İşıq sürəti: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Kateqoriya:Fundamental fiziki anlayışlar əlavə olundu HotCat ilə |
kRedaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil tətbiqetmə vasitəsilə redaktə iOS tətbiqetməsi vasitəsilə redaktə |
||
Sətir 5:
== İşığın sürəti ideyasının kəşfi ==
[[Şəkil:Speed of light from Earth to Moon.gif|thumb|450px|right|İşığın sürətinin Yerdən Aya çatması modeli]]
İşıq dedikdə hər cür işıq nəzərdə tutulmur. Günəşdən və ya təbii olaraq ulduzlardan və s. gələn işıqlar nəzərdə tutulur. Günəşdə gələn şüaların yerə çatma müddəti 8 dəqiqədir .Əgər biz işıq sürəti ilə hərəkət edə bilsəydik dünyanın ətrafını saniyədə 7 dəfə dövr edə bilərdik Bəs nə üçün işıq buqədər sürətlidirsə bizim planetə 8 dəqiqəyə çatır ? İşıqın sürəti təsvir edilə bilməyəcək qədər böyükdür .Əgər özümüzü işıq sürəti kimi təsvir edə bilsəydik Günəşdən çıxdığınız an Yer planetində olardıq amma planetdə hər şeyin dayandığını görərdik hətta saatın ,suyun ,ürək döyüntüsünün və s. Yalnız 8 dəqiqədən sonra hər şeyin hərəkət etdiyini görə bilərdik. Bu fərziyən ilk dəfə irəli sürən alimlərdə biridə Albert Einshteyn-dir. "Sürətlənən cisimə görə zaman bükülərək yavaşlamalıdır " ifadəsi böyük kəşflərə yol açmışdır .
İşığın sürətinin təyinolunma ideyası ilk dəfə [[Qalileo Qaliley]] söyləmiş, 1976-cı ildə Danimarka alimi [[Olaf Rymer]] (1644-1710) Yupiter planetinin peyki üzərində apardığı [[astronomiya|astronomik]] müşahidələr əsasında işığın yayılma sürətinin (1676) qiymətini hesablamışdır.
İo peyki Yupiter planetinin ətrafında tam dövrünü 42 saat 28 dəqiqəyə başa vurur. Peyk planetin arxasındakı kölgədən çıxdıqda parlaq yanan lampa kimi görünür. SOnra planetin qarşısından keçib, onun kölgəsinə daxil olur. Bu zaman peykin tutulması baş verir.
|