İşquz: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 33:
 
[[Assurlar]]a qarşı mübarizədə [[mannalar]] [[skiflər]]in köməyindən faydalanır,müttəfiq kimi birgə çıxış edirdilər.Qələbələrini sadalayan [[Assur]] hökmdarı [[Asarxaddon]] özü haqqnda məlumat verir:
<blockquote>”Manna”[[Manna]] ölkəsinin adamlarını,ram olmayan kutiləri pərən-pərən salan mən silahla onları xilas edə bilməyən müttəfiq,skif İşpakayın qoşununu əzişdirdim.”</blockquote>
 
Lakin skif hökmdarları tədricən elə güclənir ki,onu öz müttəfiqi kimi görmək istəyən [[Asarxaddon]] öz qızını skif hökmdarı Partatuaya ərə vermək yolu ilə [[skiflər]]lə münasibətləri nizamlamağa çalışdı.Lakin bu işlə də sülh əldə edilmədi.Belə ki,orakullara müraciət mətnlərini tədqiq edən [[Y.Aron]]un fikrincə [[skiflər]] [[Asarxaddon]]un hakimiyyətinin son illərində təhdidedici qüvvə olaraq qalmaqda idilər.O,öz nəticəsini onunla əsaslandırır ki,Partatuanın adı çəkilən mətn düşmən [[skifləri]] xatırlayan digər mətnlərdən əvvəl tərtib olunmuşdur.
 
Bizə məlum olan mixi yazılı məmbələrə görə Skif hökmdarlığı təqribən 80 il mövcud olmuşdur.[[Herodot]]da daha bir skif hökmdarının-Prototinin (mixi yazlı mənbələrdəki Partatua ilə eyniləşdirilir) oğlu Madinin adı saxlanmışdır.(Herodot,I,103) Onun dövründə [[skiflər]] [[Midiy]]a hökmdarı [[Kiaksar]]ı məğlubiyyətə uğradıb [[Midiya]]da özlərinin 28 illik hökmdarlıqlarını yaratdılar və viranedici yürüşlərini həyata kçirdilər.Lakin [[madaylar]] [[skiflər]]i məğlub edərək yenidən öz hakimiyyətlərini bərpa edə bildilər.[[Skiflər]] isə yenidən [[Şimali Azərbaycan]]a doğru geri çəkildilər.
 
== Skif dövlətinin ərazisi ==
 
[[Skiflər]]in [[Azərbaycan]] ərazisində harada möhkəmlənmələri və öz dövlətlərini qurmaları hələ də mübahisəli məsələlərdəndir.Lakin [[Assur mənbələrindən biz bilirik ki,onlar [[Manna]] dövlətini hansısa Şimal əyalətlərində məskunlaşmışdılar.[[Assur]] hökmdarı [[Asarxaddon]]un (e.ə. 680-669) dövrünə aid məlumatda bu barədə danışılarkən “[[mannalar]] ölkəsinin əyalətində yaşayan [[skiflər]]” ifadəsi işlədilir.
 
Yazılı mənbələrin məlumatlarını təhlil edən [[İ.M.Dyakonov]]a görə,[[skiflər]]in məskənini [[Manna]] torpaqlarının Şimal sərhəddində,[[Araz]] çayı rayonu və Şimala doğru [[Qərbi Azərbayan]] (indiki [[Ermənistan]]) və [[Azərbaycan respublikası]]nın Qərbində lokalizə etmək lazımdır.[[Q.Qeybullayev]] də Skif hökmdarlığının lokalizəsini bu cür verir.
 
[[İ.H.Əliyev]] də Skif hökmdarlığını qismən [[Azərbaycan]]ın Şimal,qismən də Cənub ərazisində yerləşdirir.O,belə hesab edir ki,[[skiflər]] özlüyündə yerli türklərlə müqayisədə işğal olunmuş əyalətlərdə siyasi hakimiyyəti öz əllərində saxlayan azlıq təşkil edən hakim təbəqə olmuşdur.