İrəvan xanlığı: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
yeniləmə
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 44:
[[Nadir şah Əfşar|Nadir şah]]ın [[1747]]-ci ilin iyulun 19-dan 20-ə keçən gecə sui-qəsd nəticəsində öldürülməsi<ref>{{cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/afsharids-dynasty|title=AFSHARIDS|work=iranicaonline.org}}</ref> ilə [[Azərbaycan]]da güclü qarışıqlıq yarandı, hər tərəfdə taxt-taca iddialar irəli sürülməyə başladı. Bu mübarizədə müvvəqqəti olaraq Nadir şahın qardaşı oğlu Əliqulu xan [[Adil şah]] adı ilə hakimiyyətə gətirildi.<ref>Mirzə Adıgözəl bəy. Qarabağnamə. Qarabağnamələr, I kitab.s.33</ref> Lakin yeni şah müstəqil xanlıqların yaranmasının qarşısını ala bilmədi. Müstəqil olmağa çalışan [[Azərbaycan xanlıqları|Azərbaycan xanları]] taxt-tac iddiaçılarına qarşı mübarizə şəraitində öz kiçik feodal dövlətlərini yaradırdılar.<ref>Elçin Teymur oğlu Qarayev. Azərbaycanın İrəvan bölgəsinin tarixindən(XVII yüzilliyin sonu–XIX yüzilliyin ortalarında).s.51.</ref>
 
Təbriz hakimi [[Əmiraslan xan Qırxlı-Avşar|Əmiraslan xan]] İrəvanda mərkəzi hakimiyyətə qarşı qalxmış üsyanı yatırtmaq üçün [[Əfşarlar (boy)|əfşar]] sərkərdələrindən olan [[Mir Mehdi xan|Mirmehdi xan]]ı qoşunla İrəvana göndərdi. Lakin Mirmehdi xan irəvanlılarla razılığa gələrək onlarla birləşdi və üsyana rəhbərlik etməyə başladı. Mirmehdi xan, Muğan xanı Həsənəli xan, [[kürdlər]], əfşarlar qüvvələrini birləşdirərək 30.000 nəfərə yaxın qoşunla Əmiraslan xana qarşı çıxdılar. Birləşmiş qoşunlar [[Urmiya şəhristanı|Urmiya şəhərin]]ə hücum edərək xanın burada yerləşən bütün xəzinəsini ələ keçirdilər və onu öz aralarında bölüşdürdüşdülərbölüşdürdülər. Bu hadisədən çox keçməmiş, Adil şahı(Əliqulu xanı) taxtdan salaraq hakimiyyətə gələn [[İbrahim şah Əfşar|İbrahim Mirzə]] Əmiraslan xanı da məğlub edərək öldürdü.<ref>Dəlili H. Azərbaycanın cənub xanlıqları (XVIII əsrin ikinci yarısında).s.40</ref>
 
Beləliklə 1747-ci ildə [[Nadir şah Əfşar]]ın öldürülməsindən sonra müstəqil İrəvan xanlığının əsasını [[Mir Mehdi xan|Mirmehdi xan Əfşar]] qoydu.<ref>Yaqub Mahmudov. A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. "İrəvan xanlığı (Rusiya işğalı və ermənilərin Şimali Azərbaycan torpaqlarına köçürülməsi)"''.''s.27.</ref><ref>Səməd Sərdariniya. “İrəvan müsəlman sakinli vilayət olmuşdur”.s.62.</ref><ref>Fuad Əliyev, Urfan Həsənov. İrəvan xanlığı.s.13.</ref><ref>Elçin Teymur oğlu Qarayev.Azərbaycanın İrəvan bölgəsinin tarixindən.s.51.</ref> Mir Mehdi xan öz xanlığının ərazisini genişləndirmək siyasəti yeridirdi.