Bəsrə: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k →‎top: clean up using AWB
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 63:
== Tarixi ==
[[Şəkil:Al Basrah Oil Terminal (ABOT).jpg|thumb|left|Bəsrədə neft terminalı]]
Bəsrənin əsasını [[637]]/[[638]] ildə [[xəlifə]] [[Ömər ibn əl-Xəttab]] qoymuşdur. BəsərəBəsrə VIII– IX əsrlərdə [[Ərəblər|ərəb]]-müsəlman mədəniyyətinin formalaşmasının (Bəsrə əhalisi mürəkkəb etnik-irqi müxtəlifliyi ilə seçilirdi; burada ərəblər, farslar, Hindistan və Afrika xalqları yaşayırdı), İraqın siyasi və iqtisadi həyatının, həmçinin tunc, saxsı və şüşə məmulatı istehsalının mühüm mərkəzlərindən idi. 762-ci ildə [[Abbasilər]] paytaxtı [[Bağdad]]a köçürdükdən sonra Bəsrə iqtisadi mövqeyini tədricən itirməyə başladı. [[923-cü il]]də [[Qərmətilik|qərmətilərin]] hücumuna məruz qaldı, [[947-ci il]]də [[Buveyhilər sülaləsi|Büveyhilər]] tərəfindən zəbt olundu. [[XI əsr]]in ortalarından [[Səlcuqlar dövləti|Səlcuqi dövlətinin]] tərkibində idi. [[1258-ci il]]də [[monqollar]] şəhəri işğal edib viran etdilər. XIV–XVI əsrlərdə monqol və türk canişinləri tərəfindən idarə olunurdu. [[1538-ci il]]də [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı imperiyasının]] Bağdad paşalığına daxil edildi; 1884-cü ildən eyniadlı vilayətin əsas şəhəri oldu.
 
[[1914-cü il]]in [[noyabr]]ında Bəsrə ingilis qoşunları tərəfindən işğal edildi. [[Birinci Dünya Müharibəsi|Birinci dünya müharibəsindən]] sonra ingilis mandatı altında olan İraqın tərkibinə qatıldı. Bəsrə [[İran-İraq müharibəsi]] (1980–88), [[Küveyt|Küveyt böhranı]] (1990–91), müxalif qruplaşmalar ilə hökumət qoşunları arasındakı döyüşlər, [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] və müttəfiq qoşunların İraqa müdaxiləsi (2003) zamanı böyük dağıntılara məruz qalmışdır.<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/4262336.stm|title=UK soldiers 'freed from militia'|date=20 September 2005|publisher=BBC|accessdate=17 March 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=/c/a/2005/09/20/MNGS5EQNGN1.DTL|title=British smash jail walls to free 2 arrested soldiers|date=20 September 2005|publisher=San Francisco Gate|accessdate=17 March 2012}}</ref>.