Pəhləvilər: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k →‎top: texniki düzəliş, typos fixed: hökümət → hökumət using AWB
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{vikiləşdirmək}}
{{vikiləşdirmək}}'''Pəhləvi sülaləsi''' — 1925-ci ildən 1979-cu ilə qədər İranda hakim sülalə. 2500 il davam edən fars monarxiyasının devrilməsi və İran inqilabı nəticəsində ləğv olunmuşdur. Xanədan 1925-ci ildə Reza Şah Pəhləvi tərəfindən qurulmuşdur. 1925-ci ilədək hökmdar İranın Anglo-Sovet işğalından sonra Müttəfiqlərdən imtina etməyə məcbur edilmiş fars kazak briqadasının keçmiş briqada generalı idi. O, oğlu Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi, İranın son şahı idi. Qacar sülaləsinin son hökmdarı Əhməd Şah Qacar ​​hakimiyyətə gəldi, İran hökumətinə britaniya və sovet hücumlarını dayandırmaq iqtidarında olmadığını, hərbi zərbə ilə çox zəiflədiyi və parlamentdən hakimiyyətdən çıxarıldığı dövrdə Pəhləvilər hakimiyyətə gəldi. Fransa. 12 dekabr 1925-ci ildə təsis yığıncağı olaraq çağırılan Məclis olaraq bilinən Milli Məclis gənc Əhməd Şah Qacarı tərk etdi və Fars imperatorluğunun yeni hökmdarı Rza Şahı elan etdi. 1935-ci ildə Reza Şah xarici nümayəndələrdən endonim İrandan rəsmi yazışmalarda istifadə etməsini və İranın İmperatorluğunun rəsmi adı (Fars: کشور شاهنشاهی ایران Keshvar-e Şaanşahi-ye İran) qəbul olunmasını istədi. 1953-cü ildə Birləşmiş Krallıq və ABŞ tərəfindən dəstəklənən dövlət çevrilişindən sonra Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi hakimiyyəti daha otokratik olub və Sovet İttifaqı dövründə Qərb bloku ilə bərabər olmuşdur. 1978-ci ildən etibarən artan ictimai narazılıq və xalq üsyanı ilə qarşı-qarşıya gələn Pəhləvi 1979-cu ilin yanvarında ailəsi ilə sürgün olundu və bir çox hadisələrə səbəb oldu və 11 fevral 1979-cu ildə dövlətin ləğvi ilə nəticələndi və rəsmi olaraq 2,500 yaşlı Fars monarxiya. [2] 27 iyul 1980-ci ildə Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi ölümündə, oğlu Reza Pəhləvi Pəhləvi kral ailəsinin rəhbəri oldu.[[Şəkil:Mohammad Pahlavi Coronation.jpg|thumb|150px|Məhəmməd Rza Pəhləvinin tac qoyma mərasimi, 1967 il]]
{{Dövlət}}
{{vikiləşdirmək}}'''Pəhləvi sülaləsi''' — 1925-ci ildən 1979-cu ilə qədər İranda hakim sülalə. 2500 il davam edən fars monarxiyasının devrilməsi və İran inqilabı nəticəsində ləğv olunmuşdur. Xanədan 1925-ci ildə Reza Şah Pəhləvi tərəfindən qurulmuşdur. 1925-ci ilədək hökmdar İranın Anglo-Sovet işğalından sonra Müttəfiqlərdən imtina etməyə məcbur edilmiş fars kazak briqadasının keçmiş briqada generalı idi. O, oğlu Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi, İranın son şahı idi. Qacar sülaləsinin son hökmdarı Əhməd Şah Qacar ​​hakimiyyətə gəldi, İran hökumətinə britaniya və sovet hücumlarını dayandırmaq iqtidarında olmadığını, hərbi zərbə ilə çox zəiflədiyi və parlamentdən hakimiyyətdən çıxarıldığı dövrdə Pəhləvilər hakimiyyətə gəldi. Fransa. 12 dekabr 1925-ci ildə təsis yığıncağı olaraq çağırılan Məclis olaraq bilinən Milli Məclis gənc Əhməd Şah Qacarı tərk etdi və Fars imperatorluğunun yeni hökmdarı Rza Şahı elan etdi. 1935-ci ildə Reza Şah xarici nümayəndələrdən endonim İrandan rəsmi yazışmalarda istifadə etməsini və İranın İmperatorluğunun rəsmi adı (Fars: کشور شاهنشاهی ایران Keshvar-e Şaanşahi-ye İran) qəbul olunmasını istədi. 1953-cü ildə Birləşmiş Krallıq və ABŞ tərəfindən dəstəklənən dövlət çevrilişindən sonra Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi hakimiyyəti daha otokratik olub və Sovet İttifaqı dövründə Qərb bloku ilə bərabər olmuşdur. 1978-ci ildən etibarən artan ictimai narazılıq və xalq üsyanı ilə qarşı-qarşıya gələn Pəhləvi 1979-cu ilin yanvarında ailəsi ilə sürgün olundu və bir çox hadisələrə səbəb oldu və 11 fevral 1979-cu ildə dövlətin ləğvi ilə nəticələndi və rəsmi olaraq 2,500 yaşlı Fars monarxiya. [2] 27 iyul 1980-ci ildə Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi ölümündə, oğlu Reza Pəhləvi Pəhləvi kral ailəsinin rəhbəri oldu.[[Şəkil:Mohammad Pahlavi Coronation.jpg|thumb|150px|Məhəmməd Rza Pəhləvinin tac qoyma mərasimi, 1967 il]]
 
== İkinci Dünya müharibəsi ==