Yozef Pilsudski: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 193:
Buna baxmayaraq, növbəti bir neçə həftə ərzində [[1920]]-ci ilin [[avqust]] ayı boyunca baş verən [[Varşava döyüşü (1920)|Varşava döyüşü]]<nowiki/>ndə ənənəvi olmayan və riskli strategiyası ilə Pilsudski [[Qızıl Ordu]]<nowiki/>nun irəliləməsini dayandırdı.<ref name="CCC"></ref> Yozef Pilsudski və Tadeuş Rozvadovski tərəfindən hazırlanmış olan Polyak planı sonralar digərləri tərəfindən daha da inkişaf etdirildi.<ref>{{harvnb|Erickson|2001|p=95}}</ref> Sonralar Pilsudskinin tərəfdarları onun bu planın hazırlanmasındakı rolunu qabardaraq, təkbaşına hazırlaması səviyyəsinə çatdırdığı halda, əleyhdarları onun rolunu ən aza endirməyə çalışacaqdı.<ref name="AAAA">{{harvnb|Lönnroth|1994|p=230}}</ref> Qərbdə uzun müddət gəzən söz-söhbət Polşanın xilaskarının Polşadakı Fransa Hərbi Missiyasının rəhbəri olan general Maksim Veyqand olması şəklində olsa da, çağdaş tarixçilərin araşdırmaları bu rolun minimum səviyyədə olduğunu göstərir.<ref name="BB"></ref><ref name="AAAA"></ref><ref>Szczepański, Janusz. [https://web.archive.org/web/20071202074444/http://www.mowiawieki.pl/artykul.html?id_artykul=404 "Kontrowersje Wokół Bitwy Warszawskiej 1920 Roku (Controversies surrounding the Battle of Warsaw in 1920)"]. Mówią Wieki online (in Polish). Archived from [http://www.mowiawieki.pl/artykul.html?id_artykul=404 the original] on 2 December 2007. Retrieved 15 January 2008.</ref>
Pilsudskinin planı Polşa ordusunun [[Visla|Visla çayı]] boyunca geri çəkilərək Varşavada yerləşən [[Vepş çayı]]<nowiki/>ndakı körpülər daxil olmaqla müdafiə xətti qurması və birliklərin 25%-ni cənub istiqamətinə əks-hücum üçün cəmləməkdən ibarət idi. Planın davamında general Yozef Hallerin komandanlığındakı iki ordunun şərqdən [[Varşava]]<nowiki/>ya doğru hücuma keçən [[Qızıl Ordu]] qarşısında geri çəkilməyərək nəyin bahasında olur-olsun öz mövqelərini qorumaları nəzərdə tutulmuşdu. Eyni zamanda, general Vladislav Sikorskinin komandanlığındakı bir ordu Varşavanın şimalında mövqe tutaraq Polşa ordusunun xəttini buradan mühasirəyə almağa çalışan Qızıl Ordunun önünü kəsməli idi. Döyüşdə ən əhəmiyyətli rol isə yeni yığılmış və döyüşlərdə təcrübə qazanmış 20 min nəfərlik Tətil ordusu olaraq da adlandırılan ehtiyat ordunun üzərinə düşürdü. Bu orduya Pilsudski şəxsən komandanlıq edirdi. Ehtiyat ordu Visla-Vepş üçbucağından Polşa kəşfiyyatının müəyyənləşdirdiyi Qızıl Ordunun zəif cinahları olan qərb və cənub-qərb istiqamətlərindən şimala doğru ildırım sürətilə hücuma keçməli idi. Bu hücum Qızıl Ordunun qərb cəbhəsini ehtiyat qüvvələrindən ayrı salacaq və Sovet hücum hərəkatının nizamını pozacaqdı. Ən sonda isə Sikorskinin komandanlığındakı ordu ilə Pilsudskinin komandanlığındakı ehtiyat ordu arasındakı boşluq [[Şərqi Prussiya]] sərhəddinə doğru bağlanacaq və mühasirəyə alınan Qırmızı Ordu yox ediləcəkdi.<ref>{{harvnb|Cisek|2002|p=140-141}}</ref><ref name="BBBB">{{harvnb|Urbankowski|1997|p=346-358}}</ref>
[[Şəkil:Pilsudski and Rydz-Smigly.jpg|230px|thumb|right|Yozef Pilsudski <small>(solda)</small> və Eduard Ridz-Smiql <small>(sağda)</small> [[Sovet-Polşa müharibəsi]] ərəfəsində.]]
Pilsudskinin planı tənqidlərlə üzləşdi, ancaq Polşa ordusunun ümidsiz vəziyyətini nəzərə alan digər komandanlar onun planı ilə razılaşdılar. Şifrələnmiş Sovet radio əlaqəsinin üzə çıxarılması da daxil olmaqla etibarlı kəşfiyyat məlumatlarına əsaslanan bu planı Pilsudskinin rəsmi hərbi təhsilinin yoxluğuna diqqət çəkmək üçün yüksək rütbəli ordu komandanları və hərbi ekspertlər tərəfindən "həvəskar" olaraq qiymətləndirildi. Planın bir nüsxəsi [[Qızıl Ordu]]<nowiki/>nun komandanı olan [[Mixail Tuxaçevski]]<nowiki/>nin əlinə keçdikdə isə, o bunu hiylə olaraq dəyərləndirdi və məhəl qoymadı.<ref>{{harvnb|Davies|2003|p=197}}</ref> Bunun nəticəsində Qızıl Ordu bir neçə gün sonra [[Varşava]] yaxınlığında ən ağır məğlubiyyətlərindən birini yaşadı.<ref name="CCC"></ref>
Seymdəki Milli Demokratlardan olan vəkil Stanislav Stronski Pilsudskinin "Ukrayna sərgüzəştləri"ni qınadığı halda, [[Qızıl Ordu]]<nowiki/>nun məğlubiyyətini ifadə etmək üçün "Varşavadakı möcuzə" ifadəsindən istifadə etmişdir. Stronskinin Pilsudskiyə yönəlmiş bu ifadəsindəki ironiya niyətindən xəbərsiz olan vətənpərvər və dindar [[polyaklar]] bunu tərif olaraq qəbul etdilər. Fransa Hərbi Missiyasındakı kiçik bir nümayəndə olan [[Şarl de Qoll]] [[Sovet-Polşa müharibəsi]] və Pilsudskinin təcrübəsindəki bəzi məqamlardan özü üçün dərs çıxardı.
| |||