Beynəlxalq Əmək Təşkilatı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 78:
Beynəlxalq Əmək Təşkilatı, [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]]nın ixtisaslaşmış bir qurumudur.<ref>{{cite web|title=International Labour Organization|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/290987/International-Labour-Organization-ILO|publisher=britannica.com|accessdate=24 May 2012}}</ref> Beynəlxalq inkişaf üzərində işləyən [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]]nın digər ixtisaslaşmış qurumlarında olduğu kimi, Beynəlxalq Əmək Təşkilatı [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]]nın İnkişaf Qrupunun üzvüdür.<ref>{{cite web |url=http://www.undg.org/index.cfm?P=13p |title=Archived copy |accessdate=2011-05-22 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131013125243/http://www.undg.org/index.cfm?P=13p |archivedate=13 Oktyabr 2013}}</ref>
== Normativ fəaliyyətlər ==
=== Konvensiyalar ===
[[2018]]-ci ilin [[iyul]] ayına qədər Beynəlxalq Əmək Təşkilatı, [[1]][[8]][[9]] konvensiya qəbul edib.Əgər Bu konvensiyalar kifayət qədər [[hökumət]] tərəfindən ratifikasiya edilərsə, onlar qüvvəyə minir.Lakin Beynəlxalq Əmək Təşkilatının Konvensiyaları ratifikasiyadan asılı olmayaraq Beynəlxalq əmək standartları hesab edilir.Konvensiya qüvvəyə mindikdə bu, onu ratifikasiya edən [[dövlət]]lər üçün onun müddəalarını tətbiq etmək üçün [[hüquq]]i öhdəlik yaradır.
Hər il Beynəlxalq Əmək Konfransı Standartların Tətbiqi Komitəsi standartların tətbiqinə dair bir sıra Beynəlxalq əmək standartlarının pozulmasını nəzərdən keçirir. [[Hökumət]]lər ratifikasiya etdikləri konvensiyalara dair öhdəliklərinin yerinə yetirilməsini ətraflı təsvir edən məruzələr təqdim etməlidirlər.[[Üzv]] [[dövlət]]lər tərəfindən ratifikasiya olunmayan konvensiyalar onların tövsiyələri ilə eyni [[hüquq]]i qüvvəyə malikdir.
[[1998]]-ci ildə [[8]][[6]]-cı Beynəlxalq əmək konfransı əmək sahəsində əsas prinsiplər və [[hüquq]]lar haqqında Bəyannamə qəbul etmişdir. Bu bəyannamə siyasətin dörd əsas istiqamətini ehtiva edir:<ref name=ILO-Declaration>{{cite web|title=ILO Declaration on Fundamental Principles and Rights at Work|url=http://www.ilo.org/declaration/lang--en/index.htm|work=Rights at Work|publisher=International Labour Organization|accessdate=16 Avqust 2012|year=1998}}</ref>
* İşçilərin sərbəst birləşmək və kollektiv sövdələşmə hüququ
* İcbari və məcburi əməyə son qoymaq
* Məcburi uşaq əməyinə son qoymaq
* İşçilər arasında ədalətsiz ayrı-seçkiliyə son qoymaq
Beynəlxalq Əmək Təşkilatı bildirir ki, onun [[üzv]]ləri Beynəlxalq Əmək Təşkilatının müvafiq konvensiyalarında təsbit edilmiş bu prinsiplərə tam əməl etməyə çalışmalıdırlar. Beynəlxalq Əmək Təşkilatının əsas prinsiplərini özündə əks etdirən konvensiyaları hazırda [[üzv]] [[dövlət]]lərin əksəriyyəti tərəfindən ratifikasiya olunub..<ref>See the list of ratifications at [https://archive.today/20120524225645/http://www.ilo.org/ilolex/english/docs/declworld.htm Ilo.org]</ref>
=== Protokollar ===
Bu mexanizm konvensiyalara dəyişikliklər etmək və ya müxtəlif bəndlər üzrə müddəalar əlavə etmək yolu ilə öhdəlikləri gücləndirmək üçün istifadə olunur. Protokollar Konvensiyaya həmişə bağlıdır, hətta Beynəlxalq Müqavilələr olsa belə, onlar öz-özlüyündə mövcud deyildir. Konvensiyalarda olduğu kimi, protokollar da ratifikasiya oluna bilər.
=== Tövsiyələr ===
Tövsiyələr konvensiyaların məcburi qüvvəsinə malik deyil və ratifikasiya olunmur.Tövsiyələr ən son əlavə və ya daha ətraflı müddəalara əlavə etmək üçün konvensiyalarla eyni vaxtda qəbul edilə bilər. Digər hallarda tövsiyələr ayrıca qəbul edilə və konkret konvensiyalarla bağlı olmayan məsələlərlə bağlı ola bilər.<ref>{{cite web|url=http://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:12010:0::NO:::|title=Recommendations|website=www.ilo.org}}</ref>
== Tarixi ==
=== Mənşəyi ===
Beynəlxalq Əmək Təşkilatı [[Birinci Dünya Müharibəsi]]ndən sonra Millətlər Birliyinin bir agentliyi olaraq qurularkən, onun təsisçiləri [[1919]]-cu ilə qədər sosial düşüncə və fəaliyyətdə böyük addımlar atmışlar. Əsas [[üzv]]lərin hamısı bir-birlərini əvvəllər yaradılan özəl peşəkar və ideoloji şəbəkələrdən tanıyırdılar. Sosial siyasət haqqında bilik, təcrübə və fikir mübadiləsi aparıldı.[[1900]]-cü ildə yaradılmış Beynəlxalq əmək qanunvericiliyi Assosiasiyası (IALL) və ikinci beynəlmiləl sosialist siyasi şəbəkələri "epistemik icmalar" Beynəlxalq əmək siyasətinin institutlaşdırılmasında həlledici amil olmuşdur.<ref name="VanDaele">{{cite journal|author=VanDaele, Jasmien|title=Engineering Social Peace: Networks, Ideas, And the Founding of the International Labour Organization|journal=International Review of Social History|year= 2005 |volume=50|issue=3|pages= 435–466|doi=10.1017/S0020859005002178|doi-access=free}}</ref>
[[Birinci Dünya Müharibəsi]]ndən sonrakı eyforiya dövründə, "mümkün cəmiyyət" ideyası Beynəlxalq Əmək Təşkilatı memarlarının sosial mühəndisliyinin arxasında mühüm katalizator rolunu oynadı. Yeni bir intizam olaraq, beynəlxalq əmək hüququ sosial islahatların həyata keçirilməsi üçün faydalı bir vasitə oldu.Beynəlxalq Əmək Təşkilatının təsisçiləri olan [[üzv]]lərin utopik idealları-sosial ədalət və layiqli əmək hüququ-[[1919]]-cu il [[Paris Sülh konfransı]]nda əldə edilmiş diplomatik və siyasi kompromislərlə dəyişdirilərək, idealizm və praqmatizm arasında tarazlıq nümayiş etdirildi.<ref name="VanDaele" />
[[Birinci Dünya Müharibəsi]] illərində beynəlxalq işçi hərəkatı müharibə dövründə əmək dəstəyinə görə kompensasiya kimi hazırlanan işçi sinifləri üçün hərtərəfli müdafiə proqramını təklif etdi.{{clarify|date=Avqust 2012}} [[Müharibə]]dən sonrakı yenidənqurma və həmkarlar ittifaqlarının müdafiəsi [[Birinci Dünya müharibəsi]] zamanı və sonra bir çox [[ölkə]]lərin diqqətini cəlb etmişdir. [[Böyük Britaniya]]da, Yenidənqurma Komissiyasının alt komitəsi olan Uitli Komissiyası,öz yekun məruzəsində [[1918]]-ci ilin [[iyul]]unda bütün dünyada "sənaye şuraları" nı yaratmağı tövsiyə etdi.[[Böyük Britaniya]]nın [[leyborist partiyası]] öz yenidənqurma proqramını "Leyboristlər və yeni sosial qayda"adlı sənəddə dərc edib.<ref>Haimson, Leopold H. and Sapelli, Giulio. ''Strikes, Social Conflict, and the First World War: An International Perspective.'' Milan: Fondazione Giangiacomo Feltrinelli, 1992. {{ISBN|88-07-99047-4}}</ref> <ref>{{cite journal|author=Shapiro, Stanley|title=The Passage of Power: Labor and the New Social Order|journal=Proceedings of the American Philosophical Society|volume=120|year=1976|jstor=986599|issue=6|pages=464–474}}</ref>[[1918]]-ci ilin [[fevral]]ında Üçüncü İttifaqlararası işçi və Sosialist konfransı ([[Böyük Britaniya]], [[Fransa]], [[Belçika]] və [[İtaliya]]dan olan nümayəndələri təmsil edən) beynəlxalq əmək hüquqları orqanı, gizli diplomatiyaya son qoyulması və digər məqsədləri müdafiə edərək hesabatını verdi.<ref> Iwao Frederick ''International Labour Legislation''. Clark, N.J.: Lawbook Exchange, 2005. {{ISBN|1-58477-461-4}}</ref> <ref name="Foner">Foner, Philip S. ''History of the Labor Movement in the United States. Vol. 7: Labor and World War I, 1914–1918.'' New York: International Publishers, 1987. {{ISBN|0-7178-0638-3}}</ref>
=== Berndə Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqları Federasiyasının konfransı ===
Müharibə sona çatdıqda, müharibədən sonrakı dünya üçün iki rəqib təklif meydana çıxdı. Birincisi,[[1919]]-cu ilin [[iyul]]unda [[İsveçrə]]nin [[Bern]] şəhərində, müşavirə çağıran, Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqları Federasiyası tərəfindən təklif edildi. [[Bern]]də keçirilən müşavirədə həm Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqları Federasiyasının gələcəyi, həm də əvvəlki bir neçə ildə edilmiş müxtəlif təkliflər nəzərdən keçirilməliydi. Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqları Federasiyası həmçinin Mərkəzi fövqəldövlətlərdən nümayəndələrin bərabər hüquqlarla daxil edilməsini təklif edib.Amerika Əmək Federasiyasının prezidenti Samuel Qompers bu görüşü boykot edərək Mərkəzi fövqəldövlətlərin nümayəndələrinin müharibənin başlamasında öz ölkələrinin roluna görə təqsirinin tanınmasını istəyib. Bunun əvəzinə, Qompers Parisdə prezident Vudro Vilsonun on dörd nöqtəni bir platforma olaraq qəbul edəcək bir toplantısına üstünlük verdi. Amerika boykot etməsinə baxmayaraq, Berndə görüş planlaşdırıldığı kimi davam etdi. [[Bern]] konfransı özünün yekun məruzəsində muzdlu əməyin dayandırılmasını və [[sosializm]]in qurulmasını tələb etdi.
Bu məqsədlərə nail olmaq mümkün olmadıqda, Millətlər Liqasına daxil olan beynəlxalq qurum işçilərin və həmkarlar ittifaqlarının müdafiəsi üçün qanunvericilik tətbiq etməli idi.<ref name="Foner" />
== Xarici keçidlər ==
| |||