Vikipediya

"Məhəmməd Əmani" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

Məqalə Müzakirə

Məhəmməd Əmani (redaktə)

19:57, 12 may 2020 versiyası

47 bayt çıxarıldı ,  2 il öncə
Düzəlişin təsviri yoxdur.
k (194.135.167.252 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Capay tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.)
Teq: Geri qaytarma
Redaktənin izahı yoxdur
{{Yazıçı
{{Şəxs
|Adı = Məhəmməd Əmani
|Şəkil = Şəkil yoxdur-kişi.svg
|Orijinal adı =
|Şəkil məlumat=
|Şəkil miqyası = 200
|Şəklin ölçüsü =
|Adı = MƏHƏMMƏD ƏMANİ
|Şəklin izahı =
|Tam adı =
|İlk adı =
|Digər adları =
|Təxəllüsü =
|Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1536||}}
|Doğum yeritarixi = {{doğum tarixi|1536||}}
|Doğum yeri =
|Vəfatı = {{vəfat tarixi|1610||}}
|Vəfat yeritarixi = {{vəfat tarixi|1610||}}
|Vəfat səbəbiyeri =
|Vəfat səbəbi =
|Sayt =
|Dəfn yeri =
|IMDB =
|Vətəndaşlığı =
|Milliyəti =
|Təhsili =
|İxtisası =
|Fəaliyyəti =
|Fəaliyyət illəri =
|Əsərlərinin dili = [[Azərbaycan dili|azərbaycanca]]<br/>[[Fars dili|farsca]]
|İstiqamət =
|Janr =
|İlk əsəri =
|Tanınmış əsərləri =
|Mükafatları =
|İmzası =
|Saytı =
|Vikimənbə =
|Vikianbar =
}}
 
'''Məhəmməd Əmani''' — XVI əsrin ikinci yarısı — XVII əsrin əvvəllərində yaşamış azərbaycanlı şair.
 
== Həyatı ==
Məhəmməd Əmani XVI əsrin ikinci yarısı - XVII əsrin əvvəllərində yaşamışdır. İngilis şərqşünası Ç.Riyo iddia edir ki, Əmani I Şah Təhmasib və I Şah Abbas dövründə yaşamış, türk əmiri olmuş, Səfəvi sarayına yaxın şair kimi tanınmışdır. M.Əmani Təbriz (1603-1604), Mərv (1599-1600), Bəlx (1602-1603) üzərinə hərbi yürüşlərin iştirakçısı kimi öz şeirlərinin bir qismini bu yürüşlərə həsr etmişdir. Şair həmHəm Azərbaycan, həm də fars dilində poetik əsərlər yazmışdır.
 
Əmani yaradıcılığında qəzəl əsas yer tutmuşdur. Dövrün bir sıra sairləri klassik Şərq poeziyası ənənələrini davam etdirirdilər. Məhəmməd Əmani [[Məhəmməd Füzuli]]nin ədəbi məktəbinin davamçılarındandır. Əmani lirikasının bir sıra xüsusiyyətləri Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində ona qiymətli mövqe qazandırmışdır. Şairin bədii irsi onun yazıb-yaratdığı dövrdə Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatını, ədəbi-mədəni mühitini öyrənmək üçün müəyyən imkanlar yaradır. İctimai həyata aktiv münasibət, dilin sadəliyi, ifadə tərzinin aydınlığı onun qəzəllərinin əsas səciyyəsini təşkil edir.
Məhəmməd Əmani dahi Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzulinin ədəbi məktəbinin orijinal davamçllarındandır.Əmani lirikasının bir sıra xüsusiyyətləri ədəbiyyat tariximizdə ona qiymətli mövqe qazandırmışdır.Şairin bədii irsi onun yazıb-yaratdığı dövrdə Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatını,ədəbi-mədəni mühitini öyrənmək üçün müəyyən imkanlar yaradır. İctimai həyata aktiv münasibət,dilin sadəliyi,ifadə tərzinin aydınlığı onun qəzəllərinin əsas səciyyəsini təşkil edir.
 
== Yaradıcılığı ==
Məhəmməd Əmaninin yazıb-yaratdığı dövrdə [[Azərbaycan]] ədəbiyyatı]] əsasən ana dilində inkişaf edirdi. Bu dövrdə yaranan ədəbiyyat bir tərəfdən öz qidasını yazılı klassik ədəbiyyatdan alırdısa, digər tərəfdən şifahi xalq ədəbiyyatından təsirlənməkdə idi. Məhəmməd ƏmaninnƏmaninin bir şair kimi inkişaf edib formalaşmasında dövrün, ədəbi mühitin və mədəniyyətin təsirilə yanaşı özündən əvvəlki mədəniyyət və ədəbiyyatın nailiyyətlərinin də böyük və mühüm təsirirolu olmuşdur. Əmani öz gözək şeirlərini yazarkən ondan qabaqklqabaqkı söz ustalarının mütərəqqi ənənələrindən qidalanmışdır.
M.Əmaninin bir lirik şair olaraq [[Füzuli]] ənənələri ilə daha yaxından bağlı olmuşdur. Məhəmməd [[Füzuli]] şeir aləmində söz sənətinin müxtəlif rəngli,müxtəlif ətirli güllərlə bəznmiş elə gülzarını yaratmışdır ki, onu görməyə,öyrənməyə,öz sənətinin təravətləndirməyə bu bağçadan şitil və maya aparmağa çan atmayan bir sənətkar təsəvvür etmək çətindir.<ref>Balaş Azəroğlu. Məhəmməd Əmani. Elm nəşriyyatı-1977,s.22</ref> Məhəmməd Əmanini lirikası əsasən həyata və insanın məhəbbətinə həsr olunmuşdur. Bu lirikanın əsası şairin mənsub olduğu xalqın həyatının gözəlliyindən, [[Azərbaycan]] ədəbiyyatının zəngin ənənələrindən və tükənməz xalq yaradıcılığından alınmışdır.Əmaninin yaradıcılığı istər məzmun,istərsə də forma cəhətdən cox zəngindir. O,divanlarının əsasını təşkil edən [[qəzəl]]lərində də,rübai,qoşma,[[bayatı]] və məsnəvilərində də dövrünün görkəmli bir şairi kimi özünü göstərməkdədir.Məlum olduğu kimi lirika və məhəbbət mövzusu Azərbaycan ədəbiyyatında ən qədim janrlardan biri olub, əsrlər keçdikcə şairlərimizin yaradıcılığında yeni-yeni keyfiyyətlər kəsb edərək inkişaf etdirilmişdir.<ref>Balaş Azəroğlu. Məhəmməd Əmani. Elm nəşriyyatı-1977,s.35</ref>▼
Əmaninim lirikasında insan məhəbbəti əsas yer tutur. Bu şeirlərdə onun eşq və məşuq haqqında fikirləri və lirik hissləri verilir. Bu da yüksək fikir,təmiz insani münasibət,daxili paklıq və ülvi mənəviyyatın təbliği üçün o zaman sənətin qarşıya qoyduğu əsas məsələ idi.<ref>Balaş Azəroğlu. Məhəmməd Əmani. Elm nəşriyyatı-1977,s.38</ref>▼
 
▲M.Əmaninin bir lirik şair olaraq [[Füzuli]] ənənələri ilə daha yaxındanənənələrinə bağlı olmuşdur. Məhəmməd [[Füzuli]] şeir aləmində söz sənətinin müxtəlif rəngli,müxtəlif ətirli güllərlə bəznmiş elə gülzarını yaratmışdır ki, onu görməyə,öyrənməyə,öz sənətinin təravətləndirməyə bu bağçadan şitil və maya aparmağa çan atmayan bir sənətkar təsəvvür etmək çətindir.<ref>Balaş Azəroğlu. Məhəmməd Əmani. Elm nəşriyyatı-1977,s.22</ref> Məhəmməd ƏmaniniOnun lirikası əsasən həyata və insanın məhəbbətinə həsr olunmuşdur. Bu lirikanın əsası şairin mənsub olduğu xalqın həyatının gözəlliyindən, [[Azərbaycan]] ədəbiyyatının zəngin ənənələrindən və tükənməz xalq yaradıcılığından alınmışdır. Əmaninin yaradıcılığı istər məzmun, istərsə də forma cəhətdən cox zəngindir. O, divanlarının əsasını təşkil edən [[qəzəl]]lərində də, rübai, qoşma, [[bayatı]] və məsnəvilərində də dövrünün görkəmli bir şairi kimi özünü göstərməkdədir.Məlum olduğu kimi lirika və məhəbbət mövzusu Azərbaycan ədəbiyyatında ən qədim janrlardan biri olub, əsrlər keçdikcə şairlərimizin yaradıcılığında yeni-yeni keyfiyyətlər kəsb edərək inkişaf etdirilmişdir.<ref>Balaş Azəroğlu. Məhəmməd Əmani. Elm nəşriyyatı-1977,s.35</ref>
 
▲Əmaninim lirikasında insan məhəbbəti əsas yer tutur. Bu şeirlərdə onun eşq və məşuq haqqında fikirləri və lirik hissləri verilir. Bu da yüksək fikir, təmiz insani münasibət, daxili paklıq və ülvi mənəviyyatın təbliği üçün o zaman sənətin qarşıya qoyduğu əsas məsələ idi.<ref>Balaş Azəroğlu. Məhəmməd Əmani. Elm nəşriyyatı-1977,s.38</ref>
 
== İstinadlar ==▼
{{İstinad siyahısı}}
 
== Mənbə ==▼
* Balaş Azəroğlu. Məhəmməd Əmani. "Elm" nəşriyyatı-1977, 129 s.▼
 
== Xarici keçidlər ==
{{Vikilər
| commons =
}}
 
== Həmçinin Baxbax ==
 
[[Kateqoriya:Azərbaycan ədəbiyyatı]]
 
▲==Mənbə==
▲* Balaş Azəroğlu. Məhəmməd Əmani. "Elm" nəşriyyatı-1977, 129 s.
 
▲==İstinadlar==
<references/>
 
{{Azərbaycan ədəbiyyatı}}
 
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:MobileDiff/5151687"