Mustafa Kamal Atatürk: Redaktələr arasındakı fərq

Zəfərdən sonra Atatürk; müasir, mütərəqqi və sekulyar bir millət yaratmaq üçün siyasi, iqtisadi və mədəni sahələrdə [[sekulyarizm|sekulyarist]] və [[millətçilik|millətçi]] [[Atatürk islahatları|islahatlar]]a başladı. Xaricilərə verilən iqtisadi imtiyazlar ləğv edildi və istehsal vasitələri və dəmir yolları milliləşdirildi. "Təhsil birliyi qanunu" ilə təhsil Türkiyə hökumətinin nəzarətinə keçdi. Sekulyar və elmi təhsil vacib idi. Minlərlə yeni məktəb tikildi. İbtidai təhsil pulsuz və məcburi olmuşdur. Xarici məktəblər dövlət nəzarəti altına alındı. Kəndlilərin kürəyinəödəməli olduğu ağır vergilər endirildiazaldıldı. Kişilər üçün çiləmə və paltarda dəyişiklik edildi. Təqvimə, vaxta və ölçülərə dəyişiklik edildi. Məclis tərəfindən çıxarıldı və sekulyar "türk qanunu mədənisi" qüvvəyə mindi. Bir çox qərb ölkələrindən əvvəl qadınların vətəndaş və siyasi hüquqları tanınıb. Çoxarvadlılıq qadağandır. Qadının şəhadəti və miras hüququ kişilərin ifadəsinə bərabər tutuldu. Bənzər şəkildə, dünyanın çoxu ölkəsindən əvvəl olaraq Türkiyədə qadınların ilkin yerli seçkilərdə ([[1930]]), sonra ümumi seçkilərdə ([[1934]]) seçmə və seçilmə haqqı tanındı. Sekulyar qanunlar cəza və borc hüququnda qəbul edildi. "Sənaye təşviq qanunu" qəbul edildi. Torpaq islahatı üçün səy göstərildi.<ref>1 noyabr 1936-cı ildə Atatürk, 5-ci dövr, 2-ci qanunvericilik ilinin açılış nitqində bunları söylədi: "Kamutayın yüksək himayəsindən torpaq qanununun nəticəsinə çatacağını gözləyirəm. Vətənin təməli və inkişafı bu əsasdadır." (Millet Meclisi Tutanak Dergisi D. V, C. 13, Sa. 4)</ref> Ərəb hərflərinə əsaslanan osmanlı əlifbasının əvəzinə latın hərflərinə əsaslanan yeni türk əlifbası qəbul edildi. Xalqın savadlı olması üçün təhsil səfərbərliyi başladı. Universitet islahatı reallaşdı. "İlk beşillik sənaye planı" qüvvəyə mindi. Sinif və statusu fərqləndirən ləqəb və adlar çıxarıldı və soyadları tətbiq edildi. (Soyad qanununa uyğun olaraq [[24 noyabr]] [[1934]]-cü ildə TBMM tərəfindən Mustafa Kamala "Atatürk" soyadı verilmişdir.) Homojen və vahid bir millətin yaradılması üçün türkləşdirmə siyasəti həyata keçirildi.<ref>Sofos, Umut Özkırımlı & Spyros A. (2008). ''Tormented by history: nationalism in Greece and Turkey''. New York: Columbia University Press. s. 167. ISBN 9780231700528.</ref><ref>Toktaş, Şule (2005). ''[https://www.academia.edu/761586 "Citizenship and Minorities: A Historical Overview of Turkey's Jewish Minority"]''. Journal of Historical Sociology. 18 (4).</ref><ref>Jongerden, Joost; Verheij, Jelle, (Edl.) (18 mart 2019). ''Social relations in Ottoman Diyarbekir, 1870–1915''. Leiden: Brill. s. 300. ISBN 978-90-04-22518-3.</ref> Qeyri-türk azlıqları kütləvi şəkildə türk dilində danışmağa məcbur edildi,<ref>Kieser, Hans-Lukas, (Ed.) (2006). ''[https://books.google.com/books?id=VKVSHjjUT2UC Turkey beyond nationalism: towards post-nationalist identities]'' ([Online-Ausg.] bas.). London: Tauris. s. 45. ISBN 9781845111410.</ref> qeyri-türk toponomiya və azlıqların soyadları türk dilinə tərcümə edildi.<ref>Öktem, Kerem (2008). [http://ejts.revues.org/index2243.html "The Nation's Imprint: Demographic Engineering and the Change of Toponymes in Republican Turkey"]. ''European Journal of Turkish Studies, 7''.</ref><ref>Aslan, Senem (18 mart 2019). [http://ejts.revues.org/index4142.html "Incoherent State: The Controversy over Kurdish Naming in Turkey"]. ''European Journal of Turkish Studies. Social Sciences on Contemporary Turkey, 10''.</ref>

Atatürk [[Cümhuriyyət Xalq Partiyası]]nı Xalq FirqəsıFirqəsi adı ilə qurdu və ilk sədr oldu. Çox sayda dövlət qurumu onun tərəfindən və ya onun dəstəyi ilə quruldu. Türkiyənin ilk yerli təyyarəsi, onun dövründə [[Vecihi Hürquş]] tərəfindən istehsal olunub.<ref>İsmail Yavuz, ''Mustafa Kemal'in Uçakları'', İstanbul, 2013. ISBN 978-605-360-901-8</ref>