Xristianlıqda təfriqə: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
k 158.181.41.5 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Aysel.memmed tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Teqlər: Geri qaytarma SWViewer [1.3]
Sətir 14:
[[Roma papası]] ilə Konstantinopol kilsəsinin patriarxının arasındakı ziddiyyətlər XI əsrdən çox-çox əvvəl meydana gəlmişdi. Ümumiyyətlə, Qərb və Şərq Kilsələri bir-birindən fərqli olaraq inkişaf edirdi. Şərqdə və Qərbdə Kilsə ənənələri, bəzi ayinlər, bir-birindən fərqlənirdi. Bu amil də Kilsənin parçalanmasında müəyyən rol oynamışdı. Bundan əlavə, Roma ilə Bizans arasında siyasi münasibətlər də kilsələrə təsir göstərirdi. Roma papazları, həm də Konstantinopol patriarxları bütün xristian dünyası üzərində başçılıq etmək istəyirdilər və onların arasındakı rəqabət getdikcə dərinləşirdi.
 
Lakin Kilsənin parçalanmasına... gətirən əsas rəsmi səbəb əqidə üstündə ixtilaf sayılmaqdadır. Məlum olduğu kimi, xristianlar bir Allahın [[Üç üqnum|üç Sifət]]dən ibarət olduğuna etiqad edirlər. Bu Sifətlərin üçüncüsü olan [[Müqəddəs Ruh]], həyatverici keyfiyyətlərinə malik olan Sifətdir. Onun [[Xristianlıqda Ata|Ata]]dan, yoxsa Atadan və [[Xristianlıqda Oğul|Oğul]]dan çıxması haqqında gərgin mübahisələr Kilsənin katolik və pravoslav olmaq üzrə ikiyə bölünməsinə səbəb olmuşdur. Qərbdə Ambrosiy, İyeronim, Avqustin kimi [[kilsə ataları]] [[Müqəddəs Ruh]]un təkcə Atadan deyil, həm də Oğuldan çıxmasını (latınca filioque) iddia edirdilər. VII əsrdə İspaniyanın Toledo şəhərində keçirilən Kilsə Məclisində filioque xristian əqidəsinin əsaslarına (simvoluna) daxil edilmişdir. Lakin şərq Kilsəsi filioqueni qəbul etməmişdi. Onların fikrincə, Müqəddəs Ruh yalnız Atadan çıxır, Oğuldan çıxmaz. Qərb atalarının filioque haqqında dediklərini isə, Kilsənin deyil, onların şəxsi fikirləri olduğunu deyirdilər.
X əsrdə də Qərb və Şərq Kilsələri arasında sülh əldə edilməmişdi. Konstantinopol keşişləri Roma papazına yalnız müstəsna hallarda müraciətlər edirdilər. Bu amil isə Kilsələri biri-birindən daha da uzaqlaşdırırdı.
 
Sətir 22:
XVI əsrdə alman alimi, katolik rahibi [[Martin Lüter]] (1483-1546) katolik kilsəsində yayılmış bir sıra haqsızlıqlara, xüsusilə indulgensiya («cənnət qəbzləri») satmasına etiraz etmişdir. 31 oktyabr 1517-ci ildə Lüter, katolik kilsəsinə qarşı yazdığı “95 tezis”i Vittenberq kilsəsinin divarlarından asmışdır. O gündən Avropada [[Reformasiya]] başlanmışdır. Ondan sonra [[Roma papası]]na tabe olmayan müstəqil xristian kilsələri yaranmışdır.
 
1518-ci ilin oktyabrında Ausburq şəhərində keçirilən iclasda Lüter, Papanın müvəkkili kardinal Kaetan tərəfindən bidətçi adlandırılsa da, o, Almaniyanın bir sıra nüfuzlu şəxsləri tərəfindən müdafiə edilmişdir. Bütün bunlara baxmayaraq 3 yanvar 15th bsb11521-ci ildə Roma papası rəsmən Lüteri kilsədən çıxarmışdır. Buna cavabən Lüter papanın fərmanını yandırmışdır.
 
Lüter [[Bibliya]]nı alman dilinə tərcümə etmiş və hər möminin özünün Bibliyanı düzgün anlayıb şərh edə biləcəyi inancını yaymışdır. Katolik kilsəsindən ayrılan xristianlar yeni kilsə yaratmışlar; bu kilsə, [[Vatikan]]a tabe olmadığına, ona qarşı etiraz etdiyinə görə [[protestant]] adlandırılmışdır. İlk protestant kilsələri [[lüteran]], [[Kalvinizm|kalvinist]] və [[anqlikan]] idi. Ondan sonra protestant hərəkatı içərisində [[metodist]], [[Baptizm|baptist]], [[adventist]], konqreqasionalist, [[əllincilər|pentikost]] (əllincilər), xarizmat, presviterian və b. müxtəlif kilsələr yaranmışdır.