Sədərək rayonu: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 89:
 
=== Qarabağ müharibəsi ===
[[Qarabağ müharibəsi]] dövründə Sədərək 14 dəfə [[Ermənistan ordusununordusu]]nun hücumuna məruz qalaraq ciddi dağıntılarla üzləşdi. 1989-cu ildən Sədərək rayonunun hissəsi olan [[Kərki]]nin başını qara buludlar aldı. Ermənilər Sədərəkdən Kərkiyə gedən avtomobil yolunu kəsdiyindən hər axşam Sədərəkdən Kərkiyə "Qaraağac-Cəhənnəmdərə" yolu ilə yük maşını ilə, bəzən də piyada 30-40 nəfər könüllü müdafiəçi gedir, gecəni səhərə qədər kərkililərlə birlikdə kəndin keşiyini çəkirdilər. 1990-cı il yanvarın 15-də səhər saat 4 radələrindən axşama qədər atışma getsə də, ermənilərlə döyüşən Kərkinin müdafiəçilərinin bütün səylərinə baxmayaraq, Kərki ermənilərin əlinə keçir. Sədərək 1990-1993-cü illərdə 14 dəfə ermənilərin güclü hücumuna məruz qalıb. Sədərəyə 300-ə yaxın top mərmisi atılıb, 500-ə yaxın ev, məktəb, ictimai-inzibati binalar, sosial obyektlər dağıdılıb. 1990-cı il yanvar ayının 15-də erməni-rus birləşmələri Sədərək yaxınlığındakı çox mühüm strateji əhəmiyyətə malik olan Kərki kəndini işğal etməklə, Sədərəyin şimali-şərq istiqamətindən öz hərbi qüvvələrini Sədərəyə tərəf xeyli irəlilədə bilmiş, Əjdəkan, Cintəndiri, Beşbarmaq, Ucubiz və Mil istiqamətlərindən Sədərəyi, bir növ, mühasirə vəziyyətinə salmışdılar.
 
1990-cı il anvarın 19-da səhər saat 11 radələrində eşidilən atəş səsləri sədərəkliləri səfərbər edir. Naxçıvanın və Şərurun bütün rayon və kəndlərindən bu xəbəri eşidənlər Sədərəyin köməyinə gəlirlər. Naxçıvanın müxtəlif bölgələrindən - Şərurdan, Ordubaddan, Culfadan, Naxçıvan şəhərindən, Nehrəmdən və digər kəndlərdən gələnlər sinələrini düşmənin önündə sipər edirlər. Yanvarın 19-da Sədərək ilk şəhidlərini verir: Məhərrəm Seyidov, Mirhəşim Seyidov, Məhəmməd Məmmədov, Etibar Əhmədov, İdris Məmmədov, Abbasəli Nəzərəliyev, balaca Malik və Elvin qardaşları.
 
[[Azərbaycan SSR Ali Soveti]] Rəyasət heyətinin qərarı ilə 29 avqust 1990-cı ildə Sədərək rayonu yaradılır. Buna qədər Sədərək [[Şərur rayonununrayonu]]nun tərkibində olub. 1992-ci ilin may ayında Laçının işğalından sonra Ermənistan ordusu bütün qüvvələrini cəmləşdirib üç istiqamətdən - Əjdəkan dağı, Beşbarmaq-Ucubiz və Mil dağı-Qaraburun istiqamətlərindən hücuma keçərək Sədərək rayonunu işğal etməyə cəh etdilər. Düşmənin ağır hücum əməliyyatları nəticəsində Sədərək 38 şəhid verir. Mildə şəhid olanlardan 17 nəfərin cəsədini götürmək mümkün olmur. Heydər Əliyevin səyi nəticəsində 10 gün sonra döyüşdükləri səngərdən götürülərək torpağa tapşırılır. Ağır yaralıların Türkiyəyə[[Türkiyə]]yə müalicəyə göndərilir.<ref>[https://ordu.az/az/news/167624/naxcivanin-qeyret-qalasi-sederek Naxçıvanın qeyrət qalası - Sədərək]</ref>
 
== Coğrafiyası ==