Mikelancelo: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 6:
}}
'''Mikelancelo Buonarroti''' ({{Dil-it|Michelangelo di Lodovico di Leonardo di Buonarroti Simoni}}; {{DVTY}})
Adı [[tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısı]]na daxil edilib.
Sətir 16:
Kapreze şəhər hakiminin oğlu olan Mikelancelo boyakar C. Girlandayo (1488-1489) və heykəltəraş Bertoldo di Covannidən (1489-1490) dərs almışdır. Yaradıcılığının inkişafına [[Cotto]], [[Donatello]], [[Mazaçço]]nun, eləcə də antik heykəltəraşlığın böyük təsiri olmuşdur. Hələ ilk əsərlərində ("Madonna pilləkən yanında", "Kentavrların döyüşü", hər ikisi mərmər, təqr. 1490-1492).
Mikelancelo yaradıcılığının başlıca cəhətləri
[[Şəkil:Michelango Portrait by Volterra.jpg|thumbnail|Avtoportret]]
Mikelancelo 1501-ci ildə Florensiyaya qayıtmış, qəddar [[Mediçilər]]in hökmranlığına son qoymuş respublika vətəndaşlarıın qəhrəmanlığını təcəssüm etdirən simvolik əsərlər üzərində işləmişdir (5 m-lik "David" heykəli, mərmər, 1501-1504). 1505-ci ildə Papa [[II Yuli]] Mikelancelonu Romaya çağırmış və ona özünün məqbərəsini yaratmağı tapşırmışdı. Məqbərə həcmi, əzəməti, gözəlliyi baxımından dünyada yeganə və nadir sənət əsəri olmalı idi. Məqbərənin layihələri tez-tez dəyişdirildiyindən onun inşası yalnız 1545-ci ildə başa çatdırılmışdı. Mikelancelo məqbərə üçün nəzərdə tutulmuş bir sıra heykəllər yaratmışdır ("Musa", 1515-1516; "Üsyankar qul" və "Canverən qul", hər ikisi 1513-1516). Mikelancelonun ən möhtəşəm və əzəmətli rəngkarlıq əsəri Vatikandakı [[Sikstin kapellası]] tavanının (plafon) freskalarıdır (1508-1512). Tavanın mərkəzində doqquz düzbucaqlı lövhə, onların ətrafında 20 çılpaq gənc fiquru, mərmər taxtlarda oturmuş 7 müdrik peyğəmbərin və 5 sivillanın surətləri, həmçinin dramatik məzmunlu kompozisiyalar ("İşığın zülmətdən ayrılması", "Günəşin, ayın və bitkilərin yaradılması", "Torpağın sudan ayrılması", "Adəmin yaradılması", "Həvvanın yaradılması", "Günahkarlıq və cənnətdan qovulma", "Nuhun qurbanı", "Dünya daşqını" və s.) yerləşdirilmişdir.
Ümumiyyətlə kapellanın 18 m hündürlükdə olan plafonunda 343 insan fiquru təsvir edilmişdir. 1520-ci illərdə Mikelancelonun həyata münasibətində bədbinlik yaranmış, bu da onun Florensiyada San-Lorenso kilsəsində yaratdığı məşhur Mediçilərin sərdabası (1520-1534) heykəltəraşlıq və memarlıq ansamblında əksini tapmışdır. Mikelancelo 1534 ildə həmişəlik Romaya köçmüş, Sikstin kapellasının mehrabında "Məhşər günü" adlı monumental freska üzərində işləmişdir (1536-1541).
[[Şəkil:Michelangelo engrave.jpg|left|thumb]]
Mikelancelo təqr. 1537-1538-ci illərdə "Brut" büst-heykəlini, 1542-1550-ci illərdə [[Roma]]da [[Paolina kapellası]]nın freskalarını, 1550-1555-ci illərdə isə öz qəbirüstü abidəsi üçün nəzərdə tutduğu "İsa üzərində ağlaşma" ("Pyeta") adlı dördfiqurlu heykəl yaratmışdır.
|