Kök (orqan): Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k 188.253.230.9 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq 188.253.239.241 tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. Teq: Geri qaytarma |
|||
Sətir 3:
== Kök sistemi və kökün növləri ==
Kökün ucunda əksərən kök üsküyü və mikoriza olur. Kök həmişə morfoloji ucdan böyüyür və endogen budaqlanma (daxilində törəmə), xüsusiyyətinə malikdir.
Kök – bitkinin vegetativ orqanlarından biridir. Bütün ömrü boyu uzununa böyüyür. Onun zərif ucunun torpaq hissəcikləri tərəfindən zədələnmədən qorunması üçün kök üsküyü ilə örtülmüşdür. Kök üsküyü bir-birinə sıx yerləşmiş nazikdivarlı tündrəngli canlı hüceyrələrdən ibarətdir. Kök üsküyü vaxtaşırı torpaq hissəciklərinə sürtülərək məhv olsa da, törədici toxuma tərəfindən yenisi əmələ gəlir.
Cavan kökün zonaları. Bitki kökü müxtəlif hüceyrələrdən təşkil olunmuşdur. Bu səbəbdən onu şərti olaraq zonalara ayırırlar: bölünmə, böyümə, sorucu və ötürücü zonalar.
Bölünmə zonasının hüceyrələri irinüvəli və içərisi sitoplazma ilə dolu cavan hüceyrələrdir. Bu hüceyrələr daim bölünərək sayca artırlar. Әmələ gələn hüceyrələr sonradan uzununa istiqamətdə böyüyərək böyümə zonasını əmələ gətirirlər. Bu zona kökün uzununa böyüməsini təmin edir. Böyümə zonasında tam formalaşmamış ötürücü borular olur.Sorucu zonada ötürücü borular tam formalaşmış vəziyyətdə olur. Sorucu zonanın örtük toxumasının (dəricik) hüceyrələrindən əmici tellər yaranır. Әmici tellər vasitəsilə bitki torpaqda olan su və suda həll olmuş mineral duzları udur. Әmici tellər azömürlüdür. Cəmi 10–20 gün yaşayır, sonra məhv olur.Kökün növləri. Bitkinin toxumunun rüşeym kökcüyündən inkişaf edən kök – əsas kök adlanır. Köklər həmçinin bitkinin yerüstü hissələrindən – gövdə və yarpaqlardan da inkişaf edə bilir ki, bunlara əlavə köklər deyilir. Әsas və əlavə köklərin üzərində inkişaf edən köklər yan köklər hesab olunur.
Әmici tellər məhv olduqdan sonra əvvəlki sorucu zonanın yerində ötürücü zona əmələ gəlir. Bu zonanın hüceyrələri vasitəsilə kökdən yarpağa doğru su və mineral duzlar, aşağıya doğru isə üzvi maddələr hərəkət edir.
[[Otlar]], [[kollar]] və [[ağaclar]] '''kök''' sisteminə malikdir. Kök, bitkinin əsas orqanlarından biridir. Kökün əsas vəzifələrindən (funksiyalarından) biri, bitkini torpağa bərkitmək və torpaqdakı suyu, eləcə də mineral maddələri sormaqdır. Çox vaxt Kök, ehtiyat qida maddəsi toplanan orqana da çevrilir. Üzvi maddələrin yaradılmasında və vegetativ çoxalma prosesində də kök iştirak edir.
| |||