Samquk saqi: Redaktələr arasındakı fərq

[[Şəkil:SamquqsaqiSamguk.jpgJPG|alt=Kim Bu Shik|frame|Samguk sagi kitabı]]

'''SamquqsaqiSamquk saqi''' — Koreya Ədəbiyyatında əhəmiyyətli yerə sahib olan iki kitabdan biri məhs SamquqsaqidirSamquk saqidir. Hər iki kitabda Üç Koreya krallığı olan Bekçe, Silla və Qoquryeo haqqında tarixi məlumatların topladığı kitablardır. Digər kitab isə Samquqyusadır. Kitablar arasında bir sıra fərqlər, fikr ayrılıqları vardır. İlk öncə Samquq saqi-nin necə yarandığını, özündə hansı məlumatları birləşdirdiyinə baxaq.

삼국사기 SamquqsaqiSamquk saqi: SamquqsaqiSamquk saqi Koreyanın ən qədim tarixi kitabı olaraq bilinməkdədir. Yazıçısı Kim Bu Şik olmuşdur. Kim Bu Şik SamquqsaqiSamquk saqi-ni Koryo kralı [[:en:Injong_of_Goryeo|Injong]] (1122-1146)-un əmri ilə yazmışdır. Həmin vaxta qədər yazılan tarix materiallar tam əhatələnmədiyinə görə onları oxuyan təbəqələrin tarix biliyi kifayət qədər yaxşı deyildi. Çin tarixi kitablarında Koreya millətinin tarixi ilə bağlı məlumatlar verilsədə bunlar qısa olduğu üçün yetəri bilikləri əldə etməkdə çətinlik çəkilirdi. Bu səbəbdəndə tarixin daha ətraflı yazıldığı kitaba ehtiyac var idi. Kitabın digər bir əhəmiyyəti ondan ibarədirki burada tarix vasitəsi ilə kralların, əyanların və xalqların səhvlərinə baxıb gələcəkdə həmin səhvlərdən ibrət çıxarılmasıdır. SamquqsaqiSamquk saqi kimi kitabın yazılması millətin milli qürurunu yüksəldə bildi. Kitab 1145-ci ildə tamamlanmışdır. Özündə 3 Krallığın tarixini birləşdirmişdir. 3 Krallıq dedikdə Şilla, Qoquryo və Bekçe nəzərdə tutulur. Lakin kitabda Şillanın tarixi daha çox yer tutur. Kim Bu Şik bu kitabı yazarkən Çin tarixi məlumatlarından faydalanmışdır. SamquqsaqiSamquk saqi ümumilikdə 50(권) cild olan 9 kitabdan ibarətdir. Bu cildlərin 1-12 qədər olanı Şilla, 12-22 qədər Qoquryo, 22-28-ə qədər olan cildlər isə Bekçenin tarixinə aid olmuşdur. SamquqsaqidəSamquk saqidə bioqrafiyada özünü biruzə vermişdir. Məhs buna görədə SamquqsaqiSamquk saqi koreyalı tarixçilər tərəfindən tənqidə məruz qalmışdır. Kitabda ölkənin tarixi xronoloji ardıcıllıqla qeyd olunur. SamquqsaqiSamquk saqi konfutsiçilik baxımından yazılmışdır.

Hər iki kitab tarixi yanaşma baxımından fərqli yazılmışdır. Buna görədə tarixi boyu müqayisə edilmişdir. Samquqyusa (삼국유사) SamquqsaqidənSamquk saqidən (삼국사기) təxminən 150 il sonra çıxmışdır. Əsas fərqləri tarixi görmək və anlamaq mövqeyi arasındakı fərqdir. SamquqsaqiSamquk saqi konfutsiya yönümlü Samquqyusa isə buddist yönümlüdür. Samquqyusanın yazıçısı ( 일연 ) rahib olmuşdur. 1281-ci ildə Üç krallığın tarixi ilə bağlı tərtib edilmişdir.