Şirvanşahlar: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
"AbuHarbSalar.png" faylı silinir, çünki bu fayl Sealle tərəfindən Wikimedia Commons-dan silinmişdir. Silinmə səbəbi: per c:Commons:Deletion requests/Files uploaded by Mr rqasimzade.
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 23:
|Rodovid =
}}
'''Şirvanşahlar''' – [[Şirvanşahlar dövləti]]ndə hakim sülalə. Ərəb mənşəli sülalə olmuşdur. Ərəb işğalına qədərki şirvan hakimləri ilk Şirvanşahlar adlanır. 9-cu əsrdən hakimiyyətə gələn Şirvanşahların isə elmi ədəbiyyat son zamanlardək [[Məzyədilər]], Kəsiranilər və Dərbədilər adı ilə ayrı-ayrı sülalərdən ibarət olduğunu göstərilirdi, ancaq son tədqiqatlar hər üç sülalənin vahid xanədana mənsub olduğunu sübut edir.<ref>[[Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası]], cild X, məqalə '''" Şirvanşahlar"'''</ref> Ərəb istilasına qədərki erkən Şirvanşahlar haqqında məlumat yoxdur. Sara Aşurbəyliyə görə<ref>Sara Aşurbəyli. Şirvanşahlar dövləti. Avrasiya press, Bakı, 2006</ref>, çox güman ki, bu ilk Şirvanşahlar yerli əhalidən deyil, [[Sasani]] şahlarına qohum olub, onlara tabe olan və sonuncuların ölkənin şimal sərhədlərinin qorunmasını etibar etdikləri adamlar idilər. Beləliklə onların İran məşəli olmaları güman edilir. Sonrakı Şirvanşahlar [[Ərəb]] əsilli sonradan [[fars]]laşmış hakim sülalə idi. Məzyədi [[ərəblər]]dən idilər və V.F.Minorskinin fikrincə, bu sülalə fasiləsiz olaraq 1000 ilə yaxın hakimiyyət sürmüşdür<ref>B.Ф.Mинopcкий. Иcтopия Шиpвaнa и Дepбeндa X-XI вв. M., 1963</ref>.
 
Şirvanşahlar sülaləsinin banisi [[Yezid ibn Məzyəd]]dir. O, ərəblərin Əş-Şeyban tayfasındandır. Əş-Şeyban tayfası [[Məhəmməd Peyğəmbər]]in ulu babası olan [[Mudar]]ın qardaşı [[Rəbiə bin Nizar]]ın qurduğu [[Rabia qəbiləsi]]ndəndir.<ref>Süleyman Əliyarlı – Azərbaycan tarixi, Bakı, 2008, səh 267</ref> [[Rəbiə tayfası]]dan olan [[Salman ibn Rəbiə]] xəlifə [[Osman ibn Əffan|Osman]]ın zamanında [[Aran]]ı işğal etdi. Rəbiə tayfasının Şeybanilər nəslindən olan [[Məzyədilər]] də bu vaxtdan bölgədə yerləşməyə başladılar. Məzyədilərin nümayəndəsi sərkərdə [[Yezid ibn Məzyəd]] 799—801-ci illərdə Aran, Şirvan, [[Dərbənd]] və indiki Ermənistan ərazisinin hakimi idi. Ərazini idarə edən ərəb canişini Yezid ibn Məzyədin iqamətgahı [[Bərdə]]də idi. Onun dövründə çox sayda Rəbiə tayfasından, həmçinin Misirdən və Suriyadan olan ərəblər bölgəyə köçdu. Yezid ibn Məzyəd 801-ci ildə Bərdədə ölmüş və burada da dəfn olunmuşdu.<ref>Süleyman Əliyarlı – Azərbaycan tarixi, Bakı, 2008, səh 269</ref>