Quba xanlığı: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Agilli (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 75:
|qeyd =
}}
'''Quba xanlığı''' ({{dil-az2|قوبا خان‌لیغی}}, {{dil-fa|خانات قبه&lrm;}}, {{dil-lez|Къубадин шарвал}}) — 1680–1810-cu illərdə [[Azərbaycan]]ın şimal-şərqində mövcud olmuş ən güclü<ref>"...khanates of Sheki, Karabagh, and Kuba became the most powerful" Russian Azerbaijan, 1905–1920 – The Shaping of a National Identity in a Muslim Community, p. 17. Cambridge University Press</ref> tarixi feodal dövlətlərdən biri. Xanlığın əsasını [[1726]]-cı ildə Hüseynəli xan qoydu. O, əvvəlcə xanlığı hakim kimi, [[Nadir şah Əfşar]]ın ölümündən sonra isə müstəqil idarə etməyə başladı. Xanlığın iqamətgahı əvvəlcə [[Xudat]] qalası, 1735-ci ildən isə [[Quba]] şəhəri oldu. Quba şərq üsulu ilə divar və qalalarla möhkəmləndirilmiş bir şəhər idi. Xanlıq şərqdə [[Xəzər dənizi]], şimalda [[Dərbənd xanlığı]] və Tabasaran əraziləri, qərbdə [[Şəki xanlığı]], cənubi-qərbdə [[Şamaxı xanlığı]], cənubda [[Bakı xanlığı]] ilə həmsərhəd idi. Tərkibində Quba, Rustov, [[Buduq mahalı|Buduq]], [[Müşkür mahalı|Müşkür]], Bərmək və digər mahallar vardı.<ref>{{cite web|url=http://www.azerbaijans.com/content_388_az.html|language=az|publisher=[http://www.azerbaijans.com/ azerbaijans.com]|accessdate=12 yanvar 2019|title=Quba xanlığı|archivedate=12 yanvar 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190112165528/http://www.azerbaijans.com/content_388_az.html}}</ref>
 
XVIII əsrin ortalarında Quba xanlığının taxtına Hüseynəli xan keçdi. XVIII əsrin 40-cı illərində Hüseynəli xan Quba əyalətini müstəqil xanlıq etmişdi. [[1747]]-ci ildə Nadir şahın ölümündən sonra [[İran]]da feodal çəkişmələrin başlandığı dövrdə o, Rusiya ilə dostluq münasibətini saxlayaraq, hakimiyyətini daha da möhkəmləndirdi. [[1756]]-cı ildə Səlyan xanlığını Quba xanlığına birləşdirdi. Onun dövründə Axtıpara, Altıpara, Doqquzpara Quba xanlığına birləşdirildi. [[1770]]-cı ildə Azərbaycanda olmuş S. Qmelinin məlumatına görə, Qulqan, Şabran, Rüdbar da Quba xanlığına birləşdirildi. [[1758]]-ci ildə Hüseynəli xan vəfat etdi. Hakimiyyətə onun 22 yaşlı oğlu [[Fətəli xan Qubalı|Fətəli xan]] keçdi.<ref>{{cite web|author=“Azadlıq”ın Araşdırmaçı Jurnalistlər Qrupu|title=Azərbaycan tarixinin ən güclü xanlığı-Quba xanlığı|url=https://www.azadliq.info/8806.html|date=27 sentyabr 2011|publisher=[https://www.azadliq.info/ azadliq.info]|accessdate=12 yanvar 2019|archivedate=12 yanvar 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190112163845/https://www.azadliq.info/8806.html|language=az}}</ref>