Saar Protektoratı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə |
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə |
||
Sətir 22:
Bu bölgə [[Napoleon müharibələri]] dövründə [[Fransa]> tərəfindən işğal edildi və [[1798]]-[[1814]]-cü illər arasında Sarre departamenti adı ilə ([[Fransa departamentləri|Département]]) [[Birinci imperiya|Birinci Fransa İmperatorluğu]]na birləşdirilmişdir.
===Birinci Dünya Müharibəsindən sonra===
[[Versal sülh müqaviləsi]]nə uyğun olaraq Saar bölgəsi [[Böyük Britaniya|İngiltərə]] və Fransanın birgə işğalı altına alındı. [[1920]]-ci ildə [[ingilislər]] və [[fransızlar]] bu bölgədə Millətlər Liqasının mandat idarəçiliyini həyata keçirdilər və bu bölgəni əvvəllər bağlı olduğu Prussiya Reyn bölgəsindən çıxardılar. Bu mandat Millətlər Liqası tərəfindən 15 il müddətinə təsdiqləndi. Bu dövrdə Saarın kömür sənayesi bu bölgədə dominant olduğu üçün milliləşdirildi və fransızlar tərəfindən idarə olunmağa başlandı. 15 ilin sonunda, [[13 yanvar]] [[1935]]-ci ildə, bölgədə plebisit təşkil edildi, 0.4% Fransız Birliyi səsləri və 8.9% mandat sistemi qaydasında qalması səslərinə qarşı, 90.7% insan Almaniya ilə birləşmək üçün səs vermiş və Saar [[Üçüncü Reyx|Nasist Almaniyasına]] birləşdirilmişdir.
===İkinci Dünya Müharibəsindən sonra===
İkinci Dünya Müharibəsinin bitməsindən iki ay sonra, [[1945]]-ci ilin [[iyul]]unda Müttəfiq dövlətlər Saarı işğal etdilər, [[10 iyul]] [[1945]]-ci ildə [[ABŞ Silahlı Qüvvələri|ABŞ qoşunları]] Saarı tərk etdilər və Fransızlar regional idarəetmə qurdular. [[16 fevral]] [[1946]]-cı ildə fransızlar bu bölgəni Müttəfiq Birliyindən çıxardılar və ayrıca bir protektoratlıq qurdular.
Fransızlar bu bölgədəki etnik təmizləməyə üstünlük vermədilər, bu isə [[Sovet]]lərin Oder-Neiße Xəttinin şərqində etdiyi hərəkətlərdən tamamilə fərqlənirdi. Üstəlik, [[Nasional Sosializm|nasistlərə]] görə köç edənlər və müharibə səbəbiylə köçməli olanların (məsələn, bombardmanlardan qaçmaq üçün) Fransanın idarəçiliyindəki bölgələrə qayıtması təmin edildi. Bu şəkildə fransızlar Saarın gələcəkdəki mümkün ilhaqı üçün Saar xalqını hazırlamaq və onları özlərinə istiləşdirmək istəmişdirlər. Bu dövrdə Reyxsmark dövriyyədən çıxarıldı, Saar Markı pul vahidi olaraq gətirilmiş və Saar Markın dəyəri fransız frankına uyğun olaraq düzəldilmişdi, buna görə fransız frankı da Saar bölgəsində istifadə edildi. Bu şəkildə Fransa rəhbərliyi Saar ilə iqtisadi birliyə getməyi hədəf almışdı.
===Referendum===
[[1954]]-cü il [[Paris]] [[konfrans]]ında Fransa müstəqil “Saarland” qurmağı qarşısına məqsəd qoymuşdu, lakin [[1955]]-ci ildə keçirilmiş referendumda bu fikir 67,7%-lik səs çoxluğu ilə rədd edildi. Bu səsvermənin nəticəsi Saarlıların o vaxt Qərbi Almaniyaya qoşulmaq istəyinin göstəricisi sayılmışdır. [[1956]]-cı il Saar Müqaviləsi ilə Saar Protektoranın Qərbi Almaniyaya qatılması üçün yol açıldı və 1 yanvar 1957-ci ildə “Kiçik Birləşmə” (Kleine Wiedervereinigung) adlı bir hadisə baş vermişdir. Hər nə qədər coğrafi baxımdan birlik təmin edilsə də, Saar müqaviləsinə görə, iqtisadi birliyə yalnız [[1960]]-cı ilə qədər nail olmaq mümkün oldu və Saar markı və fransız frankının Almaniya markı ilə mübadilə tarixi X gün (Tag X) adı altında saxlanıldı. Saar bölgəsi 1957-ci ildə Qərbi Almaniyaya Saarland kimi qoşulsa da, [[6 iyul 1959]]-cu il tarixinə qədər fransız frankı valyuta olaraq qalmağa davam etmişdir.
| |||