Vikipediya

Himalay: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 16:
 
[[Şəkil:Himalayas.jpg|200px|thumb|Himalay dağları]]
'''Himalay dağları''' ({{Dil-sa|हिमालय}}, {{IAST|himālaya}}, {{Dil-hi|हिमालय}}, {{Dil-ne|हिमालय}}, {{Dil-zh|喜馬拉雅山脈}}) - Yer kürəsinin ən hündür sıra dağları. Dünyanın ən yüksək zirvəsi olan [[ComolunqmaEverest]] zirvəsi də bu dağda - [[Nepal]]ın sərhədlərində yerləşir. Himalay dağları indiyədək davam edən Hindistan platforması və Asiya platformasının toqquşması nəticəsində meydana gəlmişdir.
 
[[Pakistan]], [[Hindistan]], [[Çin]], [[Nepal]] və [[Butan]]dan keçən 2400 km uzunluğundakı Himalay dağlarının buzlaqları Asiyanın ən böyük 9 çayını qidalandırır. 1,3 milyard insan bu su yollarından asılı olaraq yaşayır. Göstəricilərə görə isə Himalay dağlarında havanın istiliyi son 30 ildə 10 ildən bir 0.06-0.15 dərəcə arası artır və istilərin bu şəkildə artmağa davam etməsi nəticəsində 50 ilə qədər buzlaqların yox olması gözlənilir.
Sətir 25:
== Diqqətə layiq Himalay alpinistləri ==
 
* Nasuh Mahruki -1995-ci il ComolunqmayaEverestə çıxan ilk türkdür.
* Corc Mallori (1886-1924)- ComolunqmayaEverestə ilk dəfə çıxmağa cəhd etmişdir. Zirvənin şimal istiqamətində öldü.
* Bill Tilman (1898-1977) - İngilis. Nanda Devi zirvəsinə ilk dəfə çıxmağa cəhd etmişdir.
* Erik Şipton (1907-1977) - İngilis. Bill Tilmanla birlikdə Nanda Devi məbədinə ilk dəfə girən və buradan ComolunqmayaEverestə gedən yolu kəşf edəndir.
* Con Hunt (1910-1998) - İngilis. Comolonqma dağı ekspedisiyasının rəhbəri (1953).
*[[Tensinq Tenzinq NorqeyNorgey]] (1914-1986) - Nepallı (Şerpa). Edmund Hillari ilə birlikdə ComolunqmanıEveresti fəth edən alpinist.
* Maurice Herzoq (1919) - Annapurna zirvəsini fəth edən ilk alpinist. Donvurma səbəbindən bütün ayaq barmaqlarını və əl barmaqlarından çoxunu itirdi. Ondan sonra 1970-ci ilə qədər zirvəni fəth etməyə cəhd olmadı.
* [[Edmund Hillari]] (1919-2008) - Yeni Zellandiyalı. TenzinqTensinq NorqeyləNorgeylə birlikdə ComolunqmanıEveresti fəth edən alpinist
* Tom Burdillon (1924-1956) - İngilis. ComolunqmaEverest ekspedisiya heyətinin 1951, 1952 və 1953-cü ildə üzvü. Edmund Hillari və TenzinqTensinq NorqeyNorgey zirvəni fəth etmədən üç gün əvvəl Tom Burdillon zirvəyə yaxınlaşa bilmişdi.
* Herman Buhl (1924-1957) - Nanqa Parbata ilk dəfə çıxmağa cəhd etmişdir. Broad Pikə ilk dəfə çıxmağa cəhd etmişdir. Çoloqisaya çıxmağa cəhd edərkən ölmüşdür və cəsədi tapılmamışdır.
* Villi Unsoeld (1926-1979) - ABŞ.ComolunqmayaEverestə çıxmağa cəhd etmişdir. Ranier dağında marxal səbəbilə öldü.
* Kris Boninqton (1934) - Annapurna zirvəsinə çıxmağa cəhd etmişdir. ComolunqmaEverest zirvəsinə 4 dəfə çıxmağa cəhd etmişdir.
* Navanq Qombu (1936) - Hindistanlı. ComolunqmanıEveresti iki dəfə fəth edən ilk alpinist (1963;1965).
* Cim Vitteker (1936) - ABŞ. ComolunqmanıEveresti fəth edən ilk amerikalı.
*[[Raynhold ReinholdMessner|RaynHold MessengerMessner]] (1944) - İtalyan. Hündürlüyü 8000 m-i keçən 14 dağı fəth edən ilk insan. Eyni zamanda ilk oksigensiz dırmanış (1978, Everest)
* Eji Kukucka (1948-1989) - polyak. 1o yeni yol taparaq 14 8000-lik dağı tez fəht etməyi bacarmışdır.
* Nazir Sabri - Pakistanlı. İlk cəhddən iki 8000 m-lik dağı fəth edən ilk insan.
* Ceyme Vinals - ComolunqmanıEveresti fəth edən ilk Mərkəzi Amerikalı insan.
* Kasey Makkins - İngilis. ComolunqmayaEverestə dəniz səviyyəsindən (Benqal körfəzi) başlayaraq çıxan ilk insan.
 
== Həmçinin bax ==
 
* [[Altay dağları]]
* [[Annapurna]]
 
== Xarici keçidlər ==
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Himalay"