|
=== Maddi-mədəni irsi ===
Göygöl rayonu füsunkar təbiəti ilə yanaşı, tarix və mədəniyyət abidələri ilə də zəngindir. Rayon ərazisində XII, XIV, XVI və XIX əsrlərə aid 31 yerli əhəmiyyətli tarixi və memarlıq incəsənət abidələri mövcuddur, bunlardan 8-i kurqan, nekropol və açıq düşərgə, digərləri isə bina və körpülərdir. Xanlar şəhərində 1854-cü ildə tikilmiş "Lüteran" adlanan alman kilsəsi,<ref>{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=PLK_3_0W3qI |title=Azərbaycan almanları: Helenendorf bu gün |author=AzərTAc |date= 24.09.2016|work= |publisher=[http://www.youtube.com Youtube.com] |accessdate=2016-09-27 |language=az }}</ref> XVI əsrə aid iki gözlü körpü, 1896-cı ildə tikilmiş üç gözlü körpü, XII əsrə aid [[Ağ körpü]], XIX əsrdə almanlar tərəfindən tikilmiş 9 memarlıq incəsənət abidələri, [[Zurnabad]] kəndində XII əsrə aid Qala, keçmiş Sarıqaya kəndində XVI əsrə aid Türbə, [[Dozular]] kəndində XVI əsrə aid bir gözlü körpü, [[Topalhəsənli]] kəndində taixi məlum olmayan iki tağlı daş körpü, Şəhriyar kəndində 1674-cü ildə tikilmiş Qabriyel kilsəsi, Çaykənd kəndində taixi məlum olmayan Anahid məbədi və Müqəddəs Məryəm kilsəsi, Yeni-Zod kəndindən 300 m məsafədə Alban kilsəsi, 3 km məsafədə Alban məbədi, Balçılı və Üçbulaq kəndlərinin ərazisində taixi məlum olmayan "Qız-qalası", Köşkü kəndində dəmir dövrünə aid kurqan, Balçılı və Quşqara kəndlərinin ərazisində Tunc dövrünün axırı, Dəmir dövrünün əvvəlinə aid qəbrlər vardır.
== '''Göygöl Milli Parkı''' ==
Göygöl Milli Parkı Kiçik Qafqazın şimal-şərqində Kəpəz dağının ətəyində yerləşir.
Yüksək dağ zonasında yerləşən Göygöl Milli Parkı Dövlət başçımızın 01 aprel [[2008]]-ci il tarixli, 2744 saylı sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri şəbəkəsinin genişləndirilməsi, biomüxtəlifliyin qorunub saxlanılması, təbii resursların səmərəli istifadə edilməsi, ekoturizmin inkişaf etdirilməsi və respublikanın təbii irsinin geniş miqyasda təbliğ olunması məqsədi ilə yaradılmışdır.
Göygöl Milli Parkı dəniz səviyyəsindən 1100 m-dən 3065 metrədək hündürlükdədir. Onun ümumi sahəsi 12755 hektardır, o, cümlədən 6739 ha Göygöl dövlət qoruğunun, 1577 ha dövlət meşə fondunun, 3909 ha Göygöl rayonunun, 300 ha Daşkəsən rayonunun, 230 ha Göranboy rayonunun payına düşür.
Göygöl Milli Parkının tərkibinə meşələr, göllər, çaylar daxildir, bitki örtüyü yüksək dağ çəmənliyindən və meşə zonasından ibarətdir, burada çox zəngin bitki aləminə malik təbii bitki qruplaşmaları vardır ki, bunlar da zəngin floristik tərkiblidir. Alp və subalp çəmənliklərin əsas nümayəndələri bunlardır: qafqaz bənövşəsi, alp dişəsi, Steven zəncirotu, xırda çiçəkli ziboldiya, müxtəlif zəngçiçəyi növləri, çobanyastığı, şırımlı topal, ağbığ, qırtıc, və başqa faydalı dərman və zəhərli bitki növləri vardır.
Göygöl Milli Parkının dağ meşəsi dəniz səviyyəsindən 1000 metrdən 2200 metrədək hündürlükdə olan yamaclarda yerləşir. Meşənin tərkibində 76 ağac və kol növü vardır. Meşədəki ağacların əsas növləri şərq fıstığı, şərq palıdı, qafqaz vələsi, qarmaqvari şam, müxtəlif toz ağacı və ağcaqayın növlərindən ibarətdir.
Kol növlərindən ən çox təsadüf edilən isə zoğal, zəncir, kəndəlaş, böyürtkən, itburnu, yabanı fındıq, kərməşov, əzgil və başqalarıdır.
Göygöl Milli Parkının heyvanat aləminə bir çox heyvan və quş növləri daxildir. Bunların arasında qafqaz maralı, dağ keçisi, cüyür, porsuq, dovşan, dağ və meşə dələsi, qafqaz tetraları, çil quşlar – dağ hindiquşları, boz kəklik, bülbül və s. rast gəlmək olur.
== İstinadlar ==
|
