Vikipediya

İblis: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{iş gedirİslam}}
'''İblis''' (alternativ olaraq '''Eblis<ref>{{cite book|first=Constance Victoria|last=Briggs|title=The Encyclopedia of God: An A-Z Guide to Thoughts, Ideas, and Beliefs about God|publisher=[[Hampton Roads Publishing Company]]|location=Newburyport, Massachusetts|date=2003|ISBN=978-1-612-83225-8}}</ref>''' və ya İ'''bris<ref>Nagawasa, Eiji
[[Şəkil:GustaveDoreParadiseLostSatanProfile.jpg|thumb|280px|"İtirilmiş cənnət" poemasında İblis surəti]]
''An Introductory Note on Contemporary Arabic Thought'' 1992-03</ref>''') Quranda Adəmin yaranması və onun qarşısında səcdə etməsi əmrləri ilə əlaqəli bəhs edilən bir varlıqdır. Səcdə əmrini qəbul etmədiyinə görə qovulmuşdur. Bir çox [[İslamın qızıl çağı|klassik alim]]<nowiki/>ə görə, İblis [[İslamda mələklər|mələk]] idi,<ref>{{cite book|first=Alford T.|last=Welch|title=Studies in Qur'an and Tafsir|publisher=[[Scholars Press]]|location=Riga, Latvia|date=2008|page=756}}</ref><ref>{{cite book|first=Richard|last=Gauvain|title=Salafi Ritual Purity: In the Presence of God|publisher=[[Routledge]]|location=Abingdon, England|date=2013|ISBN=978-0710313560|page=73}}</ref><ref>Mustafa ÖZTÜRK JOURNAL OF ISLAMIC RESEARCH Vol 2 No 2 December 2009</ref> lakin əksər çağdaş alim onu cin olaraq qəbul edir.<ref>Gauvin, page 69</ref> Tanrı tərəfindən qovulduğuna görə xristian ənənələrində tez-tez [[şeytan]]<nowiki/>la müqayisə olunur. İslam ənənəsində İblis tez-tez ə''l-Şeytan'' ilə eyniləşdirilir, bunu dəvamında tez-tez "əl-rəcim''"'' (lənətə gəlmiş) [[epitet]]<nowiki/>i izləyir.<ref>Adam Silverstein ''On the original meaning of the Qur’ānic term al-Shaytān al-Rajīm'' Journal of the American Oriental Society, January 2013</ref> Ancaq ''Şeytan'' ifadəsi özlüyündə şər qüvvəni nəzərdə tutaraq istifadə edilrsə də, ''İblis'' özü İslam ənənələrində daha çox məna daşıyır.<ref>{{cite book|first=Massimo|last=Campanini|title=The Qur'an: The Basics|publisher=[[Routledge]]|location=Abingdon, England|date=2013|ISBN=978-1138666306}}</ref>
'''İblis''' göylərdən qovulmuş və [[Allah]]ın düşməninə çevrilmiş, dindarları düz yoldan azdıran cinlər nəslindən olan ifritin adıdır. Xristianlardakı dyavolun (satananın) sinonimidir. İblisin əsl adı Haris, Halis və ya Həris olmuşdur. Şeytan isə iblisin balalarının və köməkçilərinin adıdır. İblis, Allahın yaratdığı ilk insana - [[Adəm]]ə təzim etmək barədə Onun əmrindən çıxmışdır. Buna görə də o, göylərdən
qovulmuş və cəhənnəm əzabına düçar edilmişdir. Lakin iblis Allahdan cəzalandırılması üçün Məhşər (Qiyamət) gününədək möhlət istəmiş və and içmişdir ki, Yer üzərində insanları yollarından azdıracaq.
 
İblis oddan yaradıldı və mələk deyil və ya oddan yaradılmış bir mələk idi. Lakin sonradan o, Allahın torpaqdan yaratdığı [[Adəm]]ə sitayiş etməkdən boyun qaçırmış və bunun üstündə səmadan yerə endirilmişdir.<ref>Bu barədə Əraf surəsinin 11-13-cü ayələrində qeyd olunur: ''Sizi (babanız Adəmi) yaratdıq, sonra sizə surət verdik və mələklərə: "Adəmə səcdə edin!" - dedik. İblisdən başqa hamısı səcdə etdi. O, səcdə olanlardan olmadı.
(Allah iblisə): "Mən sənə əmr edəndə sənə səcdə etməyə nə mane oldu?" - deyə buyurdu. (İblis: ) "Mən ondan daha yaxşıyam (üstünəm), çünki Sən məni oddan, onu isə palçıqdan yaratdın!" - dedi.
(Allah) buyurdu: "Oradan (Cənnətdən) aşağı en. Orada sənə (Allahın əmrinə) təkəbbür göstərmək yaraşmaz. (Oradan) çıx, çünki sən alçaqlardansan!"''</ref> Qisas almaq üçün o, Adəmi və [[Həvva]]nı tovlayıb cənnət ağaçının meyvəsi üçün qoyulan qadağanı pozmağa sövq etmiş və bu, onların cənnətdən qovulmasına səbəb olmuşdur. O vaxtdan bəri müxtəlif şər cinlərin – şeytanların köməyi ilə İblis hər yerdə adamlara ziyan vurmağa və onları günaha məcbur etməyə çalışır.
== Quranda Şeytan haqqında ==
 
:Həqiqətən, Şeytan sizin düşməninizdir, onu (özünüzə) düşmən tutun. O özünə uyanları cəhənnəm əhli olmağa çağırır .<ref>[[Fatir surəsi]], 6</ref>
:Şeytan sizi yoxsulluqla qorxudaraq alçaq işlərə sövq edər, Allah isə (əksinə) sizə bağışlanmaq və bərəkət və’dəsi verər. Allah (mərhəməti ilə) genişdir, (hər şeyi) biləndir.<ref>[[Bəqərə surəsi]], 268</ref>
:Ehtiyatlı olun ki, dünya həyatı sizi aldatmasın. Şeytan sizi Allaha arxayın edib (Allah Öz bəndələrinə mehribandır, onların hamısını bağışlayacaq, günahlarından keçəcək deyə) tovlamasın!<ref>Loğman surəsi, 33</ref>
:"Ey Adəm övlаdlаrı! Şeytаn sizin аtа-аnаnızı Cənnətdən çıxаrdıb аyıb yerlərini özlərinə göstərmək üçün libаslаrını soyundurduğu kimi, sizi də аldаtmаsın. O və onun dəstəsi sizi, onlаrı görmədiyiniz yerdən görürlər. Həqiqətən, Biz şeytаnlаrı imаn gətirməyənlərin dostlаrı etdik." <ref>[[Əraf surəsi]], 27</ref>
: ''Ey Adəm övladı! Məgər Mən sizdən əhd almadımmı ki, Şeytana ibadət etməyin, o sizin açıq-aşkar düşməninizdir və (sizə buyurmadımmı ki) Mənə ibadət edin, doğru yol budur?!''<ref>Yasin surəsi, 60-61</ref>
 
== Şeytanın vəsvəsələri ==
# [[Şirk]]ə dəvət.
# [[Bidət]]ə dəvət
# [[İslamda böyük günahlar|Böyük günahlar]]a dəvət.
# [[Kiçik günahlar]]a dəvət
# [[Məkruh]] əməllərə dəvət
# [[Savab]]ı çox olan işdən uzaqlaşdırmaq üçün savabı az olan işə dəvət.
 
== Həmçinin bax ==
 
* [[Cin]]
 
== İstinadlar ==
{{reflist}}
{{İstinad siyahısı}}
 
== Xarici keçidlər ==
 
{{din-qaralama}}
 
[[Kateqoriya:Din]]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/İblis"