Maltoza

Ümumi Sistematik adlandırılması 4-О-α-D-qlyukopiranozil-D-qlükoza, α-D- qlyukopiranozil -(1-4)-α-D-qlukopiranoza (α-maltoza), α-D-qlükopiranozil-(1-4)-β-D-qlükopiranoza (β-maltoza) Ənənəvi adı Maltoza Kim. formulu C12H22O11 Fiziki xassələri Aqreqat halı Ağ rəngli toz və ya kristallar Molyar kütlə 342,32 q/mol Sıxlıq 1.54 q/sm³ Termiki xassələri Ərimə temperaturu 160–165 °C (Dihidrat) 102-103 °C (Monohidrat) Kimyəvi xassələri Suda həllolma 1.080 q/100 ml

Maltoza (səməni şəkəri) -‒ 4-О-α-D-qlükopiranozil-D-qlükoza, molekulu iki α-qlükoza qalığından ibarət olan təbii disaxariddir, arpa, çovdar və digər taxıllı bitkilərin, həmçinin pomidorun tərkibində vardır. Β-D-glucopyranosyl fosfat ve D-glycose'dan maltozun biyosentezi,yalnız bazı bakteriyalar növlərində məlumdur. Heyvan və bitki orqanizmlərində maltoza nişastanın və qlikogenin fermentativ parçalanması ilə alınır. Maltoza insan orqanizmi tərəfindən asanlıqla mənimsənilir. Maltoza heyvan və insanların həzm şirələrində, kif göbələklərdə və mayada olan α -qlükozidaza fermentinin təsiri nəticəsində iki α-qlükoza qalığına bölünür. İnsanın bağırsaq mukozasında bu fermentin genetik cəhətdən olmaması nəticəsində maltozaya qarşı anadangəlmə dözümsüzlük olan ağır xəstəliyə gətirib çıxarır.

Kimyəvi adı

α-Maltoza - (2R,3R,4S,5R,6R)-5-[(2R,3R,4S,5R,6R)-2,3,4-trihidroksi-6-(hidroksimetil)oksanil]oksi-6-(hidroksimetil)oksan-2,3,4-triol β-Maltoza — (2S,3R,4S,5R,6R)-5-[(2R,3R,4S,5R,6R)-2,3,4-trihidroksi-6-(hidroksimetil)oksanil]oksi-6-(hidroksimetil)oksan-2,3,4-triol

Fiziki xassələri

Maıtoza suda asanlıqla həll olur, şirin dada malikdir. Maltozanın molekul kütləsi 342.32-dir. Maltozanın (susuz) ərimə temperaturu – 1020C-dir (susuz). Kimyəvi xassələri

İzomaltoza

Maltoza bərpaolunmuş şəkərdir, çünki əvəzedilməmiş yarı asetal hidroksil qrupuna malikdir. Maltoza durulaşdırılmış turşunun iştirakı ilə qaynadıqda və fermentin təsiri altında hidroliz olunur (2 qlükoza molekulu C6H12O6 əmələ gəlir).

Mənbə

• Xимия углеводов. — М.:, 1967.
• Харрис Г. Основы биохимической генетики человека. Пер. с англ. — М.:, 1973.