Şaxəndan: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 25:
|Vikianbar =
}}
'''Şaxəndan''' və ya '''Şahxəndan''' - [[Azərbaycan|Azərbaycanın]] [[Şamaxı]] şəhərinin cənub-qərb hissəsində yerləşən, şəhərdə qorunub saxlanan üç qədim qəbiristanlığının ən qədimi .{{Sfn|Джидди|1981}}. [[XV əsr|XV əsrin]] məşhur şairi [[İmadəddin Nəsimi|Nəsiminin]] qardaşı, şair Şahxəndan (Şah-i Xəndan) ehtimal ki, burada dəfn olunur və qəbiristanlıq onun adını daşıyır .{{Sfn|ASE|1987}} .
 
== Təsviri və öyrənilməsi ==
Yerli sakinlərin dediklərinə görə, Şahxəndan (mənası yaraşıqlı, şən) Nəsiminin qardaşının ləqəbli idi və burada dəfn olunduğu üçün qəbiristanlıq onun adını daşıyır .{{Sfn|Джидди|1981}}. Şaxəndanda səkkizbucaqlı bir səkkizbucaqlı məqbərənin qalıqları aşkar edilmişdir. Məqbərənin içərisində qəbir daşı yerə doğru bir qədər dərinləşən iki qəbir var. Atmosfer təsiri nəticəsində yazılar tamamilə silinib. Qəbir daşının arxa tərəfində [[XIV əsr|XIV-]]XV əsrlərdə Azərbaycanın qəbir daşlarına xas bir təsvir var. Azərbaycan arxeoloqu Hüseyn Ciddi qeyd edir ki, bu, qəbir Şaxəndanın - Nəsiminin qardaşınındır. Ciddinin fikrincə bu doğrudursa, onda, XIV-XV əsrlərdə şəhərin qəbiristanlığı bu ərazidə yerləşirdi. Bunu qismən XV-XVI əsrlərə aid olan digər qəbirlər də təsdiqləyir. Qəbiristanlığın qədim qəbirüstü daşlarının çoxu itirilmiş, bəziləri isə yer altındadır .{{Sfn|Джидди|1981}}. 2019-cu ildə Şahxəndanın türbəsinin ətrafında təmizlik və abadlıq işləri avstriyalı bərpaçı-memar Erik Pumerin rəhbərliyi ilə aparılıb.<ref>[https://president.az/articles/35125 İlham Əliyev Şamaxıda Şahxəndan türbəsinin ətrafında aparılan abadlıq işləri ilə tanış olub]</ref>
 
[[1970|1970-1971]] - [[1970|ci]] illərdə şəhərdə aparılan tikinti işləri zamanı. əvvəllər köhnə bazarın yerləşdiyi Şamaxanın qərb hissəsində və ətrafında çoxlu məzarlar tapılmışdır. Qəbir daşları üzərindəki [[Kufi xətti|Kufi]] kitabələrinə görə tədqiqatçılar bu qəbirlərin [[XI əsr|XI]] - [[XII əsr|XII]] əsrlərə aid olduğu qənaətinə gəlirlər. Bu qəbiristanlıq bir dəfə Şaxəndana qədər uzandı. Ciddinin fikrincə, orta əsrlərdə Şaxəndan Şamaxının əsas qəbiristanlığı olmuşdur. Tezliklə şəhərin genişlənməsi ilə əsas qəbiristanlıq “[[Yeddigünbəz türbələr kompleksi|Yeddi Günbəz]]” və “Lalezar” qəbiristanlıqlarının yerləşdiyi təpəyə köçürüldü .{{Sfn|Джидди|1981}} .
 
Məşhur Azərbaycan şairi [[Seyid Əzim Şirvani]], Şaxəndan qəbiristanlığında dəfn edilməyi vəsiyyət etmişdir və məzarı da orada yerləşir .{{Sfn|Джидди|1981}}. <gallery>
Şəkil:Mausoleum of Shakhandan2.JPG|Qəbiristanlıqdakı səkkizguşəli məqbərə, ehtimal ki, [[Nəsimi]]nin qardaşı Şaxəndanın məzarının üstündə
Şəkil:Mausoleum of Shakhandan5.JPG|Məqbərənin içərisindəki məzar daşları