Məmməd Bağırov (partizan): Redaktələr arasındakı fərq
Səhifə "{{Şəxs |Adı = Məmməd Bağırov |Orijinal adı = |Şəkil = Məmməd Bağırov.jpg |İlk adı = |Doğum tarixi..." məzmunu ilə yaradıldı |
(Fərq yoxdur)
|
16:01, 15 may 2020 tarixindəki versiya
Məmməd Səməd oğlu Bağırov (2 oktyabr 1922, Basqal, Şamaxı qəzası – 9 oktyabr 1997, Bakı) — İkinci Dünya müharibəsi iştirakçısı, İtaliya Xalq Müqavimət Hərəkatının iştirakçısı, Pistoya şəhərinin fəxri vətəndaşı (1978).
| Məmməd Bağırov | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 2 oktyabr 1922 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 9 oktyabr 1997 (75 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Mükafatları | Haribaldi ulduzu |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Məmməd Səməd oğlu Bağırov 2 oktyabr 1920-ci il tarixində indiki İsmayıllı rayonunun Basqal kəndində sənətkar ailəsində anadan olmuşdur. Oxumağa Basqal məktəbində yeddinci sinfə qədər davam etmiş, orta təhsilini 1941-ci ildə Bakıda bitirmişdir. Məmməd Bağırov orta təhsilini başa vurduqdan sonra Gürcüstanın Telavi şəhərindəki artilleriya məktəbinə daxil olmuşdur. 1942-ci ildə buranı topçu ixtisası və leytenant hərbi rütbəsi almaqla bitirmiş, mart ayında isə cəbhəyə yola düşmüşdür[1].
Məmməd Bağırovun İkinci Dünya müharibəsi zamanı döyüş yolu cənub-qərb cəbhəsindən, Xarkov vilayətindən başlamışdı. Burada 317-ci diviziyanın 773-cü artilleriya alayı tərkibində döyüşmüşdü. Bu zaman almanlar qələbədən ruhlanaraq çoxsaylı qüvvə ilə Sovet İttifaqının içərilərinə doğru hücumlarını davam etdirdilər. Onlar Lozevoy, Barvenko və başqa yaşayış məntəqələrini alanda Məmməd Bağırovun bölüyü düşmən mühasirəsinə düşür. Ciddi müqavimətə baxmayaraq Bağırov ağır yaralanaraq əsir düşür[1].
Əsirlik zamanı o tif xəstəliyinə tutulur. Başına faşistlər tərəfində “27” damğası vurulur. Çox keçmədən Məmməd Bağırovu Azəbaycanlı əsirlərdən ibarət olan Azərbaycan legionunun sıralarına daxil edirlər. Lakin burada da o, alman faşistlərinə nifrət bəhs edir və qaçış haqqında düşünür. Onu 1944-cü ilin yazında İtaliyaya göndərirlər və burada o yerli partizanlarla əlaqə qurur[2].
Legiondan qaçan Bağırov çox keçmədən partizanların dəstəsinə qoşulur[2]. 1944-cü ilin sentyabrında İtaliyada Umberto Fantaççi adına beynəlmiləl partizan dəstəsi tərkibində faşizmə qarşı mübarizə aparmışdır. Həmin dəstədə 20 millətin nümayəndəsi mübarizə aparırdı və onlar İtaliyanın Pistoya şəhərini faşistlərdən azad etmişdi[3].
Müharibədən sonra Məmməd Bağırov öz kəndində hərbi vətənpərvərlik fəaliyyəti istiqamətində muzey təşkil etmişdir[3]. O, 1978-ci ildə İtaliyaya yenidən qayıtmışdır[4], Cüzeppe Qaribaldi adına medalla təltif edilmişdir, İtaliya partizanları Assosiasiyasının fəxri üzvü və Pistoya şəhərinin fəxri vətəndaşı seçilmişdir[4], İtaliya hökumətinin bir neçə yüksək mükafatlarına layiq görülmüşdür[3].
Məmməd Bağırov 1997-ci ilin sentyabr ayının sonlarında Azərbaycan Respublikasının prezidenti Heydər Əliyevin İtaliyaya rəsmi səfəri zamanı nümayəndə heyətinin tərkibində İtaliya torpağına son dəfə ayaq basdı. Səfərin gedişində Bağırov prezident Heydər Əliyevlə birlikdə rəsmi görüşlərdə İtaliyanın baş naziri Romano Prodi, ölkə Senatının başçısı Nikolo Mançino, deputatlar Palatasının başçısı Luçiano Violente, Roma papası İohan Pavelə təqdim olundu. İtaliyanın baş naziri Romano Prodi ölkəsinin rəhbərliyi adından Məmməd Bağırova ikinci dünya müharibəsi zamanı İtaliya müqavimət hərəkatındakı mübariz fəaliyyətini yüksək qiymətləndirdi, ona dərin hörmət və ehtiramını ifadə etdi.
İstinadlar
- ↑ 1 2 Kərimov B. İkinci Dünya Müharibəsi dövründə azərbaycanlıların İtaliya və Yuqoslaviya partizan hərəkatında iştirakı tarixindən // Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi - 2015. — 2015. — S. 186-200.
- ↑ 1 2 Talalay M. Dal Caucaso agli appennini. gli azerbaigiani nella Resistenza italiana. — Roma: Sandro Teti Editore, 2013. — ISBN 978-88-88249-24-7. S. 64-66.
- ↑ 1 2 3 İsmayılov İ. Z. Azərbaycanlıların II dünya müharibəsində iştirakı (азерб.). — Б., 2000. — С. 128.
- ↑ 1 2 Һүсејнов Ј. Елоғлунун һүнәри // Улдуз. — 1980. — No 3. — S. 17-21.