Çako müharibəsi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k →‎top: texniki düzəliş, typos fixed: ehtiyyat → ehtiyat using AWB
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 20:
|qeydlər =
}}
'''Cako müharibəsi''' [[1932]]-[[1935]] ci illərdə [[Paraqvay]] və [[Boliviya]] arasında [[Qran-Cako]] (hansı ki orada böyük neft ehtiyatıehtiyatının olması vardıehtimal edilirdi. Bununla belə yalnız 2012-ci ildə bu ehtiyyatlar aşkarlanır<ref>{{Cite web |url=http://top.rbc.ru/economics/27/11/2012/833626.shtml |title=Paraqvayda neft aşkarlandı:: İqtisadiyat :: Top.rbc.ru |accessdate=2012-12-08 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20150604184057/http://top.rbc.ru/economics/27/11/2012/833626.shtml |archivedate=2015-06-04 |deadlink=yes }}</ref>) vilayyətinəvilayətinə sahiblənmə uğrunda baş verib. Bu Latın Amerikası tarixinə ən qanlı müharibə kimi düşüb.
 
== Müharibənin tarixi ==
Ərazi mübahisəsi Boliviya və Paraqvay Şimali Canko ərazisinə sahiblənmə hələ dövlərin müstəqillik elan edilməsindən başlayır. Belə ki Paraqvay [[1811]], Boliviya isə [[1825]] ci illərdə qurtuluşunu elan etdiləretdir. Paraqvay daha tez qurtuluşu elan etməsi ona bir çox üstünlüklər verdiverir. Paraqvay bölgə də öz qoşunlarını yerləşdirir və inzibati hakimiyyətini qurur. Bu əraziyə [[Braziliya]]da iddia edirdiedir. Bu çətinliklərin səbəbi [[İspaniya]]nın hakimiyyəti zamanında burada dəqiq sərhədinisərhədin müəyyənləşdirməməsi idi.Bu isə ərazinin quraq olması, iqlimi və əhali tərəfindən az məskunlaşması təsir edirdi.Sərhədin müəyyənləşdirilməsi üçün XIX əsrdən başlanılsada bir nəticə əldə olunmadı.1905-ci ildə Boliviya bölgəyə qoşunlarını yerləşdirir və istehkamlar salır.Buna Paraqvayın cavabı [[1904]]-cü ildəki çevriliş və [[Paraqvay vətəndaş müharibəsi (1922-1923)]] səbəbindən gecikdirdi.Region əhalisi getdikcə artırdı .Paraqvay isə bölgəni iqtisadi cəhətdən özünə birləşdirmək üçün Puerto-Kasadaya 200&nbsp;km-lik dəmir yolu xətti çəkir.Bu Paraqvay üçün ümumilli məsələ olmasının əsas səbəbi [[Paraqvay müharibəsi]]ndə demək olar ki ərazisinin yarıya qədərini itirməsi idi.Paraqvay Boliviyaya bir qədər torpaq təklif edirdi.Boliviya isə ya hamısı, ya da heçnə şuarını deməsi müharibəni qaçılmaz edirdi.1928-ci ildə Paraqvay kavalerləri Kanquardiya Boliviya düşərgəsinə hücüm təşkil edir və 6 əsgər ölür.Boliviya cavab olaraq Bokeron bölgəsini işğal edir.Millətlər liqası bu münaqişəni yumşalda bilir.[[1929]]-cu ilin 16 sentyabrında Paraqvaylılar Boliviya düşərgəsini yenidən təmir edəcəyini və Bokeron isə geri qaytarilması ilə nəticələndi.[[1930]]-cu ilin 1 mayında iki dövlət arasında danışıqlar başladı .Bu zaman Boliviya 2150 min, Paraqvay isə 800 min nəfər təşkil edirdi.
 
== Müharibə öncəki vəziyyət ==