Paleocoğrafiya: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
[[Şəkil:Pangea_animation_03.gif|link=https://az.wikipedia.org/wiki/%C5%9E%C9%99kil:Pangea_animation_03.gif|thumb|Superqitə [[Pangeya|Pangeyanın]] parçalanmasını və Erkən [[Trias dövrü|Triasdan]] bu günə qədər onun hissələrini göstərən animasiya]]
'''Paleocoğrafiya''' ({{Dil-ru|палеогеография}}, {{Dil-en|palaeogeography}}) — [[Yer|Yer kürəsində]] geoloji keçmişdə mövcud olmuş fiziki-coğrafi şəraiti öyrənən elm.<ref>{{GTİL|177}}</ref> Paleocoğrafiya [[landşaft|landşaftda]] əks olu­nan bütün fiziki-coğrafi prosesləri və hadisələri əhatə edir. Bunun üçün qədim relyef, iqlim, orqa­nizm­lər və orqanik maddələrin yayıl­ması bərpa olunur; paleo-tektonika və litoloji- fasial təhlili birləşdirən paleocoğrafi xəritələşdirmə tətbiq edilir. Paleocoğrafiya bir sıra xüsusi sahələri: [[paleogeomorfologiya]], [[paleoiqlimşünaslıq]], [[Paleobiocoğrafiya|paleobiocoğ­rafiyanı]] və s. əhatə edir.
 
Paleocoğrafiya müxtəlif kontekstlərə əsaslana elmi anlayışlar üçün vacib olan məlumat verir. Məsələn, çökmə süxurların paleocoğrafik təhlili neft və digər sərvətlərin sahəsində əsas rol oynayır, çünki [[Stratiqrafiya|stratiqrafik]] qeydlərdə [[Yer]] səthinin qədim [[Geomorfologiya|geomorfoloji]] mühitləri daim qorunub saxlanılır.<ref name=":0">{{Cite book|last=Stanley, Steven M.|title=Earth system history|others=Luczaj, John A.|isbn=978-1-4292-5526-4|edition=Fourth|location=New York, NY|oclc=881875780|date=2014-04-11}}</ref><ref name=":1">{{Cite journal|last=Königshof|first=P.|date=2009|title=Devonian change: case studies in palaeogeography and palaeoecology - an introduction|journal=Geological Society, London, Special Publications|language=en|volume=314|issue=1|pages=1–6|doi=10.1144/SP314.1|bibcode=2009GSLSP.314....1K|issn=0305-8719}}</ref> Paleocoğrafik dəlillər həmçinin kontinental hərəkət nəzəriyyəsinin inkişafına töhfə vermiş, [[Pangeya]] kimi superqitələrin və [[Pantalas]] kimi qədim okeanların şəkli və yerləşməsi haqqında məlumat verərək cari [[tektonik plitələr]] haqqında nəzəriyyələri məlumatlandırmaqda davam edir.<ref>{{Cite book|last=Torsvik, Trond H.|title=Earth history and palaeogeography|others=Cocks, L. R. M. (Leonard Robert Morrison), 1938-|isbn=978-1-107-10532-4|location=Cambridge, United Kingdom|oclc=968155663|year=2017}}</ref>