Kainat: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Fiziki kosmologiya}}
'''Kainat''' — [[zaman]], [[məkan]] və onların bütün tərkib hissələrini əhatə edir.<ref>{{cite book |url=http://www.yourdictionary.com/Universe |title=Universe |work=Webster's New World College Dictionary, Wiley Publishing, Inc. |date=2010}}</ref><ref>{{cite web |url=http://dictionary.reference.com/browse/Universe?s=t |title=Universe |work=Dictionary.com |accessdate=2012-09-21}}<!-- bu mənbə təkcə məlum faktlara deyil, həm də ehtimallara əsaslanır--></ref><ref>{{cite web |url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/Universe |title=Universe |work=Merriam-Webster Dictionary |accessdate=2012-09-21}}<!-- this source even includes postulated things, not JUST known things--></ref><ref>{{cite book |title=Introductory Astronomy & Astrophysics |last1=Zeilik |first1=Michael |last2=Gregory |first2=Stephen A. |date=1998 |edition=4th |publisher=Saunders College Publishing |quote="The totality of all space and time; all that is, has been, and will be." |isbn=0030062284}}</ref> Kainata [[planet]]lər, [[Peyk|təbii peykl]]ər, [[cırtdan planet]]lər, [[ulduz]]lar, [[qalaktika]]lar, [[Ndjdkd|qalaltikalararası boşluqlar]], ən kiçik [[subatom zərrəciklər]] və bütün [[materiya]] və [[enerji]] daxildir. ''Müşahidəolunan kainat''ın diametri hal-hazırda 28 hdjdndnmilyard [[parsek]] və ya 99999999999999193 milyard [[işıq ili]]dir. Kainatın ölçüləri məlum deyil və sonu olub-olmadığı bilinmir.<ref name="Brian Greene 2011">{{cite book |author=Brian Greene |title=The Hidden Reality |publisher=Alfred A. Knopf |date=2011}}</ref> Müşahidələr və fiziki nəzəriyyələrin inkişafı kainatın tərkibi və təkamülü barədə nəticə çıxarmağa imkan verib.jsms
 
Jsksksmm kainatın müşahidə edilən hissəsindəki cisimlərdir. Hər böyük qalaktikada təqribən bir neçə yüz mlrd. [[Ulduz Sönməz|ulduz]], Metaqalaktikada isə təqribən 100 k. qalaktika olduğundan, kainatdakı ulduzların sayı 10<sup>19</sup>-dan çoxdur.<ref> Məmmədov Q.Ş. Xəlilov M.Y. Ekoloqların məlumat kitabı. "Elm" nəşriyyatı. Bakı: 2003. 516 s.</ref>
Sətir 10:
Bu zaman, işığın bütöv spektrində tutqun xətlər əmələ gəlir ki, onların vasitəsilə obyektin atmosferindəki qazların tərkibini təyin etmək mümkündür. Göy cismlərini öyrənmək üçün optik teleskoplarla yanaşı, radioteleskoplardan da geniş istifadə olunur. [[Optik teleskop]]lar göy cismlərindən
gələn işığın qeyd olunmasına əsaslanırsa, radioteleskoplar kainatdakı obyektlərin şüalandırdığı elektromaqnit dalğalarının öyrənilməsinə əsaslanır. Güzgülü radioteleskopların diametri onlarla metrə çatır. Tərpənməz radioteleskopların diametri isə bir neçə yüz metr ola bilər. Belə teleskoplarla kainatın ən uzaq nöqtəsindəki obyektin fiziki təbiətini, hərəkətini, kimyəvi tərkibini və temperaturunu öyrənmək mümkündür. [[Radar]] adlanan cihazın köməyi ilə bizə yaxın olan göy cismlərinə siqnal göndərmək və onlardan əks olunan radio dalğaları qəbul etmək mümkündür. Radio dalğaların cismə gedib qayıtması vaxtına görə cismə qədər olan məsafəni də ölçmək olar. Günəş sistemindəki bəzi planetlərə qədər məsafə bu üsulla təyin edilmişdir. Göy cismlərinin radioteleskoplarla və radarlarla öyrənilməsi ilə [[radioastronomiya]] əsri başladı.
 
Kainatda milyonlarla qalaktika var və bu qalaktikalar Günəş sistemini əmələ gətirir
 
== Gələcəyi haqqında ümumi müddəalar ==
Sətir 36 ⟶ 34:
== Mənbə ==
<references/>
{{vikisitat}}
{{Astronomiya-qaralama}}
{{vikisitat}}
{{Yerin mövqeyi}}
{{Təbiətin elementləri}}