|
==Tarixi==
*[[Zərdab]]Keçən r-nununəsrdə [[Zərdabrayonun şəhəri|Zərdabərazisində şəhər]]Təzəkənd i.ə.v.-dəadlanan [[kənd]].iki [[Kür çayı]]nın sahilindədir. [[Yaşayışyaşayış məntəqəsi ]] Sovet hakimiyyətinin ilk illərində Zərdab şəhərindən köçmüş ailələr tərəfindən təzə salındığına görə belə adlandırılmışdır.olmuşdur<ref>Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]. [[Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu]]. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427</ref> .▼[[31 may]] [[2013]]-cü ildə [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi]]nin qərarı ilə Təzəkənd kəndi Üçtəpə kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, həmin kənd mərkəz olmaqla Təzəkənd kənd inzibati ərazi dairəsi yaradılmışdır.<ref>{{cite web|url=http://president.az/articles/8561 |title=Azərbaycan Respublikasının Cəlilabad rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının 31 may 2013-cü il tarixli '''Qanunu''' |author= |date=27 iyun 2013, 21:25 |work= |publisher=[[president.az]] |accessdate=2015-06-16 |language=az}}</ref>
==Adın mənşəyi==
==Toponimikası==
*[[Təzəkənd]] oyk., mür.
*[[Ağcabədi]] r-nunun [[Hüsülü]] i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Qarabağ]] düzündədir. [[Yaşayış məntəqəsi]] kollektivləşmə illərində həmin r-nun Hüsülü kəndindən köçmüş ailələr tərəfindən bina edilmiş və yeni salındığına görə belə adlandırılmışdır;
*[[Ağdam]] r-nunun [[Nəmirli]] i.ə.v.-də [[kənd]]. Dağətəyi düzənlikdədir. Yaşayış məntəqəsini keçmişdə mövcud olmuş Hacallı kəndinin yerində [[XX əsr]]in 30-cu illərində qonşu [[Şuraabad]] kəndindən köçmüş [[ailə]]lər salmışlar. [[Oykonim]] “yeni yaşayış məntəqəsi, yeni kənd” mənasındadır;
*[[Balakən]] r-nunun Əznəbirt i.ə.v.-də [[kənd]]. Dağətəyi ərazidədir. Vaxtilə Əznəbirt (indiki Çalxanqala) kəndində yaşamış [[azərbaycanlı]] ailələr [[1918-ci il]] siyasi hadisələri ilə əlaqədar köçərək indiki kəndin yerində məskunlaşmış və kənd yeni salındığına görə Təzəkənd adlanmışdır. Keçən əsrdə r-nun ərazisində Təzəkənd adlanan [[Ud]] kənd vardı;
*[[Beyləqan]] r-nunun [[Ağalıkənd]] i.ə.v.-də [[kənd]]. Düzənlikdədir. [[Yaşayış məntəqəsi]] 30-cu illərdə [[Pambıqçılıq|pambıqçılığın]] inkişafı ilə əlaqədar müxtəlif yerlərdən gəlmiş ailələrin indiki ərazidə məskunlaşması nəticəsində yeni yarandığına görə belə adlanmışdır;
*[[Biləsuvar]] r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Muğan düzü]]ndədir. [[XIX əsr]]in sonlarında müxtəlif kəndlərdən çıxmış ailələrin məskunlaşması nəticəsində Biləsuvar kəndi yaxınlığında salınmış və buna görə də bəzən Biləsuvarkənd adlanmışdır. Sonralar Biləsuvar kəndi sərhəd postuna çevrilərkən onun əhalisi də bura köçürülmüş və kənd Təzəkənd adlanmışdır;
*[[Cəlilabad]] r-nunun [[Üçtəpə]] i.ə.v.-də [[kənd]]. Salyan düzündədir. Bəzi rəsmi sənədlərdə Oğrukənd kimi qeydə alınsa da, əslində yaşayış məntəqəsinin adı Oqurkənd (Uğurkənd adının təhrif olunmuş variantı) olmuşdur. [[Monqollar]]ın [[XIII əsr]]də [[Yaxın Şərq]] və [[Cənubi Qafqaz]]a yürüşlərində [[Türk dilləri|türkdilli]] uyğurlar da yaxından iştirak etmişlər. Sonralar onların əksəriyyəti [[İran]]da və [[Azərbaycan]]da məskunlaşdılar. [[Oykonim]] həmin tayfanın adını özündə əks etdirirdi. Kəndin adının oğru sözü ilə əlaqəsi olduğu güman edilərək, Təzəkənd adlandırılmışdır. Keçən əsrdə r-nun ərazisində Təzəkənd adlanan iki yaşayış məntəqəsi olmuşdur;
*[[Daşkəsən]] r-nunun [[Qabaqtəpə]] i.ə.v.-də [[kənd]]. Qoşqar silsiləsinin ətəyindədir. Yerli məlumata görə, [[yaşayış məntəqəsi]] [[1920-ci il]]də keçmiş Bayramlı kəndinin yerində salınmışdır. Astaf, Çanaqlı və Qaşqaçay kəndlərindən köçüb gəlmiş ailələr kəndi təzə saldığına görə belə adlandırılmışdır;
*[[İsmayıllı]] r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Quru çay|Quruçayın]] sahilində, dağətəyi erazidədir. Yerli məlumata görə, ilkin adı Musakənd olmuşdur. Müxtəlif dağ kəndlərindən gəlmiş [[əhali]] burada məskunlaşdıqdan sonra kənd belə adlandırılmışdır;
*[[Kəlbəcər]] r-nunun [[Ağcakənd]] i.ə.v.-də [[kənd]]. Dağətəyi ərazidədir. Keçmiş adı Çıraqlı olmuşdur. Yaşayış məntəqəsini [[1934-cü il]]də həmin r-nun [[Çıraq]] kəndindən köçmüş ailələr saldığı üçün belə adlanırdı. [[1961-ci il]]də çıraqlılar buradan köçmüşlər. [[1962-ci il]]də qonşu [[Ağcakənd]]dən köçüb gəlmiş ailələr burada məskunlaşdıqdan sonra yaşayış məntəqəsi Təzəkənd adlanmışdır;
*[[Laçın]] r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də [[kənd]]. Dağətəyi ərazidədir. [[XIX əsr]]in axırlarında Talış zonasından gəlmiş Allahverdi adlı bir nəfər burada məskunlaşmışdır. Sonra qonşu kəndlərdən çıxmış ailələr də həmin yerə köçmüşdür. [[Yaşayış məntəqəsi]] ətraf kəndlərdən sonra salındığına görə ona bu ad verilmişdir;
*[[Masallı]] r-nunun Yeddioymaq i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Lənkəran ovalığı]]ndadır. Yaşayış məntəqəsi [[Böyük Vətən müharibəsi]]ndən sonra [[Lerik]] r-nunun dağlıq zonasmda yaşayan və qədimdə Zuvand adlanan mahaldan köçüb gəlmiş ailələrin məskunlaşması nəticəsində yaranmış və Təzəkənd adlandırılmışdır;
*[[Salyan]] r-nunun [[Qarabağlı]] i.ə.v.-də [[kənd]]. Cənub-Şərqi Şirvan düzündədir. Keçmiş adı Züd-Ost-Qoltuq olmuşdur. [[1913-cü il]]də [[Cavad qəzası]]nın müxtəlif kəndlərindən çıxmış ailələr Qarabağlı və Kərimbəyli kəndlərinin torpaqlarında bəylər üçün muzdla işləməyə başlamış və Qarabağlı kəndi yaxınlığında Züd-Ost-Qoltuq adlı yerdə həyətyanı [[torpaq]] sahəsi alaraq məskunlaşmışlar. Züd-Ost-Qoltuq isə keçmişdə oradakı balıq vətəgəsinin adı olmuş, alman dilindəki zud (cənub), ost (şərq) və [[türk dilləri]]ndəki kultuk (körfəz) sözlərindən ibarətdir. Sonralar yaşayış məntəqəsinə Təzəkənd adı verilmişdir;
*[[Sədərək]] r-nunda eyni adlı i.ə.v-də [[kənd]]. [[Şərur düzənliyi|Şərur düzündədir]]. Keçmiş adı Sərdarabad olmuş, sonralar dəyişdirilərək Təzəkənd adlandırılmışdır,
*[[Şəmkir]] r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Şəmkir çayı]]nın sahilində, [[Gəncə-Qazax düzənliyi]]ndədir. Həmin r-nun Avıllı və Düzqışlaq kəndləri birləşdirildikdən sonra Təzəkənd adlandırılmışdır. Keçən əsrdə [[Şərur]] (2), [[Şabran]], [[Bərdə]] r-nlannda da Təzəkənd adlı [[yaşayış məntəqələri]] olmuşdur;
*[[Tərtər]] r-nunun [[Dəmirçilər]] i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Qarabağ]] düzündədir. Keçmiş adı Ağkənd olmuşdur. Yaşayış məntəqəsi [[1920-ci il]]lərdə nisbətən yerini dəyişdiyi üçün rəsmi sənədlərdə Təzəkənd adı ilə qeydə alınmışdır;
*[[Tərtər]] r-nunun [[Qaradağlı]] i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Qarabağ]] düzündədir. Yaşayış məntəqəsi [[1953-cü il]]də salınmış və Təzəkənd adlandırılmışdır;
*[[Yardımlı]] r-nunun [[Bərcan]] i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Viləş çayı]]nın sahilində, dağətəyi ərazidədir. Yaşayış məntəqəsi ətraf kəndlərdən sonra salındığı üçün belə adlandırılmışdır;
▲*[[Zərdab]] r-nunun [[Zərdab şəhəri|Zərdab şəhər]] i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Kür çayı]]nın sahilindədir. [[Yaşayış məntəqəsi]] Sovet hakimiyyətinin ilk illərində Zərdab şəhərindən köçmüş ailələr tərəfindən təzə salındığına görə belə adlandırılmışdır.<ref>Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]. [[Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu]]. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427</ref>
==Əhalisi==
| 