Qarakənd faciəsi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə
Sətir 39:
1991-ci il noyabrın 20-də saat 12.57-də Ağdam uçuş zolağındakı [[Mİ-8]] tipli iki vertolyotun 69 və 72 nömrəli yanacaq bakları doldurulur.<ref name="kapkan"/> Mİ-8 N69 vertolyotu əsas vertolyot olmalı, onu iki nəfər - 1981-ci ildə [[Əfqanıstan müharibəsi (1979-1989)|Əfqanıstan döyüşlərində]] iştirak etmiş kapitan [[Lantev Mamontov]] və kapitan [[Pyotr Babuşkin]] idarə etməliydi.<ref name="kapkan"/> İkinci vertolyot - Mİ-8 N72 isə birincini müşaiyət etməli idi.<ref name="kapkan"/> Amma ikinci vertolyot müşayiət olunmadan, yəni təhlükəsizliyi təmin edilmədən 13.48-də birincinin yerinə havaya qalxır.<ref name="kapkan"/>
 
Bəzi araşdırmalarda göstərilir ki, 1991-ci ilin noyabrın 20-də vertolyotu idarə edən 26 saylı Mİ-8 vertolyotunu idarə edən kapitan Gennadi Domov adlı pilot [[1984]]-cü il martın 26-da [[Əfqanıstan]]da [[Cəlalabad]]ın "İslam“İslam
cəmiyyəti"cəmiyyəti”-nin [[Mömin Camalxan]]ın dəstəsi tərəfindən idarə etdiyi Mİ-8 vertolyotu ilə birgə vurularaq öldürülüb.<ref name=krunk/><ref>Özbəkistan, Daşkənd Hərbi Dairəsi. Əfqanıstan-İran istiqamətindən polkovnik V.İ.Qurinin 1984-cü il dekabrın 12-də Moskvaya, MN BQ-a ünvanladığı 216/051 saylı məktubundan</ref>
 
Həmin ərəfədə [[Gülablı]] və [[Yenikənd]] istiqamətlərində hərbi maşınlarda qurulmuş (M-16-26 və MS-22-22 nömrəli) və Ağdam, Xocalı hava limanlarının uçuş və enmə zolaqlarını nəzarətə götürən radarlar vasitəsilə saat 14:05-də Ağdamdan [[Qarakənd]] istiqamətinə uçan Mİ-8 N72 vertolyotun rabitə əlaqələri kəsilir.<ref name=krunk/> Qırılmış rabitə ilə bağlı ilkin məlumatlar Xocavənd istiqamətində ötürülür.<ref name=krunk/> Lakin törədilən faciə haqqında ilkin məlumat təqribən altı saatdan sonra verilir.<ref name=krunk/> [[Ağdam]], [[Xankəndi]][[Xocavənd]] hərbi birləşmələrinin komandanlığı susurdu.<ref name=krunk/>
 
Hesablamalara görə, Qarakənd üzərində üç yüz metr yüksəklikdə uçan Mİ-8 N72 vertolyotu 1991-ci il noyabrın 20-də saat 14:42 dəqiqədə vuruldu.<ref name=krunk/> Faciə haqqında ilkin məlumat Prezident Aparatına saat 19:55-də çatır.<ref name=krunk/> Lakin bu faciə haqqında xəbər Xankəndidən [[erməni dilindədili]]ndə yayımlanan "Vətən“Vətənvətəndaş"vətəndaş” verilişinin xəbərlər bölümündə, saat 15:30-da yayımlanmışdı.<ref name=krunk/> Həmin gün [[Yerevan]] radiosu saat 16:15-də həmin xəbərin "qəza"“qəza” kimi şərhini verdi.<ref name=krunk/> Saat 16:40-da [[Tehran]] radiosu, 17:00-da Moskva radiosu açıqladı.<ref name=krunk/>
 
Həlak olanlar arasında [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]]nın Dövlət katibi Tofiq İsmayılov, baş prokuror İsmət Qayıbov, dövlət müşaviri, sabiq daxili işlər naziri [[Məhəmməd Əsədov]], millət vəkilləri Vaqif Cəfərov və Vəli Məmmədov, baş nazirin müavini [[Zülfü Hacıyev]], Prezident Aparatının şöbə müdiri və jurnalist [[Osman Mirzəyev]], [[Qazaxıstan]] daxili işlər nazirinin müavini [[Saylau Serikov]], Azərbaycan Dövlət Televiziyasının jurnalisti [[Alı Mustafayev]] var idi.<ref name="ahli">{{cite web|title=20 Noyabr, 1991-ci il “Qarakənd faciəsi” kimi əbədi xatirələrdə qaldı|url=http://azl.abna24.com/index.php/cultural/shia-rights/archive/2015/11/20/720649/story.html|website=azl.abna24.com|publisher=azl.abna24.com|accessdate=17 iyul 2016|archiveurl=http://azl.abna24.com/index.php/cultural/shia-rights/archive/2015/11/20/720649/story.html|archivedate=17 iyul 2016}}</ref><ref>{{cite web|last1=Makili-Aliyev|first1=Kamal|title=Enforcement of International Law in the Nagorno-Karabakh Conflict|url=https://lup.lub.lu.se/luur/download?func=downloadFile&recordOId=1555213&fileOId=1563584|website=lup.lub.lu.se|publisher=lup.lub.lu.se|accessdate=17 iyul 2016|archiveurl=https://lup.lub.lu.se/luur/download?func=downloadFile&recordOId=1555213&fileOId=1563584|archivedate=17 iyul 2016|page=12}}</ref> Ümumilikdə qəza nəticəsində 22 nəfər həlak olub.<ref name="ahli"/>
Sətir 66:
 
=== Qəzanın səbəbləri ===
Rusiyanın [[İTAR-TASS]] agentliyindən DQMV-nin komandirin xüsusi sahəsi istinadına görə, helikopter dumanlı havada qayalara çırpılmışdı.<ref name="komers" /> 1991-ci ildə [[The New York Times]]-da nəşr olunan məqalədə qeyd olunur ki, helikopter heyətinin üzvü Sovet televeziyasına "biz“biz heç nə görmürük"görmürük”"buludlar“buludlar qatıdı"qatıdı” olduğunu deyib.<ref>{{cite web|title=Soviet Air Crash Kills 20 on Peace Mission|url=http://www.nytimes.com/1991/11/21/world/soviet-air-crash-kills-20-on-peace-mission.html|website=www.nytimes.com|publisher=[[The New York Times]]|accessdate=17 iyul 2016|archiveurl=http://www.nytimes.com/1991/11/21/world/soviet-air-crash-kills-20-on-peace-mission.html|archivedate=17 iyul 2016}}</ref> Lakin istintaq zamanı, vertolyotda[[vertolyot]]da raket partlayışına müvafiq gövde deşikləri aşkar olunmuşdu.<ref>{{cite book|last1=Croissant|first1=Michael P.|title=The Armenia-Azerbaijan conflict: causes and implications|date=1998|publisher=Westport, CT: Praeger Publishers|isbn=0-275-96241-5|page=45|accessdate=17 iyul 2016|archivedate=17 iyul 2016}}</ref>
 
=== Həlak olanların siyahısı ===