il tarixli Sərəncamı ilə [[I Avropa oyunları|birinci Avropa Oyunlarının]] keçirilməsi ilə bağlı Təşkilat Komitəsi yaradıldı.
Komitəyə [[Heydər Əliyev Fondu|Heydər Əliyev Fondunun]] prezidenti, [[Milli Olimpiya Komitəsi|Milli Olimpiya Komitəsinin]] İcraiyyə Komitəsinin üzvü, [[YUNESKO]]-nun və [[İSESKO]]-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyeva sədr təyin edildi. Təşkilat Komitəsinin qərarı ilə «Bakı-2015» [[Avropa Oyunları]] Əməliyyat Komitəsi yaradıldı və Oyunlara hazırlıq işlərinə start verildi.
Dünyanın ən qabaqcıl və təcrübəli mütəxəssislərinin ölkəmizə dəvət olunaraq, yerli mütəxəssislərimizlə birgə səyləri nəticəsində hazırlıq işləri yüksək səviyyədə təşkil edildi. Qısa zamanda görülən işlər dünyanı heyrətləndirdi.
[[I Avropa oyunları|Birinci Avropa Oyunları]] Təşkilat Komitəsinin sədri Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə dünyanın müxtəlif ölkələrində keçirilən [[2015 Avropa Oyunları|«Bakı-2015» birinci Avropa Oyunlarının]] hazırlıq işlərinin təqdimatları Azərbaycan reallıqlarının, eyni zamanda bu mühüm idman bayramının təbliğində əhəmiyyətli rol oynadı.
Hazırlığın səviyyəsini yüksək qiymətləndirən Beynəlxalq və Avropa Olimpiya Komitələrinin nümayəndələri bu inamı ifadə edirdilər ki, Azərbaycanda ilk [[Avropa Oyunları]] [[Yay Olimpiya Oyunları]] səviyyəsində keçiriləcək.
2015-ci ilin iyun ayının 12-də Bakı Olimpiya Stadionunda [[Birinci Avropa Oyunları|Birinci Avropa Oyunlarının]] açılış mərasimi öz möhtəşəmliyi ilə diqqət çəkdi, ən yüksək Olimpiya standartlarını nümayiş etdirdi, gözəlliyi, rəngarəngliyi, heyrətamizliyi ilə yadda qaldı. Açılış mərasiminin kompozisiyası sülhü, humanizmi, insanlar, svilizasiyalar arasında barışığı, [[Şərq]] və [[Qərb|Qərbin]] harmoniyasını əks etdirdi. «Bu möhtəşəm bayram müstəqil Azərbaycanın, hər bir Azərbaycan vətəndaşının qələbəsi və əlbəttə ki, ölkənin hər bir vətəndaşı üçün qürurverici idi. Qoy, Tanrı Azərbaycanı hər zaman qorusun» söyləyən birinci Avropa Oyunları Təşkilat Komitəsinin sədri Mehriban xanım Əliyeva Azərbaycanın iqtisadi sabitliyi və davamlı inkişafı fonunda bu inamı ifadə etdi ki, gələn illərdə Avropa Oyunlarının məşəli nə qədər uzaqlarda alovlansa da, Azərbaycanın və [[Bakı 2015|"Bakı-2015"in]] parlaq ruhunun atəşi orada olacağını bildirdi.
Mehriban xanım Əliyevanın səsləndirdiyi bu fikirləri xatırlatmaq istərdik: «[[Bakı]] 17 gün ərzində sizin evinizdən uzaqda ikinci doğma eviniz olacaq.»
İdmançılar təmsil etdikləri ölkələrin bayrağını yüksəklərə qaldırmaq üçün yarışlara yüksək əhval-ruhiyyə ilə qatılır, bütün [[Azərbaycan]] xalqı onlara dəstək vermək üçün onlarla bir aradadır.
Azərbaycanın 48 səsdən 38 səsi qazanaraq [[I Avropa oyunları|Birinci Avropa Oyunlarına]] ev sahibliyi etmək şansını qazanması da ölkənin beynəlxalq aləmdə yeri və rolunun təsdiqidir.
50 ölkədən 6 mindən artıq idmançının qatıldığı bu mötəbər idman tədbiri [[Azərbaycan]] reallıqlarının təbliğində əhəmiyyətli rol oynayaraq, xarici siyasət sahəsində də yeni bir səhifənin açılacağına stimuldur.
=== İslam oyunları ===
[[İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslam Həmrəyliyi Oyunlarının]] [[Bakı|Bakıda]] keçirilməsi ilə bağlı qərarın qəbul edilməsi Azərbaycanın dünyadakı nüfuzunu ifadə edir.
[[İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının]] [[Bakı|Bakıda]] keçirilməsi ilə bağlı qərar isə [[2013]]-cü il iyulun 24-də İslam Həmrəyliyi İdman Federasiyasının [[Səudiyyə Ərəbistanı|Səudiyyə Ərəbistanının]] [[Ciddə]] şəhərində təşkil olunan VIII Baş Assambleyasında qəbul edilib.
[[2015|2015-ci]] il sentyabrın 18-də [[İlham Əliyev|Prezident İlham Əliyev]] IV [[İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslam Həmrəyliyi Oyunlarının]] [[Bakı|Bakıda]] keçirilməsi üzrə Təşkilat Komitəsinin yaradılması haqqında sərəncam imzalayıb.
[[Azərbaycan|Azərbaycanın]] Birinci vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın rəhbərlik etdiyi Təşkilat Komitəsi qarşıya qoyulan vəzifələri uğurla həyata keçirib.
[[2015|2015-ci il]] noyabrın 1-də İslam Həmrəyliyi Oyunlarının Əməliyyat Komitəsi fəaliyyətə başlayıb. Əməliyyat Komitəsində 16 ölkəni təmsil edən 100 xarici və 1400 yerli mütəxəssis çalışır. Əməliyyat Komitəsinin yarandığı vaxtdan gündəlikdəki əsas məsələlərdən biri [[İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı|İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına]] (İƏT) üzv olan bütün Milli Olimpiya komitələri ilə danışıqların aparılması və onların bu yarışlarda iştirakını təsdiqləmək olub.
[[İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı|İƏT-ə]] üzv olan 54 ölkədən idmançıların iştirakı təsdiq edilib. Ölkə rəhbərliyinin diqqət və qayğısı, Təşkilat Komitəsinin yüksək təşkilatçılığı sayəsində [[İslam Həmrəyliyi Oyunları|İslam Oyunlarının]] yüksək səviyyədə baş tutmasına lazımi şərait yaradılıb.
Çoxsaylı idman tədbirləri, sərgilər, konfranslar, [[Azərbaycan mədəniyyəti|Azərbaycan mədəniyyətinin,]] ölkənin turizm potensialının, ümumilikdə [[Azərbaycan|Azərbaycanı]] dünyada tanıtmaq və beynəlxalq ictimaiyyətə də ölkəmiz haqqında kifayət qədər dolğun məlumatın çatdırılması üçün şərait yaradır.
Mötəbər idman tədbirinə 54 ölkəni təmsil edən 3 mindən çox idmançı qatılır. Bu rəqəmlər özlüyündə rekord göstəricidir. Çünki bu vaxta qədər keçirilən İslam Həmrəyliyi Oyunlarına bu qədər ölkənin qatılması heç vaxt müşahidə olunmayıb. Atletlər 16 yarış məkanında 21 idman növü üzrə mübarizə aparıblar.
Müxtəlif dinlərin və mədəniyyətlərin birgəyaşayışı və həmrəyliyi istiqamətində ardıcıl siyasət yürüdən [[Azərbaycan]] İslam ölkələri arasında qarşılıqlı əlaqələrin genişlənməsi üçün mühüm addımlar atır.
[[Bakı şəhəri|Bakı şəhərinin]] [[2009]]-cu, [[Naxçıvan şəhəri|Naxçıvan şəhərinin]] isə [[2018]]-ci il üçün “İslam mədəniyyətinin paytaxtı” elan edilməsi, [[İslam Həmrəyliyi Oyunları|IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının]] təşkilatçısı kimi [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] seçilməsi qeyd olunan faktların məntiqi nəticəsidir.
Bu sahədə [[UNESCO]]-nun və [[ISESCO]]-nun xoşməramlı səfiri, Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyevanın rəhbərlik etdiyi [[Heydər Əliyev Fondu|Heydər Əliyev Fondunun]] xidmətlərini xüsusi vurğulamaq lazımdır.
=== Mədəniyyətlərarası dialoq forumu ===
Mehriban xanım Əliyevanın Azərbaycan mədəniyyətinin, multikuturalizmin və tolerintlığının dünyada təbliği və təşviqi istiqamətində mühüm amildir.
Artıq [[multikulturalizm]] və [[tolerantlıq]] [[Azərbaycan|Azərbaycanda]] həyat tərzinə çevrilib. Bu dəyərlərin istər ölkəmizdə, istərsə də beynəlxalq aləmdə qorunub saxlanması və inkişaf etdirilməsi üçün də Azərbaycan dövləti çox böyük işlər görür. Bunun nəticəsidir ki, bu gün beynəlxalq aləm, dünya dövlətləri də artıq multikulturalizmin Azərbaycan modelini tanıyır və onu bir nümunə kimi qəbul edirlər. [[Azərbaycan|Azərbaycanda]] multikulturalizmin təbliği təkcə dövlətin və dövlət qurumlarının işi deyl, eyni zamanda ölkəmizdə fəaliyyət göstərən bir çox fondlar, qeyri-hökumət təşkilatları da, bu sahədə dövlət siyasətinin həyata keçirilməsində yaxında iştirak edirlər. Bu təşkilatlar arasında [[Heydər Əliyev Fondu|Heydər Əliyev Fondunun]] və onun rəhbəri Mehriban xanım Əliyevanın xüsusi rolu və yeri var.
Mehriban xanım Əliyeva [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] müstəqilliyinin ilk dövrlərindən etibarən, milli mədəniyyətin qorunması sahəsində geniş fəaliyyət göstərməyə başlayıb. Heç şübhəsiz, milli mədəniyyətimizin inkişaf etdirilməsi və dünyaya çatdırılması istiqamətində görülən işlərdə Ulu öndər [[Heydər Əliyev|Heydər Əliyevin]] adını daşıyan fondun xidmətləri əvəzolunmazdır. [[2004]]-cü ildə [[İlham Əliyev|Prezident İlham Əliyevin]] Sərəncamı ilə yaradılmış Fond mütəmadi olaraq xarici ölkələrdə Azərbaycan mədəniyyətini tanıtmağa yönələn tədbirlər həyata keçirir. Heydər Əliyev Fondunun fəaliyyəti eyni zamanda, mədəniyyətlərarası dialoqa töhfədir. Məlumat üçün bildirək ki, artıq bir neçə ildir Fondun dəstəyi ilə keçirilən [[Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalı]] [[Şərq]] və [[Qərb]] musiqisini, eləcə də məşhur ifaçıları, bəstəkarları bir araya gətirir.
Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü ilə keçirilən "Mədəniyyətlərarası dialoqda qadınların rolunun genişləndirilməsi", "Qloballaşma şəraitində mədəniyyətlərin rolu", "Çoxmədəniyyətli dünyada sülh şəraitində birgə yaşama", "Azərbaycan - tolerantlıq məkanı" layihələrini xüsusi qeyd etmək olar.
Mehriban xanım Əliyevanın rəhbərlik etdiyi [[Heydər Əliyev Fondu]] hər bir layihəsi ilə müxtəlif xalqlar arasında humanizm, həmrəylik və dözümlülük kimi bəşəri dəyərlərin bərqərar olmasına öz töhfəsini verir.
Uğurla həyata keçirilən "Tolerantlığın ünvanı Azərbaycan" layihəsi çərçivəsində ölkədəki məscid, kilsə, sinaqoqlarda təmir-bərpa işləri aparılmışdır. Bundan başqa, Bakıda yəhudi uşaqları üçün təhsil kompleksinin istifadəyə verilməsi, Fransada bir sıra kilsələrin, müqəddəs Roma katakombalarının bərpasında iştirakı, Həştərxanda Müqəddəs Knyaz Vladimirə abidənin ucaldılması da məhz ayrı-ayrı xalqların və konfessiyaların qarşılıqlı hörmət və dostluq münasibətlərinin genişləndirilməsinə xidmət edir.
Bu gün nisbətən gənc müstəqil dövlət olan [[Azərbaycan]] [[Avropa]] ilə [[Asiya]] arasında körpülərin yaradılmasında mühüm rol oynayır. Siyasi, iqtisadi, mədəni körpülər, eyni zamanda, praktiki baxımdan da nəqliyyat bağlılığı yaradan körpülər.
Mehriban xanım çıxışlarında qeyd edib ki, müasir Azərbaycan beynəlxalq səviyyədə mədəniyyətlərarası dialoqun təbliğinə çox böyük töhfə verir. Bu əhəmiyyətli prosesi təmin etmək məqsədilə ölkəmiz bir çox addımların təşəbbüskarı olub. Azərbaycan Beynəlxalq Humanitar Forum, Dünya Dini Liderlərinin Zirvə Görüşü kimi yüksək səviyyəli tədbirləri təşkil edir.
O, ilk dəfə olaraq [[Azərbaycan|Azərbaycanda]] Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi yaradılması, Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun keçirilməsini, bu istiqamətdə müzakirələrin, görüşlərin, fikir və ideya mübadiləsinin xalqlar, millətlər və ölkələr arasında qarşılıqlı anlaşmanın dərinləşməsinə xidmət etdiyini bildirib.
Azərbaycanda Mehriban xanımın təşkilati rəhbərliyi ilə keçirilən Beynəlxalq Humanitar Forum, [[İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı|İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına]] üzv dövlətlərin mədəniyyət nazirlərinin konfransı, Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu, Dünya Dini Liderlərinin Zirvə görüşü, Qlobal Bakı Forumu
bir daha ölkənin böyük nüfuzunu, onun [[Şərq|Şərqlə]]-[[Qərb]] arasında bir sülh və dostluq körpüsü rolunu oynadığını sübut edir.
[[2014|2014-cü]] ildə [[Azərbaycan Respublikası|Azərbaycan Respublikasının]] Millətlərarası, [[multikulturalizm]] və dini məsələlər üzrə Dövlət Müşavirliyi Xidməti, Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Bilik Fondunun yaradılması, multikulturalizm sahəsində ən optimal model seçilən Azərbaycan nümunəsinin öyrənilməsi məqsədilə Avropa ölkələrində "Azərbaycan multikulturalizmi" fənninin tədrisinə başlanması ölkə rəhbərliyinin hər zaman müstəqil, şəffaf və dürüst siyasət tərəfdarı olduğunu bir daha təsdiq edir. [[2016]]-cı ildə isə Azərbaycanda "Multikulturalizm ili" elan olunması dövlətin humanizmə, birgəyaşayış ənənələrinə verdiyi önəmi əks etdirir.
== Mükafatları və təltifləri ==
| 